Według przekazów ustnych pod koniec XV wieku przybyła tu grupa Wołochów uchodzących z południowej Europy przed nawałnicą turecką. Pierwotni osadnicy byli ludźmi lasu, drwalami, myśliwymi i pasterzami. Z zachowanej najstarszej, księgi metrykalnej parafii Łapsze Wyżne (z roku 1655) wynika, że oprócz rodzin bałkańskich osiedlali się w Czarnej Górze również przybysze z sąsiedniego Podhala, którzy stali się wkrótce grupą dominującą.

Czarna Góra dzieli się na trzy odrębne części: Zagóra - północna część wsi od strony Trybsza, Sołtystwo (najstarsza część) położone najwyżej na siodle góry i część zasadnicza od strony Jurgowa. Osobliwością tej miejscowości jest największe w okolicy osiedle romskie tzw. Kamieniec (znajduje się przy moście na Białce). Obecnie Czarna Góra liczy około 1500 mieszkańców, z dawnych czasów zachowało się kilka starych spiskich zagród w tym zabytkowe gospodarstwo rodziny Korkoszów.

Warto odwiedzić

Poza zagrodą Korkoszów i obiektami sakralnymi nie ma w Czarnej Górze jako takich zabytków, warto jednak przyjrzeć się samej, zwartej zabudowie wioski, drewnianym zagrodom i murowanym innowacjom budowlanym, naśladującym dawne budownictwo ludowe. Sama wioska z racji swego urokliwego położenia (najładniej położona ze wszystkich osad polskiego Spisza) dostarcza wiele wrażeń: można bowiem zdobyć jej najwyższy szczyt Litwinkę (903 m) a zarazem pooglądać ów masyw od podnóża (szczególnie atrakcyjnie prezentuje się od strony koryta Białki - ścięte urwisko odsłania wspaniały geologiczny "przekładaniec" fliszu karpackiego). Latem warto skorzystać z atrakcji wodnych nad rzeką Białką, obejrzeć rezerwat rzeki Białki oraz zwarty kompleks leśny - Trybski Bór - otaczający Czarną Górę od strony północno-zachodniej.

Zabytki

W Czarnej Górze można odwiedzić kilka zabytków o charakterze sakralnym:

• W Czarnej Górze, w części nad Białką wybudowano w 1872 roku kaplicę p.w. Trójcy Świętej.
• Na osiedlu Budzówka można zobaczyć przydrożną kapliczkę p.w. Św. Jana Nepomucena, ufundowaną po powodzi w 1874 roku.
• W 1984 r. powstał kościółek, który w latach 1998-2000 powiększono i dobudowano wieże.
• W części wsi od strony Trybsza - Zagóra, w 1994 roku wybudowano nową świątynię p.w. Przemienienia Pańskiego. U podnóża kościoła znajduje się grota Matki Boskiej Fatimskiej.
• W 2000 roku przy znamienitym udziale ojca Huberta Kasztelana, (proboszcza tutejszej parafii) postawiono na najwyższym wzniesieniu nad wioską - Litwince - Krzyż Jubileuszowy.

Najważniejszym zabytkiem kultury ludowej jest położona w północnej części Czarnej Góry w osiedlu zwanym "Zagóra" drewniana zagroda należąca niegdyś do tutejszej rodziny Korkoszów. Układ zabudowań jest przykładem rozwoju spiskiej zagrody: od prostej, składającej się z dwóch zabudowań (chałupa i stajnia) w końcu XIX wieku, do złożonej z wielu budynków w latach trzydziestych obecnego stulecia. Najstarsze budynki zbudowane zostały pod koniec XIX wieku przez Alojzego Chyżnego. Przez kilka lat Alojzy Chyżny przebywał w Ameryce. Po powrocie do wsi w roku 1919 rozbudował chałupę, dobudowując okazałą "wielką izbę" z komorą. Dalsza rozbudowa zagrody dokonana została już przez Sebastiana Korkosza, męża Elżbiety, córki Alojzego. W latach trzydziestych powstały kolejne zabudowania gospodarcze: kamienna stajnia, wozownia i chlew. W dawnej stajni umieszczono pierwszy we wsi kierat. Ostatnia rozbudowa miała miejsce w latach czterdziestych-wówczas to postawiono izbę zwaną "letnią" lub "pańską" z osobnym wejściem przez ganek. Obecnie gospodarstwo to jest filią Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem. W latach pięćdziesiątych rodzina Korkoszów przeniosła się na stałe do Słowacji, gdzie obecnie mieszka. W roku 1980 potomkowie Sebastiana Korkosza przekazali zagrodę na rzecz Skarbu Państwa, z życzeniem, aby powstało tu muzeum. Po przeprowadzeniu remontu konserwatorskiego Muzeum Tatrzańskie zorganizowało we wnętrzach budynku ekspozycję etnograficzną, obrazującą bogate gospodarstwo spiskie z okresu międzywojennego.

Imprezy kulturalne

Czarna Góra jako część składowa gminy Bukowina Tatrzańska bierze udział w przechodniej gminnej imprezie folklorystycznej "U zbiegu trzech kultur - Lindada".

Przebywając w Czarnej Górze warto zwrócić uwagę przede wszystkim na żywą i kultywowaną jeszcze w tej wiosce tradycję i muzykę cygańską, bowiem wioska ta stanowi jedną z nielicznych enklaw społeczności romskiej wśród zwartego osadnictwa góralskiego. W XVIII wieku przybyli tu z Węgier Cyganie szczepu Bergitka Roma (cyganie Karpaccy, górscy) i do dzisiejszego dnia prowadzą tu osiadły tryb życia. Dowodem ich kulturalnej aktywności jest przede wszystkim słynny, cygański zespół Kałe Bała (Czarne Włosy). Zespół śpiewa zarówno tradycyjne pieśni cygańskie, jak i kompozycje liderki zespołu - Teresy Mirgi. Z zespołem można spotkać się zarówno podczas różnorakich imprez folklorystycznych odbywających się na terenie Spisza, Podhala i Orawy oraz podczas wieczornych koncertów w regionalnych karczmach w Białce Tatrzańskiej.