zapamiętaj numer alarmowy w górach!!!
0 601 100 300 |
|
| nawigacja: Z-ne.pl » Portal Zakopiański |
|
|
 |
| |
Przeglądasz dział: Nie okreslony
ilość pozycji w dziale: 3073 |
Zmień dział na:
|
|
|
| akia |
| |
akia . Sprzęt stosowany w ratownictwie górskim do transportu
poszkodowanego w lecie i zimą. Ma kształt płytkiej łódki z lekkiego metalu,
obecnie zwykle składanej z dwóch połów (do łatwiejszego przeniesienia na miejsce
wypadku). Z przodu i z tyłu są po dwa dyszelki, od spodu dwie płozy. W wersji
letniej można od spodu zamontować koło.
|
|
| aklimatyzacja |
| |
aklimatyzacja . W odniesieniu do gór jest to przystosowanie się organizmu
ludzkiego (w ogóle zwierzęcego) do przebywania na większych wysokościach, gdzie
mniejsza zawartość tlenu w powietrzu może zwł. z początku wywoływać różne
niekorzystne objawy w organizmie, do choroby górskiej włącznie. A. polega na
zmianach w procesach fizjologicznych (np. w sposobie oddychania) i na zmianach
morfologicznych (np. w czerwonych ciałkach krwi lub - przy...
|
|
| alpinaria |
| |
alpinaria , rzadziej skalinki lub alpinki. Ogrody z roślinami
wysokogórskimi lub tereny wydzielone na takie rośliny w ogrodach botanicznych.
Już w pocz. II poł. XVIII w. brat » Cyprian, kameduła z Czerwonego Klasztoru
w Pieninach, prowadził tam swój ogródek lekarsko-zielarski, gdzie prócz roślin
ogrodowych i pienińskich były zapewne także hodowane niektóre tatrzańskie.
Obecnie u stóp Tatr po ich pn. stronie jest kilka...
|
|
| alpiniada |
| |
alpiniada . Gromadna impreza tatern. lub alpin. w górach wysokich w
postaci obozu, którego uczestnicy mają do wykonania albo jedno zadanie (np.
wspólne wejście na jeden szczyt, ewent. różnymi drogami), albo szereg zadań (np.
wejścia w mniejszych zespołach na różne szczyty). Termin alpiniada jest
wzorowany na słowie olimpiada, ale sama impreza ma charakter nie zawodów sport.,
lecz raczej ćwiczeń w działaniach zespołowych jako przygotowanie do...
|
|
| antologie |
| |
antologie . Nie istnieje żadna obszerniejsza oraz tematycznie i
chronologicznie szersza a. literatury tatrz., jest jednak kilka książek, które
wspólnie wzięte spełniają rolę takiej a. w dość znacznym zakresie. Przede
wszystkim jest to 4-tomowy cykl Ferdynanda Hoesicka Tatry i Zakopane;
Przeszłość i teraźniejszość (1920-31) oraz jednotomowy wybór z tego cyklu
pt. Legendowe postacie zakopiańskie (Wa. 1959).
Zamiarem...
|
|
| archiwa |
| |
archiwa . Na Podtatrzu istniało do niedawna wiele a. (miejskich,
gminnych, powiatowych, kościelnych, szkolnych, rodzinnych itd.) z dokumentami
dotyczącymi przeszłości Podtatrza i Tatr. Wskutek wojen i in. wypadków niektóre
a. uległy zniszczeniu, a zbiory wielu innych przeniesiono do a. większych (zwł.
na Słowacji).
Na Podtatrzu Pol. najważniejsze zbiory archiwalne znajdują się w a. (niegdyś
miejskim i powiatowym, obecnie wojewódzkim) w...
|
|
| ausser |
| |
ausser . Żargonowe wyrażenie tatern. (z niem.: ausserordentlich
schwierig), oznaczające drogę nadzwyczaj trudną (V) wg skali trudności
stosowanej przez taterników. Wyrażenie to było powszechnie używane przez
taterników pol. w latach międzywoj., a potem ustąpiło stopniowo wyrażeniu
nowszemu: piątka.
|
|
| austriacki zabór |
| |
austriacki zabór . W okresie rozbiorów Polski najwcześniej zostały od
niej oderwane m.in. Tatry Pol. i Podtatrze Pol. Już w 1769 wojska austr.
zagarnęły ówczesną pol. część Spisza (starostwo spiskie z odpowiednią częścią
Tatr), a w 1770 zajęły starostwo nowotarskie (z Tatrami Pol.) i czorsztyńskie, a
także sądeckie. W I rozbiorze Polski (1772) przyznano Austrii m.in.wymienione
wyżej tereny i weszły one w skład Galicji z wyjątkiem...
|
|
| baba |
| |
baba, Baba i Babia Góra. PS. Nazwy wzniesień Baba, Babia Góra itp.
istnieją na szerokim obszarze krajów słowiańskich, m.in. w Polsce od Mazowsza i
Wielkopolski aż po Karpaty oraz na Słowacji. W Tatrach również się zdarzają tego
typu nazwy na oznaczenie skał, szczytów i in. wzniesień: Baba, Lendacka Baba,
Żółta Baba, Białe Baby, Babi Wierch, Babki itd., a na oznaczenie potoków i
dolin: Babia Dolina, Babina i in. W literaturze spotyka...
|
|
| balonowy lot |
| |
balonowy lot . W 1938 planowano lot do stratosfery balonem startującym z
Chochołowskiej Polany w Tatrach. Specjalnie zaprojektowany i skonstruowany balon
(stratostat), nazwany "Gwiazdą Polski , miał być pilotowany przez znanego pilota
balonowego, »kpt. Zbigniewa Burzyńskiego, a obserwatorem nauk. był » Konstanty
Narkiewicz-Jodko. Poprzednio wykonali oni razem kilka lotów balonowych do
podstratosfery do wys. 10 853 m (w 1936). Teraz celem miało być...
|
|
| bambus |
| |
bambus . Specjalnego rodzaju składane nosze, używane w Tatrach do
znoszenia ofiar wypadków górskich. Rannego turystę niesie się w hamaku
zawieszonym na aluminiowym drągu, dźwiganym przez dwóch ratowników na ramionach.
Nazwa pochodzi stąd, że pierwotnie używano grubego drąga
bambusowego.
|
|
| banknoty |
| |
banknoty . Tematyka tatrz. i podtatrz. pojawia się również na banknotach.
W czasie II wojny świat. pod niem. okupacją Pol. Bank Emisyjny w Krakowie
wypuścił banknot 500-złotowy (datowany 1 III 1940), na którym na awersie jest w
owalu głowa górala podh. (stąd potoczna nazwa tego banknotu "góral"), a na
rewersie widok Morskiego Oka.
Tematykę tatrz. miały też banknoty słow. z okresu II wojny świat. oraz
banknoty czechosł. wkrótce po tej...
|
|
| basy |
| |
basy . Na Podhalu forma tego instrumentu strunowego (smyczkowego)
przypomina wiolonczelę, zaś wielkość bywa różna: od wielkości altówki dochodzi
niemal do wielkości kontrabasu. Według tego rozróżniano b. duże i b. małe. W
jednych zespołach muzycznych występowały tylko jedne, w innych - jedne i drugie.
Basy były wyrabiane ze świerka (smreka), jaworu, jesionu, buka. Wierzchnia
płyta była najczęściej świerkowa (tak jak u gęśli),...
|
|
| bez koralowy |
| |
bez koralowy (Sambucus racemosa), z rodziny Przewiertniowatych
(Caprifoliaceae). Krzew lub małe drzewko rosnące w reglach i na
Podtatrzu. Liście złożone, pięcio- lub siedmiolistkowe; kwiaty zielonawożółtawe,
zebrane w podługowate zbite wiechy; owoce: koralowoczerwone podłużne małe
pestkowce o kilku pestkach. Kwitnie w maju; owoce dojrzewają w sierpniu i są
rozsiewane przez żywiące się nimi ptaki. Nazwa góralska tego bzu:...
|
|
| bezoary |
| |
bezoary (łac. Aegagrophilae), także: gały lub bule kozicowe, albo
bezoary kozicowe lub kamienie bezoarowe. Zbite, zielonkawoczarne, kuliste utwory
formujące się czasem w przedżołądku kozicy (i in. przeżuwaczy), złożone z
sierści, roślinnych resztek pokarmu, żywicy, a pokryte rodzajem szklistej
otoczki, powstałej zapewne z soków trawiennych i olejków roślinnych. Zdarzają
się od zupełnie małych do wielkości jajka kurzego. Dawniej...
|
|
| bibliografie |
| |
bibliografie .
Bibliografie wielotematyczne.
Eugeniusz Janota pierwszy pisał o potrzebie opracowania regionalnej b. tatrz.
i nawet gromadził do takiej pracy materiały. Następnie zadanie to podjęli mn.w.
równocześnie i niezależnie od siebie dwaj działacze: Henryk Müldner w ramach
działalności TT i Hugo Payer z polecenia MKE, przy czym obaj przyjęli dla swych
prac zasięg szeroki: całe Karpaty.
Müldner ogłosił jedynie...
|
|
| biblioteki |
| |
biblioteki . Na Podtatrzu istniały b. od dawna, ale aż do II poł. XIX w.
żadna nie gromadziła specjalnie książek dotyczących Tatr czy nawet Podtatrza,
jednak w tych b., które dotrwały do obecnych czasów, można znaleźć rzadkie druki
dotyczące także Tatr i Podtatrza. Na Spiszu już w 1273 powstała b. przy Spiskiej
Kapitule, a w XV-XVI w. istniały b. kościelne, szkolne i prywatne, m.in. w
Lewoczy, Nowej Wsi Spiskiej i Kiezmarku (w liceum od...
|
|
| biografie |
| |
biografie . Słowniki biogr., zawierające obszerniejsze życiorysy lub
zwięzłe biogramy jedynie osób związanych z Tatrami i Podtatrzem już dawno
zaczęły się pojawiać, ale wszystkie są bardziej lub mniej fragmentaryczne pod
względem swego zasięgu terytorialnego czy chronologicznego oraz zestawu
uwzględnionych osób.
Najstarszy taki słownik to Jakuba Melzera Biographieen berühmter
Zipser (Kaschau 1833),...
|
|
| biotyt |
| |
biotyt . Minerał skałotwórczy z grupy łyszczyków (mika
magnezowo-żelazowa), glinokrzemian potasu, magnezu i żelaza, bardzo zmienny w
swym składzie. Jest to jeden ze składników granitu tatrz. Barwy czarnej, burej,
brunatnej, ciemnozielonej, połyskliwy, łupie się blaszkowato. Ma właściwości
magnetyczne. Łatwo wietrzeje i wówczas przybiera niekiedy barwę
brunatnawozłocistą (tzw. kocie złoto). B. jest bardzo pospolity, można go
zobaczyć...
|
|
| biuletyny |
| |
biuletyny . Wydawnictwa określone w swych tytułach jako biuletyny mają
różnorodny charakter: są to zarówno typowe b. jak i typowe czasopisma czy nawet
roczniki nauk., natomiast rzeczywiste b. nieraz w swych tytułach nie ujawniają
swego istotnego charakteru.
Nie wdając się w typologię b. o tematyce tatrz. i podtatrz., trzeba
zaznaczyć, że nawet te typowe, o znaczeniu pozornie tylko przejściowym i o
zasięgu wąskośrodowiskowym, są nieraz...
|
|
|
|
[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10]
»»
Ostatnia
|
|
 |
Jeżeli znalazłeś/aś błąd, nieaktualną informację lub posiadasz materiały (teksty, zdjęcia, nagrania...), które mogą rozszerzyć zawartość tej strony i możesz je udostępnić - KLIKNIJ TU »» |
|
