| asekuracja (Terminologia) |
| |
asekuracja lub zabezpieczanie. W taternictwie i
alpinizmie jest to zabezpieczanie się wspinaczy na wypadek pośliznięcia czy
odpadnięcia w stromym terenie górskim. Asekurację wykonuje się zwykle za pomocą
liny, którą są związani taternicy czy alpiniści. Rozróżnia się a. sztywną i a.
lotną.
A. sztywna. W trudnych lub niebezpiecznych...
|
|
| Asnyk Adam (Ludzie) |
| |
Asnyk Adam (11 IX 1838 Kalisz - 2 VIII 1897 Kraków,
poch. w grobach zasłużonych na Skałce).
Poeta i dramaturg , dr filozofii, taternik. Od 1858 brał
udział w antycarskiej konspiracji polit., a podczas powstania w 1863 był czł.
"czerwonego" Rządu Narodowego. W 1870 osiadł w Krakowie...
|
|
| Asocjacja Słowiańskich Towarzystw Turystycznych (Organizacja) |
| |
Asocjacja Słowiańskich Towarzystw Turystycznych
(ASTT). W 1924 na konferencji PTT i KČST w Zakopanem na
temat współpracy tych dwóch towarzystw, wynikła ich wspólna inicjatywa, aby
powołać do życia szerszą organizację międzynar. o podobnych celach.
Na zaproszenie PTT i KČST odbył się 12-14 IX 1925 w...
|
|
| aster alpejski (Rośliny) |
| |
aster alpejski (Aster alpinus), z rodziny Złożonych
(Compositae).
Niewysoka, 15-30 cm, roślina b. podobna kształtem liści i koszyczków kwiatowych
do kozłowca, ale koszyczki kwiatowe astra
mają kwiaty języczkowe barwy fioletowej, a nie żółtej, jak u kozłowca. Inne
różnice uchwytne są jedynie...
|
|
| Auer Karol (Ludzie) |
| |
Auer Karol (ok. 1818 - po 1857).
Czes. rysownik i litograf, który przed
1838 osiadł we Lwowie. Rysował wiele widoków, m.in. z Sądecczyzny, a
litografował z rysunków własnych i in. rysowników. Nie wiadomo, czy sam był w
Tatrach, gdyż litografie trzech widoków tatrz. w dziele Aleksandra Zawadzkiego ...
|
|
| Augustini (Ludzie) |
| |
Augustini . Śląska rodzina niem., z której wywodzi
się » Christian Augustini ab Hortis, założyciel jej spiskiej
gałęzi. Christian i jego prawnuk Samuel junior w XVII i XVIII w. należeli do czołowych
badaczy Tatr i
|
|
| Augustini ab Hortis Christian (Ludzie) |
| |
Augustini ab Hortis Christian (6 XII 1598 Neisse =
Nysa na Śląsku, a nie Kiezmark - 21 VIII 1650 Wielka Łomnica na
Spiszu, poch. tam w ewang. kościele).
Lekarz i przyrodnik.
W 1620 otrzymał doktorat z medycyny w Bazylei, po czym praktykował na Śląsku
i tam się...
|
|
| Augustini ab Hortis Samuel junior (Ludzie) |
| |
Augustini ab Hortis Samuel junior (5 lub 26 VIII 1729 Wielka Łomnica - 5
III ,10 IV lub 5 VIII1792 Sobota Spiska), prawnuk » Christiana Augustiniego.
Z
wykształcenia prawnik i teolog, z zamiłowań mineralog, w 1758-61 nauczyciel i...
|
|
| Augustyn Jan (Ludzie) |
| |
Augustyn Jan (21 VI 1861 Rzeszów - 25 VIII 1934
Kraków).
Drukarz (w 1884-1929 pracownik Drukarni "Czasu" w Krakowie), działacz
organizacji drukarzy krak., przewodnik po Krakowie, kolekcjoner, malarz
amator.
Kolekcjonował różnego rodzaju materiały (ikonograficzne, drukowane,
rękopiśmienne i in.), dotyczące m.in. sławnych Polaków,...
|
|
| Augustyniak Tadeusz (Ludzie) |
| |
Augustyniak Tadeusz (1 III 1930 Kraków). Instruktor pilot
samolotowy i śmigłowcowy, od 1959 pracownik, a potem kier. Zespołu Lotnictwa
Sanitarnego przy Woj. Kolumnie Transportu Sanitarnego w Krakowie.
W 1962 uczestniczył w sanitarnych dyżurach śmigłowca w czasie mistrzostw FIS
w Zakopanem. Pierwszą tatrz. akcję śmigłowcowo-ratowniczą...
|
|
| Augustynowicz Aleksander (Ludzie) |
| |
Augustynowicz Aleksander (7 II 1865 Iskrzynia, pow.
Krosno - 23 VIII 1944 Warszawa). Malarz. Studia malarskie odbył w Krakowie i
Monachium. Wystawiał często w kraju i za granicą. Malował portrety, kompozycje
rodzajowe o tematyce wiejskiej i pejzaże z różnych okolic Polski, m.in. z Tatr i
Podhala.
Zakopane...
|
|
| Augustynowicz-Dąbrowska Władysława (Ludzie) |
| |
Augustynowicz-Dąbrowska Władysława (15 V 1901 Kraków
- 5 X 1980 tamże).
Malarka. Studia malarskie odbyła w kraju (m.in. u swego stryja Aleksandra Augustynowicza) i w Wiedniu. Od 1925 często wystawiała w kraju i za granicą.
Malowała portrety, pejzaże, kompozycje kwiatowe i projektowała gobeliny....
|
|
| ausser (Nie okreslony) |
| |
ausser . Żargonowe wyrażenie tatern. (z niem.: ausserordentlich
schwierig), oznaczające drogę nadzwyczaj trudną (V) wg skali trudności
stosowanej przez taterników. Wyrażenie to było powszechnie używane przez
taterników pol. w latach międzywoj., a potem ustąpiło stopniowo wyrażeniu
nowszemu: piątka.
|
|
| austriacki zabór (Nie okreslony) |
| |
austriacki zabór . W okresie rozbiorów Polski najwcześniej zostały od
niej oderwane m.in. Tatry Pol. i Podtatrze Pol. Już w 1769 wojska austr.
zagarnęły ówczesną pol. część Spisza (starostwo spiskie z odpowiednią częścią
Tatr), a w 1770 zajęły starostwo nowotarskie (z Tatrami Pol.) i czorsztyńskie, a
także sądeckie. W I rozbiorze Polski...
|
|
| autoasekuracja (Terminologia) |
| |
W taternictwie i alpinizmie jest to zabezpieczanie
(asekuracja) wspinacza przez samego
siebie, i to różnego rodzaju: 1) dodatkowe zabezpieczenie (np. przywiązanie się
pętlą do haka lub bloku) na stanowiskach asekuracyjnych lub na biwakach w
urwistym terenie; 2) przy poruszaniu się po poręczówkach lub przy zjeździe...
|
|
| Aven (Wydawnictwo) |
| |
"Aven" . Czasopismo speleol. (powiel.), wydawane
nieregularnie w Częstochowie od 1966 do 1972 i 1977 (10 numerów, 8 zeszytów).
Zawiera materiały z zakresu taternictwa jask. i speleologii. Wyd.: Speleoklub
PTTK w Częstochowie, Speleoklub w Dąbrowie Górniczej i Zagłębiowski Klub Taternictwa...
|
|
| awen (Terminologia) |
| |
awen (z franc. aven).
Niegdyś dość rozpowszechniony, ale w pol. języku zbyteczny synonim właściwego
terminu speleol.: » studnia krasowa lub po
prostu studnia, której otwór znajduje się na powierzchni
terenu.
|
|
| Axentowicz Teodor (Ludzie) |
| |
Axentowicz Teodor (13 V 1859 Braszów w
Siedmiogrodzie, Rumunia - 26 VIII 1938 Kraków). Malarz (studia malarskie w
Monachium i Paryżu), w 1895-1934 prof. ASP w Krakowie. Dużo wystawiał w kraju
(m.in. w Zakopanem) i za granicą. Znany zwł.
jako portrecista, a poza tym z obrazów z życia Hucułów.
W olbrzymiej...
|
|
| Baán (Ludzie) |
| |
Baán (ród), pierwotnie Tersztyánszky, Trsztyanszky
itp. Węg. ród szlachecki, wywodzący się od » Bogomera, z siedzibą w Trzcianie (Trstené) na Liptowie. Ziemie należące do tego
rodu sięgały w głąb Tatr.
Zob. też: Szentiványi...
|
|
| baba (Nie okreslony) |
| |
baba, Baba i Babia Góra. PS. Nazwy wzniesień Baba, Babia Góra itp.
istnieją na szerokim obszarze krajów słowiańskich, m.in. w Polsce od Mazowsza i
Wielkopolski aż po Karpaty oraz na Słowacji. W Tatrach również się zdarzają tego
typu nazwy na oznaczenie skał, szczytów i in. wzniesień: Baba, Lendacka Baba,
Żółta Baba, Białe Baby, Babi...
|
|
| Baba (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
| |
Baba lub Lendacka Baba. S.
Najwybitniejsza turniczka na pn. stoku zaraz poniżej Rakuskiego Przechodu, przy
Magistrali Tatrz., nad górnym końcem
Skrajnego Lendackiego Żlebu. Nazwa
pochodzi od kształtu owej turniczki (sylwetka przysadzistej...
|
|
| Baba (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
| |
Baba lub Ważecka Baba; Baba. S. Wybitna, przysadzista skałka w górnej części
pd.-zach. ramienia Siodełkowej Kopy, wysoko nad Polaną pod
Babą.
|
|
| Baba (Przełęcze) |
| |
Baba lub Olczyska Baba. P.
Niewielka, ale wybitna igła skalna przy dolnym (pn.-wsch.) końcu pasa skał
zwanego » Piórem, nad dolną częścią Olczyskiej Doliny. Swym kształtem przypomina kobietę
(babę).
|
|
| Baba,Żółta (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
| |
Baba, Żółta . S. Bulaste wzniesienie w pd.-zach.
kącie Doliny Białych Stawów, między Żółtym Stawkiem a Białymi
Babami.
|
|
| Babą, Polana pod (Hala - Polana) |
| |
Babą, Polana pod (w dolnej części 1510 m n.p.m); Polana pod Babou. S.
Obszerna polana na pd. stokach Siodełkowej Kopy, przecięta Wyżnim
Podkrywańskim Chodnikiem, nad zach. brzegiem Siodełkowego Potoku.Nazwa Polany
pod Babą pochodzi od skałki
|
|
| Babia Dolina (Doliny) |
| |
Babia Dolina ; Babia dolina; Babengrund; Boszor-kány-völgy. S. Górna część Doliny za Tokarnią
w Tatrach Biel., od ok. 1000 m n.p.m w
górę. Płynie nią Babi Potok.Nazwę tej doliny wywodzono od bab (czarownic), które
jakoby miały tam siedzibę, skąd zsyłały burze i...
|
|
| Babiński Mieczysław (Ludzie) |
| |
Babiński Mieczysław (2 VI 1897 Myślenice - 18 VII
1984 Kraków, poch. na Podgórzu). Dziennikarz, taternik, japonolog. Jako
dziennikarz pracował w Krakowie kolejno w "Głosie Narodu", "Dz. Pol." i "Echu
Krakowa", ogłaszając od 1932 roku w tych dziennikach i w różnych czasopismach b.
liczne artykuły na tematy tur., tatern. i alpinistyczne. ...
|
|
| Babka (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
| |
Babka . P. Nazwa ludowa turni powyżej »Mnicha
Małołąckiego. Koło Babki jest
turnia Dziadek.
|
|
| Babki (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
| |
Babki (1568, 1566 m n.p.m); Babky. S. Wybitne, końcowe, pd.-zach. wzniesienie w pd. grani
Siwego Wierchu, po zach. stronie dolnego odcinka Jałowieckiej Doliny. Z
wierzchołka Babek roztacza się piękny i rozległy widok na Liptów i
|
|
| Babkowa Przehyba (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
| |
Babkowa Przehyba (1505 m n.p.m). S. Rozłożyste trawiaste siodło w pd. grani Siwego
Wierchu, bezpośrednio na pn.-wsch. od szczytowej kopuły Babek.
|
|
