E-mail Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Tatry
Aktualności
 ABC turysty
   Przygotowanie
   Ekwipunek
   Informacje TOPR i TPN
   Oznaczenia szlaków
   Przewodnicy
   Przejścia graniczne
    Bezpieczeństwo
      Gdy spotkasz misia...
      Lawiny
      Ku przestrodze...
      Bezpieczeństwo, porady
   Zwierzę na szlaku
   Schroniska
 O Tatrach
   TPN i TANAP
   Klimat
   Geologia
    Zwierzęta
      Gatunki
   Rośliny
    Tatry w liczbach
    Historia
 Encyklopedia Tatr
   Alfabetycznie
   Tematycznie
   Multimedia
 Wycieczki
   Zaplanuj wycieczkę
   Miejsce startu
   Miejsce docelowe
   Skala trudności
   Wszystkie
 Jaskinie tatrzańskie
    SKTJ PTTK
      Aktualności
      Działalność
      Kurs
      Wspomnienia
      Polecane strony
      Galeria
      Kontakt
   Powstanie jaskiń
   Krążenie wody w skałach
   Nacieki
   Morfologiczne typy
   Klimat jaskiń
   Powstanie jaskiń tatrz.
Zagadki tatrzańskie
 Aktywny wypoczynek
   Taternictwo
   Speleologia
   Paralotnie
   Ski-alpinizm
   Narciarstwo
   Na rowerze
   Turystyka jaskiniowa
   Trasy biegowe
   Turystyka piesza
   Sporty wodne
Galeria
Warunki w Tatrach
Forum dyskusyjne
Zakopane, Tatry, Podhale
E-mail
Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Zakopane


zapamiętaj numer alarmowy w górach!!!
0 601 100 300
 nawigacja:  Z-ne.pl » Portal Zakopiański

w nazwach
w nazwach i opisach
wszędzie
alfabetycznie:    A  B  C  Ć  D  E  F  G  H  I  J  K  L  Ł  M  N  O  P  R  S  Ś  T  U  W  Z  Ź  Ż  

  Przeglądasz dział: Nie okreslony
ilość pozycji w dziale: 3073
Zmień dział na:
 
akia
   akia . Sprzęt stosowany w ratownictwie górskim do transportu poszkodowanego w lecie i zimą. Ma kształt płytkiej łódki z lekkiego metalu, obecnie zwykle składanej z dwóch połów (do łatwiejszego przeniesienia na miejsce wypadku). Z przodu i z tyłu są po dwa dyszelki, od spodu dwie płozy. W wersji letniej można od spodu zamontować koło.
więcej
aklimatyzacja
   aklimatyzacja . W odniesieniu do gór jest to przystosowanie się organizmu ludzkiego (w ogóle zwierzęcego) do przebywania na większych wysokościach, gdzie mniejsza zawartość tlenu w powietrzu może zwł. z początku wywoływać różne niekorzystne objawy w organizmie, do choroby górskiej włącznie. A. polega na zmianach w procesach fizjologicznych (np. w sposobie oddychania) i na zmianach morfologicznych (np. w czerwonych ciałkach krwi lub - przy...
więcej
alpinaria
   alpinaria , rzadziej skalinki lub alpinki. Ogrody z roślinami wysokogórskimi lub tereny wydzielone na takie rośliny w ogrodach botanicznych. Już w pocz. II poł. XVIII w. brat » Cyprian, kameduła z Czerwonego Klasztoru w Pieninach, prowadził tam swój ogródek lekarsko-zielarski, gdzie prócz roślin ogrodowych i pienińskich były zapewne także hodowane niektóre tatrzańskie. Obecnie u stóp Tatr po ich pn. stronie jest kilka...
więcej
alpiniada
   alpiniada . Gromadna impreza tatern. lub alpin. w górach wysokich w postaci obozu, którego uczestnicy mają do wykonania albo jedno zadanie (np. wspólne wejście na jeden szczyt, ewent. różnymi drogami), albo szereg zadań (np. wejścia w mniejszych zespołach na różne szczyty). Termin alpiniada jest wzorowany na słowie olimpiada, ale sama impreza ma charakter nie zawodów sport., lecz raczej ćwiczeń w działaniach zespołowych jako przygotowanie do...
więcej
antologie
   antologie . Nie istnieje żadna obszerniejsza oraz tematycznie i chronologicznie szersza a. literatury tatrz., jest jednak kilka książek, które wspólnie wzięte spełniają rolę takiej a. w dość znacznym zakresie. Przede wszystkim jest to 4-tomowy cykl Ferdynanda Hoesicka Tatry i Zakopane; Przeszłość i teraźniejszość (1920-31) oraz jednotomowy wybór z tego cyklu pt. Legendowe postacie zakopiańskie (Wa. 1959). Zamiarem...
więcej
archiwa
   archiwa . Na Podtatrzu istniało do niedawna wiele a. (miejskich, gminnych, powiatowych, kościelnych, szkolnych, rodzinnych itd.) z dokumentami dotyczącymi przeszłości Podtatrza i Tatr. Wskutek wojen i in. wypadków niektóre a. uległy zniszczeniu, a zbiory wielu innych przeniesiono do a. większych (zwł. na Słowacji). Na Podtatrzu Pol. najważniejsze zbiory archiwalne znajdują się w a. (niegdyś miejskim i powiatowym, obecnie wojewódzkim) w...
więcej
ausser
   ausser . Żargonowe wyrażenie tatern. (z niem.: ausserordentlich schwierig), oznaczające drogę nadzwyczaj trudną (V) wg skali trudności stosowanej przez taterników. Wyrażenie to było powszechnie używane przez taterników pol. w latach międzywoj., a potem ustąpiło stopniowo wyrażeniu nowszemu: piątka.
więcej
austriacki zabór
   austriacki zabór . W okresie rozbiorów Polski najwcześniej zostały od niej oderwane m.in. Tatry Pol. i Podtatrze Pol. Już w 1769 wojska austr. zagarnęły ówczesną pol. część Spisza (starostwo spiskie z odpowiednią częścią Tatr), a w 1770 zajęły starostwo nowotarskie (z Tatrami Pol.) i czorsztyńskie, a także sądeckie. W I rozbiorze Polski (1772) przyznano Austrii m.in.wymienione wyżej tereny i weszły one w skład Galicji z wyjątkiem...
więcej
baba
   baba, Baba i Babia Góra. PS. Nazwy wzniesień Baba, Babia Góra itp. istnieją na szerokim obszarze krajów słowiańskich, m.in. w Polsce od Mazowsza i Wielkopolski aż po Karpaty oraz na Słowacji. W Tatrach również się zdarzają tego typu nazwy na oznaczenie skał, szczytów i in. wzniesień: Baba, Lendacka Baba, Żółta Baba, Białe Baby, Babi Wierch, Babki itd., a na oznaczenie potoków i dolin: Babia Dolina, Babina i in. W literaturze spotyka...
więcej
balonowy lot
   balonowy lot . W 1938 planowano lot do stratosfery balonem startującym z Chochołowskiej Polany w Tatrach. Specjalnie zaprojektowany i skonstruowany balon (stratostat), nazwany "Gwiazdą Polski , miał być pilotowany przez znanego pilota balonowego, »kpt. Zbigniewa Burzyńskiego, a obserwatorem nauk. był » Konstanty Narkiewicz-Jodko. Poprzednio wykonali oni razem kilka lotów balonowych do podstratosfery do wys. 10 853 m (w 1936). Teraz celem miało być...
więcej
bambus
   bambus . Specjalnego rodzaju składane nosze, używane w Tatrach do znoszenia ofiar wypadków górskich. Rannego turystę niesie się w hamaku zawieszonym na aluminiowym drągu, dźwiganym przez dwóch ratowników na ramionach. Nazwa pochodzi stąd, że pierwotnie używano grubego drąga bambusowego.
więcej
banknoty
   banknoty . Tematyka tatrz. i podtatrz. pojawia się również na banknotach. W czasie II wojny świat. pod niem. okupacją Pol. Bank Emisyjny w Krakowie wypuścił banknot 500-złotowy (datowany 1 III 1940), na którym na awersie jest w owalu głowa górala podh. (stąd potoczna nazwa tego banknotu "góral"), a na rewersie widok Morskiego Oka. Tematykę tatrz. miały też banknoty słow. z okresu II wojny świat. oraz banknoty czechosł. wkrótce po tej...
więcej
basy
   basy . Na Podhalu forma tego instrumentu strunowego (smyczkowego) przypomina wiolonczelę, zaś wielkość bywa różna: od wielkości altówki dochodzi niemal do wielkości kontrabasu. Według tego rozróżniano b. duże i b. małe. W jednych zespołach muzycznych występowały tylko jedne, w innych - jedne i drugie. Basy były wyrabiane ze świerka (smreka), jaworu, jesionu, buka. Wierzchnia płyta była najczęściej świerkowa (tak jak u gęśli),...
więcej
bez koralowy
   bez koralowy (Sambucus racemosa), z rodziny Przewiertniowatych (Caprifoliaceae). Krzew lub małe drzewko rosnące w reglach i na Podtatrzu. Liście złożone, pięcio- lub siedmiolistkowe; kwiaty zielonawożółtawe, zebrane w podługowate zbite wiechy; owoce: koralowoczerwone podłużne małe pestkowce o kilku pestkach. Kwitnie w maju; owoce dojrzewają w sierpniu i są rozsiewane przez żywiące się nimi ptaki. Nazwa góralska tego bzu:...
więcej
bezoary
   bezoary (łac. Aegagrophilae), także: gały lub bule kozicowe, albo bezoary kozicowe lub kamienie bezoarowe. Zbite, zielonkawoczarne, kuliste utwory formujące się czasem w przedżołądku kozicy (i in. przeżuwaczy), złożone z sierści, roślinnych resztek pokarmu, żywicy, a pokryte rodzajem szklistej otoczki, powstałej zapewne z soków trawiennych i olejków roślinnych. Zdarzają się od zupełnie małych do wielkości jajka kurzego. Dawniej...
więcej
bibliografie
   bibliografie . Bibliografie wielotematyczne. Eugeniusz Janota pierwszy pisał o potrzebie opracowania regionalnej b. tatrz. i nawet gromadził do takiej pracy materiały. Następnie zadanie to podjęli mn.w. równocześnie i niezależnie od siebie dwaj działacze: Henryk Müldner w ramach działalności TT i Hugo Payer z polecenia MKE, przy czym obaj przyjęli dla swych prac zasięg szeroki: całe Karpaty. Müldner ogłosił jedynie...
więcej
biblioteki
   biblioteki . Na Podtatrzu istniały b. od dawna, ale aż do II poł. XIX w. żadna nie gromadziła specjalnie książek dotyczących Tatr czy nawet Podtatrza, jednak w tych b., które dotrwały do obecnych czasów, można znaleźć rzadkie druki dotyczące także Tatr i Podtatrza. Na Spiszu już w 1273 powstała b. przy Spiskiej Kapitule, a w XV-XVI w. istniały b. kościelne, szkolne i prywatne, m.in. w Lewoczy, Nowej Wsi Spiskiej i Kiezmarku (w liceum od...
więcej
biografie
   biografie . Słowniki biogr., zawierające obszerniejsze życiorysy lub zwięzłe biogramy jedynie osób związanych z Tatrami i Podtatrzem już dawno zaczęły się pojawiać, ale wszystkie są bardziej lub mniej fragmentaryczne pod względem swego zasięgu terytorialnego czy chronologicznego oraz zestawu uwzględnionych osób. Najstarszy taki słownik to Jakuba Melzera Biographieen berühmter Zipser (Kaschau 1833),...
więcej
biotyt
   biotyt . Minerał skałotwórczy z grupy łyszczyków (mika magnezowo-żelazowa), glinokrzemian potasu, magnezu i żelaza, bardzo zmienny w swym składzie. Jest to jeden ze składników granitu tatrz. Barwy czarnej, burej, brunatnej, ciemnozielonej, połyskliwy, łupie się blaszkowato. Ma właściwości magnetyczne. Łatwo wietrzeje i wówczas przybiera niekiedy barwę brunatnawozłocistą (tzw. kocie złoto). B. jest bardzo pospolity, można go zobaczyć...
więcej
biuletyny
   biuletyny . Wydawnictwa określone w swych tytułach jako biuletyny mają różnorodny charakter: są to zarówno typowe b. jak i typowe czasopisma czy nawet roczniki nauk., natomiast rzeczywiste b. nieraz w swych tytułach nie ujawniają swego istotnego charakteru. Nie wdając się w typologię b. o tematyce tatrz. i podtatrz., trzeba zaznaczyć, że nawet te typowe, o znaczeniu pozornie tylko przejściowym i o zasięgu wąskośrodowiskowym, są nieraz...
więcej


[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] »» Ostatnia


Jeżeli znalazłeś/aś błąd, nieaktualną informację lub posiadasz materiały (teksty, zdjęcia, nagrania...), które mogą rozszerzyć zawartość tej strony i możesz je udostępnić - KLIKNIJ TU »»

ZAKOPIAŃSKI PORTAL INTERNETOWY Copyright © MATinternet s.c. - ZAKOPANE 1999-2024