Serényi Jenő

Serényi Jenő (5 IX 1884 Nowa Wieś Spiska - 14 VII 1915 w bitwie pod Doberdo na froncie austr.-włoskim, poch. na cment. Farkásret w Budapeszcie). Węg. taternik, alpinista i narciarz, prawnik.

Działalność tatern. rozpoczął w 1904. W 1906 i 1907 towarzyszem jego wspinaczek w Tatrach był m.in. Jenő Wachter. Najważniejsze nowe drogi zdobyte przez S.: Jaworowy Szczyt pd.-zach. ścianą (w 1911), Koprowy Wierch wsch. ścianą (1911) oraz I wejście zim. na Durny Szczyt (1910) i Mały Durny Szczyt (1910). Chodził też sporo po Alpach.Był jednym z organizatorów służby ratowniczej w Tatrach i przyczynił się do powstania w 1913 stowarzyszenia ratowniczego Tátrai Önkéntes Mentő Bizottság, którego został członkiem.

W okresie 1906-15 S. był jedną z najwybitniejszych postaci wśród węg. taterników i alpinistów.

Był jednym z gł. założycieli Budapeszt. Akad. Tow. Tur. (» Budapesti Egyetemi Turista Egyesület, BETE), które dzięki jego zabiegom zajęło się przede wszystkim Tatrami.

Był też jednym z założycieli i współred. czasopisma » "Turistaság és Alpinizmus", które odegrało dużą rolę w propagowaniu taternictwa wśród społeczeństwa węgierskiego. Pierwszy nowoczesny przewodnik tatern. w języku węg. powstał dzieki inicjatywie i współpracy S. (Komarnicki Gyula és Serényi Jenő: A Magas Tátra részletes kalauza, Bp. 1914).Od 1906 ogłosił wiele artykułów na tematy tatern., alpin. i narc., głównie w czasopismach węg.: "Turisták Lapja", "Turista Közlöny", "Jahrbuch des UKV"(w wersji niem. i węg.), "Turistaság és Alpinizmus" i in., ale także w "Oesterreichische Alpenzeitung" (od 1909). W "Taterniku" ukazały się jego: Wachter Jenő 1887-1907 (1, 1907, nr 5) i Wycieczki zimowe w Tatrach (3, 1909, nr 6). Jedną z cenniejszych prac S., napisaną wsp. z G. Komarnickim, jest monografia tatern. Doliny Złomisk: Das Trümmertal ("Jahrb. UKV" 37, 1910 i 38, 1911). Krótkie wspomnienie pośmiertne o Mieczysławie Karłowiczu opublikował w czasopiśmie "Nemzeti Sport" (7, 1909, nr 8).Pisał też o nazwach geogr. w Grani Baszt: Die Nomenklatur des Basteigrates ("Jahrb. UKV" 36, 1909) oraz o nazwie Tatr i nazewnictwie tatrz.: Neve és helynevei (1917) i Name und Ortsnamen (1922) w przewodniku węg. i niem., którego autorami są János Vigyázó i Gyula Andor Hefty.

S. był również wielkim miłośnikiem narciarstwa i przyczynił się wybitnie do jego rozwoju na Węgrzech i specjalnie w Tatrach. Wydał podręcznik narciarstwa A sísport gyakorlati kézikönyve (Bp. 1912), pisywał dużo na tematy narc. i był jednym z założycieli Węg. Klubu Narc. (Magyar Sí Klub), a potem Węg. Związku Narc. (Magyar Sí Szövetség).

Lit. - "Tur. és Alp." 6, 1915-16, nr 3-4 (zeszyt poświęcony pamięci S., autorzy: Gyula Komarnicki, Gyula Andor Hefty i in.). - "Jahrb. UKV" 43, 1916 (Hefty).

---