Góra Wdżar ma już historyczne znaczenie dla rozwoju lotniarstwa i paralotniarstwa w południowej Polsce. Jest to szczyt o wysokości 767 m n.p.m., górujący nad miejscowością Kluszkowce, położony przy drodze krajowej numer 969 Nowy Targ - Krościenko nad Dunajcem, 20 km od Nowego Targu nad przełęczą Snozka.
Tu należy się wyjaśnienie - to przełęcz nazywa się Snozka, lecz nazwą tą określa się powszechnie (i mylnie) również Wdżar. Jego charakterystyczna trójkątna sylwetka widoczna jest na horyzoncie przez prawie cały czas jazdy drogą z Nowego Targu w kierunku Krościenka. Samochód można pozostawić na obszernym parkingu na przełęczy. Droga na szczyt od podnóża wydeptanymi przez paralotniarzy ścieżkami zajmuje około 10 minut a przepiękny widok ze szczytu wynagradza trudy spaceru. Na południe i zachód rozciąga się widok na całe Jezioro Czorsztyńskie i Kotlinę Orawsko-Nowotarską, na horyzoncie rozpościera się panorama Tatr. Ze szczytu widoczne są ruiny zamku w Czorsztynie i zamek w Niedzicy, korona zapory wodnej, na wschodzie pasmo Pienin. Od północy rozciągają się Gorce z dominującym w krajobrazie lesistym pasmem Lubania (1211 m n.p.m.). Góra obfituje w grzyby, poziomki, borówki, owoce tarniny a niezatarte wspomnienia wywołuje intensywny zapach porastających zbocza góry ziół. Warto poświęcić chwilę na obserwację lotu drapieżnych ptaków, ze swobodą wykorzystujących noszenia i pokazujących ich zasięg. Tu zaczynali pionierzy lotniarstwa i paralotniarstwa - J. Gigoń, K. Dudziński.
Ze szczytu tego istnieje możliwość latania przy głównych kierunkach wiatru S i W. Na zachodnim zboczu wykorzystywane są zasadniczo dwa miejsca startu. Start oznaczony S1 polecany jest dla osób dopiero rozpoczynających przygodę ze skrzydłem - łagodne nachylenie zbocza, dużo miejsca na rozłożenie skrzydła, rozległe łąki bez przeszkód terenowych pozwalające na bezpieczne wykonanie manewru lądowania nawet przy niewielkich umiejętnościach to jego niezaprzeczalne zalety. Miejsce to posiada jednak pewne niedogodności - na wpół ukryte w trawie kamienie dosyć dużych rozmiarów, kilka odosobnionych drzew, nadto przy silniejszym wietrze zachodnim i zachodnim z niewielką odchyłką na północ trzeba uważać na drzewa po lewej stronie startowiska - kilkakrotnie zdarzały się zaczepienia skrzydłami a nawet ich uszkodzenia. W takim przypadku bezpieczniej jest zejść w prawo i w dół stoku, gdzie stok jest krótszy, za to więcej miejsca do zabawy ze skrzydłem.
 |
Start w kierunku
południowo-zachodnim |
|
|
Start oznaczony S2 ze szczytu zbocza w kierunku SW i W można polecić jedynie pilotom posiadającym już pewne doświadczenie, mających dobrze opanowaną technikę startu. Znajdujące się 20 m poniżej miejsca startu głębokie na kilkanaście metrów wyrobisko kamieniołomu, ciągnące się w poprzek zbocza sprawia, że nieudany start, zbyt późne jego przerwanie czy wreszcie niezdecydowanie przy starcie może skończyć się upadkiem w czeluść i bardzo poważnymi obrażeniami. W lutym 1999 r. dzięki życzliwości miejscowych władz z pomocą paralotniarzy usunięta została część zarośli na zachodnim stoku, zwłaszcza nad startowiskiem S1. Daje to możliwość bezpiecznego wykonywania lotów z zachodniego wierzchołka góry przy wietrze SW nawet początkującym pilotom. Odpada bowiem przeżywanie silnych stresów na widok wyrobiska kamieniołomu. Powoduje to także bardziej laminarny opływ zbocza a jakie ma to znaczenie dla bezpieczeństwa lotów, chyba nie trzeba nikogo przekonywać. Znacznie poprawiło to walory paralotniarskie terenu, który staje się jednym z najbardziej atrakcyjnych miejsc dla szkolenia podstawowego i doskonalenia umiejętności. Różnicę przekonywująco obrazują zdjęcia. Wysokość startu nad miejscem lądowania wynosi około 120 metrów i pozwala to na loty ślizgowe oraz umożliwia doświadczonym paralotniarzom nawiązanie kontaktu z termiką. Przy wietrze o prędkości od około 4-5 m/s możliwe jest wykonywanie lotów żaglowych. Najkorzystniejsze noszenia znaleźć można nad północno-zachodnią, zalesioną częścią zbocza przy wietrze W z uwagi na jej nachylenie. Osiągane przewyższenia to około 200 metrów.
| |
 |
| Zbocze południowo-zachodnie |
|
Przy silniejszym wietrze nie należy odchodzić zbyt daleko w lewo - pomiędzy Wdżarem a wzniesieniem, na którym stoją słynne "Organy" Władysława Hasiora tworzy się dysza i może to spowodować problemy podczas lotu i lądowania. Podczas podchodzenia do lądowania trzeba mieć na uwadze, że teren cały czas "ucieka" spod nóg. Na zachodnim zboczu można wykorzystać do startu platformę wyrobiska kamieniołomu po prawej stronie i nieco powyżej startu S1, daje ona namiastkę startu z klifu. Przy wietrze wiejącym z kierunku S miejscem startu jest szczyt Wdżaru - oznaczony jako S3. Ilość miejsca pozwala na swobodne manewrowanie przy starcie a sam start jest łatwy.
Jako miejsce do lądowania wykorzystywane są z reguły łąki położone pomiędzy drogą a podnóżem góry. Ukształtowanie zbocza w jego dolnej części, gdzie utworzone są sztucznie skarpy, pozostałe po eksploatowanym kamieniołomie pozwala na wykonywanie lotów żaglowych przy wietrze o prędkości powyżej 5 m/s. Żagiel jest jednak bardziej wymagający i turbulentny niż na stoku zachodnim. Szczególnej uwagi wymaga przelatywanie nad wąskim i bardzo głębokim wyrobiskiem kamieniołomu od strony południowej, doskonale widocznym z drogi (dysza!) i należy być na wystąpienie tego zjawiska przygotowanym.
 |
| Startowisko południowo-wschodnie (S3) |
|
|
Podczas planowania lotu uwagę należy zwrócić na obecność linii energetycznej 12 kV biegnącej po wschodniej stronie góry do połowy jej podnóża po stronie południowej, transformator oraz znajdujący się tuż obok budyneczek z antenami przekaźnika telefonii komórkowej, ogrodzony metalowym płotem z ostrymi zakończeniami. Widok tych obiektów może dla mniej doświadczonych pilotów stanowić dużą psychiczną przeszkodę dla podjęcia decyzji o locie. W przypadku wystąpienia duszeń uciekać stamtąd jak najszybciej! Wysokość startu nad miejscem lądowania wynosi około 100 metrów, umożliwia to doświadczonym pilotom wykorzystanie noszeń termicznych. Podkreślić trzeba, iż to właśnie startując z Wdżaru w maju 1996 r. podczas V Zawodów Zakopiańskich wykonano 70 kilometrowy przelot.
Przy znacznej odchyłce wschodniej wiatru start i lot jest możliwy, należy jednak zaraz po starcie odejść w prawo nad krawędź zbocza a następnie nad prawą krawędź szczeliny kamieniołomu. Po nabraniu wysokości można dopiero odejść w lewą stronę. Starty przy odchyłce wschodniej wiatru nie są jednak polecane z uwagi na rotory znad krawędzi lasu po wschodniej stronie zbocza, zwłaszcza przy silniejszym wietrze. Stok północny - miejsce S4 jest możliwy do wykorzystania dla nauki stawiania skrzydła i pierwszych, krótkich i niezbyt wysokich lotów. Szerokie zbocze, brak przeszkód terenowych pozwala na bezpieczne krótkie loty. Kierunek wiatru musi być jednak prostopadły do zbocza, gdyż wysokie krawędzie lasu po obydwu stronach powodują powstawanie rotorów - zjawisko to może być niebezpieczne zwłaszcza przy wschodnim wietrze. Latając na północ należy dokładnie sprawdzić faktyczny kierunek wiatru na szczycie, gdyż na północnym stoku ukształtowanie dolnej części zbocza powoduje zmianę jego kierunku. Miejscem do lądowania są łąki u podnóża góry a wysokość miejsca startu nad lądowiskiem wynosi około 80 m. Przy silnym wietrze z kierunku N latanie z tego miejsca jest niebezpieczne - wpływ zawietrznej pasma Lubania. Nic straconego - wystarczy przejechać około 20 km do Szczawnicy, gdzie przy tym kierunku wiatru można latać na Jarmucie, Palenicy i Durbaszce.
Na szczycie Wdżaru od strony północnej przy skraju lasu zachodnim i wschodnim zamontowane są (grudzień 1999 r.) dwa wyciągi narciarskie orczykowe, lecz nie przeszkadzają zbytnio w lataniu. W planach jest również budowa wyciągu krzesełkowego po północno-zachodniej stronie zbocza od wsi Kluszkowce. Według planów to również nie będzie przeszkadzać paralotniarzom. Wschodnie zbocze jest w całości zalesione i brak jest miejsca pozwalającego wystartować na wschód. Latanie z Wdżaru w pięknym krajobrazie daje niezapomniane przeżycia.
| |
 |
Zbocze południowo-zachodnie,
w oddali widać Zalew Czorsztyński |
|
Z miejsca tego korzystają paralotniarze z Podhala, często spotykani są piloci z Krakowa a nawet odleglejszych regionów Polski, szkolą tu miejscowi instruktorzy. Właściciele pól położonych u podnóża góry są życzliwi dla latających, pamiętać jednak trzeba o podstawowych zasadach zachowania się na cudzym terenie. Niemile widziane jest lądowanie w wysokiej, kośnej trawie czy w uprawach, zwłaszcza że dookoła jest wiele nieużytków, doskonale nadających się do tego celu. Szczególnie unikać trzeba przelatywania czy stawiania skrzydła w pobliżu pracujących koni, płoszą się bardzo łatwo i może to spowodować poważne kłopoty, w tym uszczerbek na ciele i skrzydle (a swoją drogą, dlaczego krowy nie reagują!?). Nie śmiecić!. Podczas podchodzenia korzystać z istniejących dróg polnych i ścieżek a nie wydeptywać nowych a podczas podejmowania decyzji o wyborze miejsca do lądowania pierwszeństwo dawać nieużytkom czy polnym drogom.
Gdy brak warunków odpowiednich do latania można "wyszaleć się" w uprawianiu windsurfingu na jeziorze, połowić ryby, popływać żaglówką czy kajakiem (są wypożyczalnie sprzętu pływającego), odwiedzić skansen w Kluszkowcach, zamki w Czorsztynie i Niedzicy, zwiedzić zaporę, pochodzić po Pieninach, spłynąć Dunajcem tratwami, pojeździć rowerem górskim czy też konno. Związek Turystyki Aktywnej w Czorsztynie oferuje pod tym względem szerokie możliwości. Wszystkie te atrakcje czekają!
Paralotnie
