|
Jednego roku, hnet po godnik świętak, przyseł do nos z dosć obdalonej wsi, ze Śpisa jeden dość hruby gazda za pachołkem na słuzbe. Oba z moim oćcem siedli se na ławie i dokwalujom, jaz potem na ostatek i na zgode rękom na ręke jeden drugiemu przyklaśli, a pote tata kozeli mi sie brać ś nim.
Kiek sie już zebroł ze syćkim, to mi jesce tata przykozali, ze od dziśka bez cały rok, a może i dłuzej, mom go słuchać we syćkim tak, jako słuchołek jego, bo on będzie moim gazdom.
- Idź chłopce, idź i słus. Co ci kozom usłuchni i rób. Kielo zjez i kileo zedres - to twoje - Dopedzieli mi jesce tata.
Zaśli my i słuzem. Gazda jako gazda - złym cłekiem nie był, ino straśnie we syćko wierzył. Wierzył we wselijakie duchy, djabły i w rózna gusła i cary. Opowiadoł tys nie roz wiecorami o tym, ze carownica może sie przemienić w żabe, a djaboł w cłowieka.
Słuząc u nik trza było bars na syćko uwazować, coby cego w gazdówce na śwank nie narazić. Nimozno było u nik krocyć lawom nogom za próg sopy, kie sie rano piyrse sło ku krowom, ni mozno tys przed wychodem słonka wyrucać ze sopy gnoja. Nie koniec na tym, bo róznyk inyk wierzyń i przestróg było więcej, a za mojej słuzby u nik trefiło się ze gazda uwierzył wto, ze kóń stoł sie cłekem, a to wej było tak:
Roz, jakosi w samom jesień, przysło mojemu gazdowi z gminy pismo, coby jechoł w las po sajty na opoł lo skoły. Zreśtom - nie on som, bo wiecyj było bez wójta wyznaconyk furmanów.
W cas raniutko, tego dnia kie me mieli jechać, gazda budzi mnie:
- Wstaj tysta chłopce, wstaj - wołoł gazda - kormi kónia bo pojedziemy w las. Cos miołek robić, ba jek wstoł, kiyrpcoski na nogi wzuł i posełek ku kóniowi. Otwiyrom sope, patrze, ale cos to? Kónia nie widze, nima kónia! Strak mnie wzion wielki i co pary skocyłek w izbie ku gazdom i wołom:
- Gazdo! wstańcie - kóń zniknon, jabo sie kajsi podzioł!
Kóń zniknon na ozajest, bo go złodzieje ukradli, ci kóńscy, i jako sie okazało - byli śnim schowani w lesie dość obdolnie za wsiom, bo dalyj uciekac śnim juz ni mogli bo zrobiło sie wielkie rano, noj boli sie ze ik uwidzom. Tu schowani tys obowiali sie stoć, miarkując se, ze jak gazda obocy ze mu kónia ukradli, to narobi holofu i mogom ik nojść. - Trza cosi robić - radzom se, a jeden ś nik powiado tak: - Nic nie zrobie ino sie wrócem i stane w sopie ka stół kóń.
Kie my zaśli z gazdom do sopy, to nas omało nie prasło, ze zdziwienio - na kóńskiej ogłowicy uwiązanej u złobu, stoł chłop dośc mlody i nie brzyćki.
- Wselki duk nie syćko kwoli! - przepedzioł gazda i co pary przezegnoł sie do trzeciego razu i pote pyto sie:
- Co ty tu cłeku robis, co kces?
- Nic nie kcem, nic nie robiem, ale sie mnie nie bójcie! Przepedzioł cłek uwiązany u złobu, z ogłowicom na głowie.
- Jo, wiycie krzesny, cięsko zgrzysyłek z takom co miała chłopa, noj za tyn grzyk ostołek przemieniony w kónia i tak pokutowałek do dziśka. Takiego kupiliście mie na jarmarku w Bochni dwa roki temu i tak za te roki cięsko nie leko pokutowołek. Sami wiycie, ze jek był kóń jak sie patrzy, a nie zoden cukowac - kaście wcieli tok seł i ciągnon - haj. Dziś w nocy skońcyła sie mi pokuta i stołek sie cłekiem.
- Może to i tak jako godos, ale bestyjo bestyjecno, cos jo teroz pocne? - narzekoł strasecnie smutny gazda - i targoł włosy z głowy ze zolu za kóniem.
- Cos mi stego? - Tyś zgrzysył, tys odpokutował i jakoś był tak bedzies, ale jo? Straciłek kónia, a nie wiym za co, cym zgrzysyłek.
- Cemu ześ jesce chłopie nie pokutował dłuzej, - powiado gazda - co byk cie był sprzedoł komu inemu jesce kóniem?
- Nie gniewojcie sie gazdo, ze sie mi pokuta skońcyła. Powiem wom ino jedno; - kupiliście mie, to mocie do mnie prawo i teroz. Zostanem u wos i bedem wom odrobioł dutki coście za mnie dali.
- Idź, idź nie kcem cie - powiado gazda - wtos wiy co jesce za djaboł w tobie siedzi i w co sie jesce i kie przemiynić mozez? - Idź, mom cie juz dość. Zdjon ogłowice chłopu z głowy i wygnoł ze sopy w pole.
|
Legendy
