Lubertowicz Zygmunt

Lubertowicz Zygmunt (16 IX 1883 Nowy Targ - 28 IX 1958 Bielsko). Poeta, publicysta, działacz społ. i kult. na Podhalu i Śląsku, z zawodu nauczyciel. Ojciec jego przybył na Podhale po Powstaniu Styczniowym.

Jako nauczyciel języka pol. pracował L. kolejno od 1909 w Brodach, Czerniowcach, Nowym Targu (1916-27), w Bielsku (od 1927, z przerwą wojenną, gdy musiał się ukrywać). W 1918 redagował "Echo Tatrzańskie ", w 1921-22 "Gazetę Podhalańską ". Był w owych latach działaczem Związku Podhalan i uczestniczył w przygotowaniach do plebiscytu na Spiszu , Orawie i Górnym Śląsku. Prowadził żywą i wielostronną działalność społ. i kult. na Podhalu i potem na Śląsku (w Bielsku był m.in. prezesem oddziału PTT).

Debiutował jako poeta w 1901 wierszem Śpiący rycerze (porównywał do nich wieśniaków), a pierwszy tomik wierszy, U wrót Getsamenu, wydał w 1909, jednakże jego najlepszy zbiór wierszy to Sonety tatrzańskie i inne poezje (Nowy Targ 1922, wyd. 2 w 1925), o tematyce tatrz., podh., gorczańskiej, pienińskiej i in. Wiersze zawarte w tym zbiorze i liczne in. wiersze tatrz. i podh. ogłaszał też w czasopismach, jak np. "Na Ziemi Naszej" (dod. "Kur. Lwow.", od 1909), "Zakopane" (od 1910), "Gaz. Podh." (od 1913), "Głos Zakop." (od 1924), "Giewont" (1928), "Polska Zach." (od 1937). Parokrotnie drukowany był m.in. wiersz o Klimku Bachledzie : Orli rapsod (np. "Głos Zakop." 1925, nr 20). Popularny w swoim czasie w związku ze swą aktualną treścią był jego Hymn podhalański ("Gaz. Podh." 1922, nr 19), potem przy współpracy Stiastnego przerobiony na piosenkę. Jako b. czynny publicysta pisywał L. na różne tematy tatrz., zakop. i podh. od 1910 do licznych czasopism pol. (a w Czerniowcach w 1913 do czasopism pol. i niem.), m.in. o twórczości Kazimierza Tetmajera , Władysława Orkana , Feliksa Gwiżdża , Andrzeja Galicy , malarza Michała Rekuckiego , o Bartku Obrochcie dłuższy utwór O Pani skowronków i grajków tatrzańskich ("Gaz. Podh." 1931, nr 36-37 oraz "Polska Zach." 1934, nr 98-101), cykl felietonów Nasze Tatry ("Polska Zach." 1928, nr 139-145), opowiadanie o niedźwiedziu tatrz. Jak miś Kudła budował sobie gawrę? (tamże 1936, nr 353) i wiele in. Z dziedziny historii literatury najważniejsze jest jego studium Kazimierz Tetmajer jako epik Tatr ("Wierchy " 1932 i wcześniejsza wersja w 1910). Wydał też przewodnik tur. po Beskidzie Śląskim i Małym (Bielsko 1935 i wyd. 2 w 1937), w którym pamiętał też o swych umiłowanych Pieninach i Tatrach, a jeden ze swych ostatnich artykułów poświęcił rodzinnym stronom: Uroda Gorców ("Turysta" 1952, nr 3). Pozostawił pamiętnik (nie opublikowany), w którym pisze m.in. o swych spotkaniach z Kazimierzem Tetmajerem, co cytuje Edmund Rosner w artykule Wokół Zygmunta Lubertowicza ("Kalendarz Beskidzki 1985", Bielsko-Biała).

W Bielsku w 30-lecie pracy L., poety i zasłużonego działacza społ. i kult., uczczono go okolicznościowym wydawnictwem Głos Młodych, nazwano jego imieniem ulicę w Bielsku i szkołę w Straconce.

---