Gadowski Walenty (8 XII 1861 Wiśnicz Nowy - 14 V
1956 Bochnia).
Ksiądz, do 1926 prof. w seminarium nauczycielskim i duchownym w Tarnowie, w
1926-30 katecheta szkolny w Bochni, autor podręczników do nauczania religii,
wybitny turysta i taternik na przełomie XIX
i XX w., twórca Orlej Perci .
W Zakopanem i Tatrach był po raz pierwszy w 1881, lecząc się
na płuca. Od 1890 przyjeżdżał co roku do Zakopanego, od 1900 na Bukowinę Tatrz ., potem do Kościeliska i urządzał liczne wycieczki tur. i
tatern. w Tatry przez blisko 40 lat. Jeszcze w 1949, mając lat 88, był pieszo na
Kasprowym Wierchu i Giewoncie
.
Przez wiele lat organizował i osobiście prowadził zbior. wycieczki młodzieży
tarnowskiej, m.in. w Tatry i Pieniny.
W 1901 poeta Franciszek
H. Nowicki wystąpił z pomysłem zbudowania Orlej Perci. Inicjatywę tę podjął
G., który w 1903-06 wytrasował ten szlak w terenie w znacznej części poprzednio
nieznanym i dał go zbudować przeważnie własnym kosztem (z pomocą TT), a
częściowo osobiście znakował farbą. Jako taternik był czynny w lecie i w zimie.
Pierwszy wszedł na Małą Buczynową Turnię (w
1900), Wielką Buczynową Turnię (1902) i Kozie Czuby (1904, z przew. Klimkiem Bachledą i Jakubem Wawrytką starszym ), a także na Przełęcz Nowickiego (1902). Dokonał też nowych
przejść w Basztach (1902), na Krywaniu (1903), Lodowym Szczycie (1908) itd. W zimie 1910
uskutecznił I wejście zim. Żlebem Kulczyńskiego
na Kozi Wierch (z przew. Jakubem
Wawrytką starszym) oraz od Morskiego Oka na
Rysy
(z tymże
Wawrytką i Bolesławem Łazarskim). Tę ostatnią wycieczkę opisał Łazarski pt.
Wejście w zimie na szczyt Rysów ("Ziemia" 1911).
G. ogłosił w czasopismach wiele artykułów o swych wycieczkach tatrz., m.in.:
Aus der Kohlbach zum Grünen-See ("Jahrb. UKV" 1897, wejście na Baranie Rogi i przejście przez Baranią Przełęcz
w 1894), Besteigung der Satanspitze
(tamże 1903), Orla Perć w Tatrach ("Biesiada Lit." 1902), Z Orlej
Perci ("Pam. TT" 1904), Jak powstawała Orla Perć w Tatrach ("Ilustr.
Kur. Codz." 1934, nr 176 i 177). Wydał książeczkę Wspomnienia z Tatr (Kr.
1934, odbitka artykułów w "Głosie Narodu"), zabierał głos W sprawie Parków
Narodowych ("Głos Narodu" 1934, nr 52), jest autorem Przewodnika po
Pieninach (Kr. 1928), zostawił w maszynopisie Wspomnienia katechety
(ss. 180), gdzie dużo pisze o Tatrach.
Był członkiem pierwszego zarządu STTT (w 1903), a w
1904-05 jej prezesem. W 1922 STPTT (późniejszy Klub Wys
.) nadała mu członkostwo honorowe. Był zasłużonym
działaczem tur. w Pieninach i Beskidach oraz założycielem oddziałów PTT w
Tarnowie (1924) i Bochni (1928). Już w 1909 został członkiem hon. TT. W 1928-30
był członkiem ZG PTT. Od 1986 ma tablicę pamiątkową w Bochni.
