Łomnica, Wielka (639 m); Velká Lomnica; Grosslomnitz; Kakaslomnic.
S.Wieś na Spiszu nad rzeką Poprad i potokiem Łomnicą, na skrzyżowaniu
dróg i linii kolejowych do Popradu, Kiezmarku i Tatrz. Łomnicy. Mieszk. 2675 w
1980. Jest tu mały hotel.
Wieś powstała w poł. XIII w., ale teren był zasiedlony od epoki eneolitu. Od
XIII do XIX w. obszar W. Ł., obejmujący też część Tatr, należał do rodu
Berzeviczy i jego przodków. Ludność aż do II wojny świat. była w większości
niemiecka, potem słowacka.
Na przełomie XVIII i XIX w. we dworze Berzeviczych zatrzymywał się niejeden
podróżnik udający się w Tatry, a członkowie tego rodu również zwiedzali w
dawnych czasach Tatry i pisali o nich. Z dziejami zarówno W.Ł. jak i Tatr
związani też byli: » Georg Buchholtz sen. i Samuel Augustini ab Hortis jun. Ze
wzgórza nad W.Ł. rysowano najstarsze » panoramy Tatr. Na cmentarzu ewang. w W.Ł.
pochowany jest pol. malarz i literat Adam Ciompa (1901-35), który zginął w
Tatrach.
Nazwa Wielkiej Łomnicy (pierwotnie po prostu Lomnicza) pochodzi od potoku »
Łomnica, nad którym powstała. Nazwa węg., Kakaslomnic, upamiętnia Kakasa czyli »
Gallusa, brata protoplasty rodu Berzeviczych i współwłaściciela W.Ł. w XIV
w.
Lit. - Julius Gréb: Geschichte der Gemeinde Grosslomnitz. Kes.
1926.
KSIĘGARNIA GÓRSKA
ul. Zaruskiego 5
34-500 ZAKOPANE
tel. (018) 20 124 81
