E-mail Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Tatry
Aktualności
 ABC turysty
   Przygotowanie
   Ekwipunek
   Informacje TOPR i TPN
   Oznaczenia szlaków
   Przewodnicy
   Przejścia graniczne
    Bezpieczeństwo
      Gdy spotkasz misia...
      Lawiny
      Ku przestrodze...
      Bezpieczeństwo, porady
   Zwierzę na szlaku
   Schroniska
 O Tatrach
   TPN i TANAP
   Klimat
   Geologia
    Zwierzęta
      Gatunki
   Rośliny
    Tatry w liczbach
    Historia
 Encyklopedia Tatr
   Alfabetycznie
   Tematycznie
   Multimedia
 Wycieczki
   Zaplanuj wycieczkę
   Miejsce startu
   Miejsce docelowe
   Skala trudności
   Wszystkie
 Jaskinie tatrzańskie
    SKTJ PTTK
      Aktualności
      Działalność
      Kurs
      Wspomnienia
      Polecane strony
      Galeria
      Kontakt
   Powstanie jaskiń
   Krążenie wody w skałach
   Nacieki
   Morfologiczne typy
   Klimat jaskiń
   Powstanie jaskiń tatrz.
Zagadki tatrzańskie
 Aktywny wypoczynek
   Taternictwo
   Speleologia
   Paralotnie
   Ski-alpinizm
   Narciarstwo
   Na rowerze
   Turystyka jaskiniowa
   Trasy biegowe
   Turystyka piesza
   Sporty wodne
Galeria
Warunki w Tatrach
Forum dyskusyjne
Zakopane, Tatry, Podhale
E-mail
Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Zakopane


zapamiętaj numer alarmowy w górach!!!
0 601 100 300
 nawigacja:  Z-ne.pl » Portal Zakopiański

w nazwach
w nazwach i opisach
wszędzie
alfabetycznie:    A  B  C  Ć  D  E  F  G  H  I  J  K  L  Ł  M  N  O  P  R  S  Ś  T  U  W  Z  Ź  Ż  

 

Gąsienica-Byrcyn Stanisław

 
  Kategoria: 
Ludzie 

  opis  
  forum (0)  

Gąsienica-Byrcyn Stanisław (2 II 1887 Zakopane - 20 IX 1967 tamże, poch. na starym cment.). Przewodnik tatrz., jeden z pionierów narciarstwa i ratownictwa tatrz., z zawodu blacharz.

Był synem przewodnika tatrz. » Jana G.-B . i razem z nim chodził od młodych lat w Tatry . Sam został przewodnikiem klasy III w 1906 (mając lat 19), kl. II w 1908, kl. I w 1911.

Już w 1907 uczestniczył w Zakopanem  w kursie narc. i otrzymał (jako pierwszy przewodnik tatrz.) świadectwo umiejętnej jazdy na nartach. W 1911 brał udział w pierwszym kursie narc. urządzonym specjalnie dla przewodników tatrz. i zdobył drugą nagrodę w biegu narciarskim. Członkiem TOPR  był od chwili jego założenia w 1909, potem członkiem Grupy Tatrz. GOPR .

Przez wiele lat był on jednym z najlepszych przewodników tatrz., zwł. na wysokogórskie wycieczki narc. w Tatry. W zimie był na nartach na Sławkowskim Szczycie  w 1910, a w 1911 bez nart na Kościelcu  i na nartach na Krywaniu , w 1914 przechodził w zimie na nartach przez Wrota Chałubińskiego .W lecie 1908 uczestniczył w I zejściu ze Zmarzłej Przełęczy  do Pustej Dolinki , a w 1910 w I wejściu pn.-zach. ścianą Krywania. W 1907 z Mariuszem Zaruskim  i in. zwiedził Juhaską Jaskinię  w ścianie Giewontu . Jako przewodnik był czynny jeszcze po II wojnie światowej.W wyprawach ratunk. zaczął uczestniczyć jeszcze przed założeniem TOPR: w 1909 w wyprawie zim. po Mieczysława Karłowicza , a w lecie w poszukiwaniach Ernesta Weissa. Po założeniu TOPR był przez ponad 40 lat jednym z najbardziej czynnych ratowników tatrz. Brał udział m.in. w wyprawach po Klimka Bachledę  (w 1910 na Mały Jaworowy Szczyt ), Jana Drégea (1911, Granaty ), Aldonę Szystowską (1912, Czerwone Wierchy ), Marię Bandrowską (1914, Granaty), Wincentego Birkenmajera  (1933 w zimie, Galeria Gankowa ), a w lutym 1945 z Zakopanego do Zuberskiej Doliny  po rannych partyzantów.

W czerwcu 1914 Byrcyn z towarzyszami udzielił pomocy Leninowi i Romanowi Malinowskiemu, którzy utknęli pod Zawratem  w szczelinie śnieżnej i o własnych siłach nie mogli się wydostać. Zdarzenie to było kilkakrotnie opisywane ale błędnie. Poprawny opis podał Florian Wiliński, pt. Wycieczka w Tatry, w książce zbior. Polacy o Leninie (Wa. 1970).

W 1912 Byrcyn wszedł do pierwszego zarządu Bratniej Pomocy Przewodników Tatrz. W czasie I wojny świat. służył w wojsku austr. i dostał się do niewoli ros., z której powrócił w 1921 do Zakopanego. W latach międzywoj. był członkiem Komisji do Spraw Przewodnictwa STPTT (potem KWPTT), od 1930 był w zarządzie TOPR. W 1952-53 był członkiem zarządu Koła Przewodników Tatrz. PTTK .

Za swe zasługi w ratownictwie i przewodnictwie otrzymał Byrcyn odznaczenia państw. i in. oraz członkostwo hon. PTTK (1962), Koła Przewodników Tatrz. w Zakopanem i Grupy Tatrz. GOPR. Jego działalności przewodnickiej i narc. jest poświęcony film Śladami Byrcynowych wspominków (1962), w którym gra sam siebie. Podobnie w filmie Błękitny krzyż (1955), obrazującym wspom. wyprawę po partyzantów. Byrcyn jest też jedną z gł. postaci w opowiadaniu Pech w książce Tomasza Domaniewskiego  Biały cień (Wa. 1955).



Literatura:
"Tat." 1968, nr 2 (Michał Jagiełło). - "SCZ" 1986.



KSIĘGARNIA GÓRSKA
ul. Zaruskiego 5
34-500 ZAKOPANE
tel. (018) 20 124 81
Pełny tekst w Wielkiej Encyklopedii Tatrzańskiej. Kliknij tutaj

   Udostępnij




Jeżeli znalazłeś/aś błąd, nieaktualną informację lub posiadasz materiały (teksty, zdjęcia, nagrania...), które mogą rozszerzyć zawartość tej strony i możesz je udostępnić - KLIKNIJ TU »»

ZAKOPIAŃSKI PORTAL INTERNETOWY Copyright © MATinternet s.c. - ZAKOPANE 1999-2024