E-mail Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Tatry
Aktualności
 ABC turysty
   Przygotowanie
   Ekwipunek
   Informacje TOPR i TPN
   Oznaczenia szlaków
   Przewodnicy
   Przejścia graniczne
    Bezpieczeństwo
      Gdy spotkasz misia...
      Lawiny
      Ku przestrodze...
      Bezpieczeństwo, porady
   Zwierzę na szlaku
   Schroniska
 O Tatrach
   TPN i TANAP
   Klimat
   Geologia
    Zwierzęta
      Gatunki
   Rośliny
    Tatry w liczbach
    Historia
 Encyklopedia Tatr
   Alfabetycznie
   Tematycznie
   Multimedia
 Wycieczki
   Zaplanuj wycieczkę
   Miejsce startu
   Miejsce docelowe
   Skala trudności
   Wszystkie
 Jaskinie tatrzańskie
    SKTJ PTTK
      Aktualności
      Działalność
      Kurs
      Wspomnienia
      Polecane strony
      Galeria
      Kontakt
   Powstanie jaskiń
   Krążenie wody w skałach
   Nacieki
   Morfologiczne typy
   Klimat jaskiń
   Powstanie jaskiń tatrz.
Zagadki tatrzańskie
 Aktywny wypoczynek
   Taternictwo
   Speleologia
   Paralotnie
   Ski-alpinizm
   Narciarstwo
   Na rowerze
   Turystyka jaskiniowa
   Trasy biegowe
   Turystyka piesza
   Sporty wodne
Galeria
Warunki w Tatrach
Forum dyskusyjne
Zakopane, Tatry, Podhale
E-mail
Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Zakopane


zapamiętaj numer alarmowy w górach!!!
0 601 100 300
 nawigacja:  Z-ne.pl » Portal Zakopiański

w nazwach
w nazwach i opisach
wszędzie
alfabetycznie:    A  B  C  Ć  D  E  F  G  H  I  J  K  L  Ł  M  N  O  P  R  S  Ś  T  U  W  Z  Ź  Ż  

 

Komarnicki Gyula

 
  Kategoria: 
Ludzie 

  opis  
  forum (0)  

Komarnicki Gyula (22 II 1885 Budapeszt - 27 VIII 1975 tamże), syn polskiego inżyniera, ktory osiadł na Węgrzech, ale sam już Węgier. Jeden z najwybitniejszych taterników , autor węg. i niem. przewodników po Tatrach , z wykształcenia prawnik (dr), w 1928-34 nacz. dyr. Węg. Kolei Państw., w 1934-44 generalny dyr. Węg. Tow. Żeglugi Rzecznej i Morskiej (Magyar Folyam és Tengerhajózási Részvénytarsulat).

W 1906-14 należał do czołowych taterników; taternictwo uprawiał do 1937, a turystykę w Tatrach jeszcze w 1968. Wspinał się sporo z bratem Romanem (też wybitnym taternikiem), a ponadto z wieloma taternikami węg., niem. i pol., m.in. z Januszem Chmielowskim , Romanem Kordysem , Mariuszem Zaruskim i Mieczysławem Świerzem .

Dokonał w Tatrach wielu pierwszych przejść, które należały do najważniejszych w owych latach silnego rozwoju taternictwa, jak pn.-zach. ścianą Mnicha (w 1908), pn. ścianą Jaworowego Szczytu (1908), pn.-zach. ścianą Zadniego Gierlachu (1909), pn.-wsch. ścianą Żłobistego Szczytu  (1911), pn. ścianą Małego Jaworowego Szczytu (1911), pd. ścianą Batyżowieckiego Szczytu (1912) oraz największą ścianą tatrz.: pn. ścianą Małego Kiezmarskiego Szczytu (1912).

Z bratem Romanem podjął w 1909 pierwszy atak na pd. ścianę Zamarłej Turni i wtedy przeszli trzy czwarte tego urwiska. Chodził też po Tatrach zimą, np. I wejścia zim. na Mały Durny Szczyt (w 1910), na Ostry Szczyt (1911), na Zadni Gierlach (1913).

K. był jednym z najaktywniejszych działaczy i pierwszym prezesem Budapeszt. Akademickiego Tow. Tur. (Budapesti Egyetemi Turista Egyesület, BETE), założonego na jesieni 1908 i będącego wówczas jedyną węg. organizacją tatern. (odpowiednik STTT). K. był też współzałożycielem i jednym z redaktorów czasopism "Turistaság és Alpinizmus " oraz "Turistik und Alpinismus ".

Od 1907 ogłaszał liczne artykuły o różnorodnej tematyce tatern. w czasopismach wyżej wymienionych oraz w "Turisták Lapja ", "Jahrb. UKV", "Oester. Alpenztg", "Die Karpathen " i in., a także w czasopismach pol.: w "Pamiętniku TT " (Na Jaworowej Grani 1910) i zwł. w "Taterniku " (liczne artykuły, opisy i notatki od 1907 do 1956), np. Na Szarpanej Turni ("Tat." 1908, nr 6), Północna ściana Małego Jaworowego (tamże 1912, nr 1), Najmniej znana ubocz Krywania (tamże 1948, nr 3-4).

Ta obfita twórczość pisarska to wspomnienia z wycieczek, tatern. opisy nowych dróg, różne sprawozdania, recenzje, wspomnienia pośmiertne (m.in. o Mieczysławie Karłowiczu ), szczegółowe opracowania topogr.-tatern. jak: Das Trümmertal ("Jahrb. UKV" 1910 i 1911, współautor Jenő Serényi ), Rywociny ("Tat." 1913, nr 3), A Gántcsoport ("Turisták Lapja" 1914, nr 1). Pisał też o dziejach BETE: A BETE multja a Magas Tátrában (tamże 1942).

B. ważną pozycję w piśmiennictwie tatrz. zajmuje jego szczegółowy kilkutomowy przewodnik tatern., który miał kilka wydań węg.: A Magas Tátra hegymászókalauza (Bp. 1914, 1917, 1926), oraz wydanie niem.: Die Hohe Tatra, Hochgebirgsführer (Bp. 1918). W latach 1914-1925 był to najlepszy przewodnik tatern.; służył również i taternikom pol., zwł. wydanie niemieckie. Ponadto K. chętnie dostarczał materiałów do licznych przewodników in. autorów (węg., niem., pol. i słow.), i to w okresie od 1912 aż do lat ostatnich.

Pośmiertnie ukazał się jeszcze jego przewodnik A Magas-Tátra hegyvilága (hegymászó- és turistakalauz) (Bp.1978, w jednym grubym tomie i wyd. 2 w 7 tomikach, Bp. 1985, red. Henrik Bucsek), ale był to już przewodnik selekcyjny, nie dążący do kompletu wiadomości o drogach taternickich.

Trzeba również podkreślić, że publikacjami swymi (zwł. przewodnikami) K. przyczynił się wybitnie do uporządkowania i ustalenia nazewnictwa węg. i niem. w Tatrach Wys ., a także do uściślenia wiedzy o szczegółowej topografii tatrz. Pewną rolę odegrała tu też mapa, której był współautorem: Die Hohe Tatra, Vysoké Tatry 1:50 000 (Budapest, Késmárk 1924, wydana przez "Turistaság és Alpinizmus").

K. od 1908 utrzymywał zawsze jak najserdeczniejsze stosunki z taternikami pol., przyjeżdżał do Polski z prelekcjami (w 1931 i 1968), a w czasie II wojny świat. pomagał licznym Polakom (nie tylko taternikom), którzy znaleźli się w trudnych warunkach na Węgrzech. Był członkiem hon. STPTT (od 1931), Klubu Wys . i PZA , a także spiskiego Karpathenvereinu .



Literatura:
"Tat." 1960, nr 3-4 (anonimowo Alfred Grosz, ponadto Bohdan Małachowski). - "Biul. Inform." PZA 1975, nr 7 (anonimowo Józef Nyka). - Bolesław Chwaściński: Z dziejów taternictwa. Wa. 1979.



KSIĘGARNIA GÓRSKA
ul. Zaruskiego 5
34-500 ZAKOPANE
tel. (018) 20 124 81
Pełny tekst w Wielkiej Encyklopedii Tatrzańskiej. Kliknij tutaj

   Udostępnij




Jeżeli znalazłeś/aś błąd, nieaktualną informację lub posiadasz materiały (teksty, zdjęcia, nagrania...), które mogą rozszerzyć zawartość tej strony i możesz je udostępnić - KLIKNIJ TU »»

ZAKOPIAŃSKI PORTAL INTERNETOWY Copyright © MATinternet s.c. - ZAKOPANE 1999-2024