E-mail Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Tatry
Aktualności
 ABC turysty
   Przygotowanie
   Ekwipunek
   Informacje TOPR i TPN
   Oznaczenia szlaków
   Przewodnicy
   Przejścia graniczne
    Bezpieczeństwo
      Gdy spotkasz misia...
      Lawiny
      Ku przestrodze...
      Bezpieczeństwo, porady
   Zwierzę na szlaku
   Schroniska
 O Tatrach
   TPN i TANAP
   Klimat
   Geologia
    Zwierzęta
      Gatunki
   Rośliny
    Tatry w liczbach
    Historia
 Encyklopedia Tatr
   Alfabetycznie
   Tematycznie
   Multimedia
 Wycieczki
   Zaplanuj wycieczkę
   Miejsce startu
   Miejsce docelowe
   Skala trudności
   Wszystkie
 Jaskinie tatrzańskie
    SKTJ PTTK
      Aktualności
      Działalność
      Kurs
      Wspomnienia
      Polecane strony
      Galeria
      Kontakt
   Powstanie jaskiń
   Krążenie wody w skałach
   Nacieki
   Morfologiczne typy
   Klimat jaskiń
   Powstanie jaskiń tatrz.
Zagadki tatrzańskie
 Aktywny wypoczynek
   Taternictwo
   Speleologia
   Paralotnie
   Ski-alpinizm
   Narciarstwo
   Na rowerze
   Turystyka jaskiniowa
   Trasy biegowe
   Turystyka piesza
   Sporty wodne
Galeria
Warunki w Tatrach
Forum dyskusyjne
Zakopane, Tatry, Podhale
E-mail
Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Zakopane


zapamiętaj numer alarmowy w górach!!!
0 601 100 300
 nawigacja:  Z-ne.pl » Portal Zakopiański

w nazwach
w nazwach i opisach
wszędzie
alfabetycznie:    A  B  C  Ć  D  E  F  G  H  I  J  K  L  Ł  M  N  O  P  R  S  Ś  T  U  W  Z  Ź  Ż  

 

Kompania Wysokogórska

 
  Kategoria: 
Organizacja 

  opis  
  forum (0)  

Kompania Wysokogórska; Pol. formacja wojsk., która powstała na pocz. 1919 przy Brygadzie Strzelców Podhalańskich, z siedzibą w Zakopanem , z zadaniem strzeżenia granicy w Tatrach i na Podtatrzu .

Inicjatywa utworzenia takiej formacji wyszła pod koniec 1918 z grona członków AZS w Krakowie (m.in. » Jana Gadomskiego ). Zwrócono się z tą inicjatywą do dowódcy Brygady Strzelców Podh., »płk Andrzeja Galicy , który już przed 16 I 1919 powołał do życia Kompanię Wysokogórską.

Pierwszym dowódcą K.W. został kpt. Władysław Ziętkiewicz , a służyli w niej taternicy, narciarze i górale podh., przeniesieni tu z in. formacji wojsk. lub ochotnicy, w tym wielu członków AZS, STTT i SNTT, m.in. Franciszek Bujak , Stanisław Faecher , Józef Fudakowski , Eugeniusz i Wiktor Kalicińscy, Bogdan Krzemieński , Ludwik Leszko , Bolesław Macudziński , Stanisław Mierczyński , Jan Gwalbert Henryk Pawlikowski , Stanisław Piasecki , Zdzisław Rittersschild , bracia Aleksander i Kazimierz Schiele , Wilhelm Smoluchowski , Mieczysław Świerz , Urban, Kazimierz Wąsowicz, a jako sanitariuszki Zofia Hołubianka (późniejsza geografka Hołub-Pacewiczowa) i Ela Michalewska (potem żona W. Ziętkiewicza ).

Z wymienionych niektórzy pełnili funkcje instruktorów narc. lub taternickich. Stałym miejscem pobytu K.W. było Zakopane (na Bystrem ), ale patrole czy większe grupy spędzały dużo czasu w Tatrach, zwł. przy Morskim Oku .

Poza działalnością ściśle wojskową wraz ze szkoleniem narc. i tatern., K.W. zabiegała o ochronę kozic i świstaków , naprawiała zniszczone w czasie wojny ścieżki i schroniska tatrz., pomogła zbudować skocznię narc. w Dolinie Jaworzynce i organizować zawody narc., przeprowadzała akcje ratunkowe w Tatrach itd.

Żołnierze i oficerowie brali udział w przejściach tatern., gł. w okolicy Morskiego Oka pod przewodnictwem M. Świerza, także zimą (np. w 1920 na Kościelec ). Jednym z instruktorów narc. był Z. Rittersschild , który w zimie 1921 przeprowadził na nartach duży oddział przez Szpiglasową Przełęcz . Były też przejścia narc. przez Zawrat i Opalone do Morskiego Oka, przez Czerwone Wierchy , na Wielką Kopę Koprową , przez Zawory i Wrota Chałubińskiego do Morskiego Oka, i in. Członkowie K.W. poza zajęciami służbowymi chodzili na trudniejsze wspinaczki, jak pn. ścianą Mięguszowieckiego Szczytu , pd. ścianą Zamarłej Turni (VI wejście), pd. ścianą Żabiego Konia .

Najważniejsza akcja wojsk. K.W. w Tatrach odbyła się w czerwcu 1919. Był to okres ofensywy Węg. Republiki Rad, kiedy wojska węg. zajęły dużą część Słowacji, a niektóre wojsk. oddziały czechosł. cofając się przekroczyły granicę pol. i złożyły broń. Przy nieustalonej i nieznanej bliżej sytuacji na Spiszu , pol. władze wojsk. wydały rozkaz marszu K.W. na Spisz.

K.W. przemaszerowała z Zakopanego przez Łysą Polanę , Jaworzynę Spiską i Przełęcz pod Kopą aż do Matlar , nie napotykając nigdzie ani celników, ani żołnierzy czechosłowackich. W Matlarach w nocy słyszano odległe strzały, ale (wbrew wiadomościom w literaturze) żadnego zbrojnego zajścia nie było.

Rano przyszli do Matlar parlamentariusze od czechosł. oddziału wojsk. w Tatrz. Łomnicy i uzgodnili z dowódcą K.W., że nie posunie się ona poza Matlary i Białą Spiską . Ponadto czechosł. wojskowi udostępnili dowódcy K.W. swoje środki łączności, aby mógł on się porozumieć z pol. władzami wojsk. w Warszawie. Stamtąd przyszedł rozkaz, aby K.W. wróciła do Zakopanego, toteż nast. dnia K.W. odmaszerowała z Matlar przez Zdziar i Jaworzynę Spiską (wsp. z celnikami czechosł.) na Łysą Polanę.

W lecie 1920 K.W. udała się na front wojny pol.-radz., zostawiając tylko jeden pluton (z ppor. M. Świerzem) do patrolowania granicy na Łysej Polanie i Molkówce . W lecie 1921 K.W. została rozwiązana, a następnie w różnej formie i pod rozmaitymi nazwami na nowo tworzona. Jej późniejszą siedzibą były baraki na Groniu koło Kir we wsi Kościelisko , a ostateczna likwidacja tej formacji wojsk. nastąpiła ok. 1931.



Literatura:
Mieczysław Świerz: Z dziejów Kompanji Wysokogórskiej. "Rewja" 1919, nr 7. - Stanisław Faecher: Kompanja Wysokogórska. "Spraw. AZS Kraków" 5, 1923.



KSIĘGARNIA GÓRSKA
ul. Zaruskiego 5
34-500 ZAKOPANE
tel. (018) 20 124 81
Pełny tekst w Wielkiej Encyklopedii Tatrzańskiej. Kliknij tutaj

   Udostępnij




Jeżeli znalazłeś/aś błąd, nieaktualną informację lub posiadasz materiały (teksty, zdjęcia, nagrania...), które mogą rozszerzyć zawartość tej strony i możesz je udostępnić - KLIKNIJ TU »»

ZAKOPIAŃSKI PORTAL INTERNETOWY Copyright © MATinternet s.c. - ZAKOPANE 1999-2024