E-mail Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Podhale
 Regiony Podhala
   gm. Bukowina Tatrz.
   gm. Nowy Targ i Szaflary
   gm. Kościelisko
   gm. Poronin
   gm. Czarny Dunajec
   gm. Biały Dunajec
   gm. Zakopane
Warto odwiedzić
Wycieczki po Podhalu
 Folklor podhalański
   Gwara góralska
   Muzyka
   Taniec
   Zwyczaje
   Strój regionalny
    Śpiewnik góralski
   Budownictwo
   Sztuka
   Pasterstwo
   Oscypek
   Ciupaga
   Górale
   Kuchnia
   Legendy
   Owczarek podhalański
 Kultura i sztuka
   Muzyka
   Malarstwo
   Rzeźba
   Literatura
   Architektura
   Artyści
 Imprezy w regionie
 Aktywny wypoczynek
    Rowery
   Taternictwo
   Speleologia
   Paralotnie
   Ski-alpinizm
   Narciarstwo
   Turystyka jaskiniowa
   Trasy biegowe
   Turystyka piesza
   Sporty wodne
Powiat Tatrzański
Aktualności
Forum dyskusyjne
Zakopane, Tatry, Podhale
E-mail
Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Zakopane


zapamiętaj numer alarmowy w górach!!!
0 601 100 300
 nawigacja:  Z-ne.pl » Portal Zakopiański» Folklor podhalański» Gwara góralska

Gwara góralska


Gwara góralska (w samym Zakopanem dość zniekształcona) - specyficzny dialekt języka polskiego, w którym pozostało wiele archaizmów staropolskich, sąsiadujących z licznymi naleciałościami słowackimi i bałkańskimi.

Na Podhalu powszechne jest tzw. mazurzenie czyli zastępowanie głosek -sz, cz, ż- przez -s, c, z-. W związku z mazurzeniem można zauważyć tendencję to zastępowanie głosek sz-, cz, ż- przez odpowiednie miękkie (np. "siarotka" zamiast "szarotka").

Charakterystyczne dla Podhala, tak samo jak i dla całej Małopolski, jest udźwięczanie spółgłosek bezdźwięcznych w połączeniach wyrazowych przed samogłoskami, spółgłoskami -l, ł m, n, r- przed -j-, dlatego słyszymy: "skoroź uwidziała" zamiast "skoroś uwidziała" lub "chodź rąceckom", a nie "choć rąceckom". Występuje także ściśnianie "o" i "ó", lecz w niektórych wyrazach nie występuje. Często -o, u-, wymawiana są jako ł, a najczęściej zdarza się, gdy litera znajduje się na początku wyrazu. Spółgłoski -k, g, ch- występujące w środku wyrazu również ulegają przekształceniu. Poza tym -kt- wymawia się jako -ft-. Ogólnopolskie -ch- zastępuje się przez -k- (np. w "tyk górach", zamiast w "tych górach"). Końcowe -m- a także ć są wymawiane słabo lub zupełnie znikają. Wpływem gwary słowackiej, na góralską można wytłumaczyć zastępowanie -ą -ę przez -u- ("porubano, w rukak" - zamiast "porąbana, w rękach") oraz wymianę -g- na h (np. "kohut" - "kogut")

Akcent w gwarze góralskiej zwykle pada na pierwszą sylabę, ale w połączeniu z przyimkiem, akcent przenosi się na przyimek.

Gwara podhalańska jest jeszcze do dziś żywa. Spotykamy się z nią w rozmowach z góralami w Zakopanem i wioskach podhalańskich. Miała ona wielu entuzjastów w okresie Młodej Polski (druga połowa XIX w.). Gwarą podhalańską posługiwał się często w swoich wierszach Kazimierz Przerwa-Tetmajer.




•  Czapka Janosika   Zgłóś moderatorowi do usunięcia
 jacekszani      16:30 Śr, 27 Cze 2012
Prosze o podpowiedź:-)
Jak gwarowo nazywa sie czapkę Harnasia ??

         •  Re: Czapka Janosika   Zgłóś moderatorowi do usunięcia
 FesChop      16:16 Pn, 09 Paz 2017
Copka










Jeżeli znalazłeś/aś błąd, nieaktualną informację lub posiadasz materiały (teksty, zdjęcia, nagrania...), które mogą rozszerzyć zawartość tej strony i możesz je udostępnić - KLIKNIJ TU »»

ZAKOPIAŃSKI PORTAL INTERNETOWY Copyright © MATinternet s.c. - ZAKOPANE 1999-2024