PASY skórzane górali podhalańskich spełniały niegdyś różnorakie funkcje użytkowe i dalekie były od współczesnego, czysto dekoracyjnego, przeznaczenia. Niemałe znaczenie miała również ich grubość i szerokość, według której można określić ich typologię.

    Ogólnie rzecz biorąc podhalańskie pasy skórzane dzieliły się na tzw. „pasy bacowskie” (albo inaczej mówiąc „zbójnickie”), węższe od „bacowskich” - „pasy juhaskie” oraz szerokie zaledwie na kilka centymetrów „pasy kawalerskie”. Pierwszy z wymienionych pasów, z uwagi na dość znaczną grubość i szerokość mógł nie tylko zabezpieczać przed niespodziewanym niebezpieczeństwem, lecz był również swoistym niezbędnikiem i skarbcem, w którym przechowywano najważniejsze i najcenniejsze przedmioty takie jak pieniądze i dokumenty, a ponadto wskazywał na wysoką rangę społeczną właściciela. Opaski bacowskie były noszone również przez górali słowackich i podobnie jak u sąsiadów, poddawane były na Podhalu bogatym zdobieniom wykonywanym metodą stempelkową lub poprzez nabijanie ozdobnych ćwieków.

    Drugą grupę opasków stanowiły tzw. pasy juhaskie, które szerokie na 3-4 palce, ozdobione na całej powierzchni metalowymi guzikami o średnicy 1-2 centymetrów. Pasy z metalowymi guzikami noszone były nie tylko przez juhasów, ale przez wszystkich górali, tego rodzaju pasów używali również pytace weselni, którzy do dnia dzisiejszego spinają nimi czarne cuchy.

    W podhalańskim stroju ludowym wyróżnia się ponadto dwa rodzaje pasów wąskich. Pierwszy z nich, pozbawiony zazwyczaj dekoracji, przewleczony przez zagibek (założenie) w portkach, służył do ich podtrzymywania, drugi natomiast, tzw. „kawalerski” charakteryzował się tym, że poza wspomnianą powyżej funkcją użytkową ozdabiał dodatkowo góralskie spodnie. Długi na dwa metry, kawalerski opasek, przewlekano przez założenie spodni, zaś pozostałą jego część owijano powtórnie wokół bioder, zaczepiając końcówkę o jeden z ozdobnych guzików, którymi był on nabijany. Dekoracją tego pasa były tzw. piniąski, czyli metalowe ćwieki wytwarzane z dawnych monet lub guzików, pochodzących np. z austriackiego munduru wojskowego.

    SKÓRZANE TORBY ZBÓJNICKIE, zwane również myśliwskimi, a z czasem przewodnickimi, były głównym wyrobem rzemieślniczym słowackiego Liptowa, niemniej na Podhalu można było zakupić podczas cotygodniowych jarmarków. Współcześnie skórzane torby wytwarzane są przez niektórych podhalańskich kaletników, wyrób ich jest jednak mocno deficytowy z uwagi na dość wysokie koszty produkcji. Niskie zapotrzebowanie sprawia, że zbójnickie torby nie posiadają obecnie takiego znaczenia, jakie miały przed wiekami, kiedy noszono w nich różnego rodzaju drobiazgi jak: pieniądze, fajki, narzędzia do naprawiania i szycia kierpcy. Dzisiaj do noszenia drobnych, lecz diametralnie innych przedmiotów służą wszywane do kożuchów i serdaków worki kieszeniowe.

    W kwestii zdobnictwa skórzanych toreb, można swobodnie nawiązać do omówionych powyżej opasków, bowiem technika zdobienia toreb prawie się od nich nie różni. Półokrągła torba oraz przymocowany do niej pasek, zapinane są przy pomocy metalowych ryzowanych klamer, metalowa rozeta ozdabia również centralne miejsce pokrywy. Pozostała część frontu torby wykończona jest stempelkowym ornamentem, a brzegi bywają dodatkowo wycinane w ozdobne zęby.

    ELEMENTY BRONI OBRZĘDOWEJ

    Najczęściej spotykaną pamiątką z Zakopanego jest zazwyczaj drewniana laseczka, naśladująca swym kształtem prawdziwą góralską ciupagę, która powszechnie kojarzona z wizerunkiem górala. Faktycznie natomiast prawdziwa góralska ciupaga, poza tym, że nadal spełnia wymogi broni (na drewnianym, wykonanym zazwyczaj z jesionu, toporzysku osadzone jest żelazne ostrze, zabezpieczone jednak wąską, również żelazną nakładką), mało posiada wspólnego ze współczesnym strojem ludowym. Ciupaga towarzysząca niegdyś góralom na co dzień, jest obecnie przede wszystkim niezbędnym rekwizytem, bez którego nie można by wykonać poprawnie męskiego tańca zbójnickiego. Z uwagi na współczesne zastosowanie zasięg występowania ciupag jest o wiele węższy od obszaru występowania stroju ludowego, niemniej ciupagi nadal wyrabiane są według dawnych zasad przez miejscowych specjalistów.

    Poza popularnymi ciupagami, górale używali niegdyś do obrony lub w celach myśliwskich, broni palnej, czyli tzw. pistolców oraz szerokich noży, zwanych popularnie „zbójnickimi”. Oba te rodzaje broni, kojarzone powszechnie jako synonim zbójnickiej hardości nadal, choć w bardzo niewielkiej ilości funkcjonują współcześnie w męskim stroju góralskim.

    Ostatnią grupą broni używanej podczas noszenia stroju góralskiego stanowią wyplatane ze skóry bicze, zwane po góralsku korbacami albo nohajkami. Biczy tych używają współcześnie tylko i wyłącznie, weselni pytace, którzy zawiesiwszy je na ręce, w okolicy nadgarstka, używają ich podczas konnej jazdy z orszakiem weselnym oraz podczas obrzędu oczepin. Nohajki wyrabiane są w głównej mierze ze skóry licowej, z której wyplata się giętką część bicza, pętle na rękę oraz oplata się nią część przeznaczoną do trzymania. W budowę bicza wkomponowana jest sarnia ratka a nierzadko upina się doń również białą lnianą chusteczkę.

    SKÓRZANE OBUWIE

    W ramach prowadzonej niegdyś na Podhalu, samowystarczalnej gospodarki odzieżowej, górale powszechnie wyrabiali również obuwie, które wykonane w całości ze skóry bydlęcej, a w skrajnych przypadkach nawet wieprzowej, nie wymagało specjalnych, sprowadzanych w tym celu, surowców. Z czasem pojawiły się również na Podhalu gotowe buty, takie jednak posiadali zazwyczaj tylko najbogatsi we wsi, którzy i tak nosili je najczęściej tylko od większego święta. Z początkiem XIX wieku w modę zaczęły wchodzić sznurowane buty, półbuciki, kamaszki na obcasie, noszone początkowo tylko na większe okazje. W miarę upływu czasu obuwie dość znacznie się zróżnicowało tak, że do odświętnego stroju podhalańskiego przeszły tylko nieliczne jego odmiany: skórzane kierpce i sukienne zimowe kapce oraz popularne ostatnimi czasy oficerki, które skutecznie zastąpiły zastępujące popularne niegdyś ciżmy. Warto również zauważyć, że w kategorii wartości, jaką od zawsze przedstawiał dla górala jego strój regionalny, obuwie było cenione niezwykle wysoko i nieczęsto zdarzało się, by ktoś posiadał je w nadmiarze. Nowe kierpce były sprawiane dopiero wtedy, gdy noszone wcześniej uległy całkowitemu zniszczeniu, natomiast buty pochodzące z fachowego warsztatu szewskiego były dla noszącego je górala lub góralki nie tylko życiową inwestycją, a czasami stanowiły nawet swoiste dobro majątkowe, z którego korzystało kilka pokoleń.

    KIERPCE od samego początku były jednym z najbardziej charakterystycznych elementów, jaki występował w stroju górali i który jednoznacznie odróżniał ich od tzw. ludzi „dolskich”. Kierpce były wykonane z jednego kawałka skóry świńskiej lub wołowej, nie posiadały jednak z początku żadnych zdobień, te bowiem pojawiły się dopiero w czasie prosperity Zakopanego. W okresie międzywojennym kierpce damskie zaczęto podkuwać niewielkim obcasem, a następnie zelować. W tym też czasie nasiliły się ozdoby stempelkowe i pojawiły się na kierpcach dodatkowo metalowe guziczki, które jednak na szeroką skalę rozpowszechniły się dopiero w latach 50. Tak zdobione kierpce były żartobliwie określane jako „góralskie rokoko”. Z drugiej strony, w okresie po II wojnie światowej, kiedy w powszechnej sprzedaży pojawiło się obuwie fabryczne, wielu górali zarzuciło noszone dotychczas kierpce. Obecnie obuwie do stroju góralskiego stanową albo kierpce albo buty miejskie. W kwestii zdobień współczesnych kierpiec nie zaszły żadne znaczące różnice poza tym, że współcześnie nosi się kierpce, nie tylko w naturalnym kolorze skóry, ale także brązowym, a najczęściej czarnym.

    OFICERKI są współcześnie jedynym obuwiem, bezpośrednio nawiązującym do starodawnych ciżm oraz ich wojskowego pochodzenia. Buty te nie odbiegają znacznie od standardów oficerek wojskowych, analogia ta jest tym większa, że oficerki w stroju podhalańskim pojawiły się nie skądinąd jak właśnie z cesarskiej armii austro-węgierskiej. Oficerki noszone są przeważnie przez młodych mężczyzn, zarówno podczas występów scenicznych jak i w faktycznych sytuacjach. Najczęściej zakłada się je do jazdy konnej (np. podczas przejazdu, towarzyszącej wizycie biskupa, konnej banderii lub w czasie wymagających konnego orszaku, regionalnych imprez kulturalnych). Ponadto w oficerkach występują czasami weselni pytace, muzykanci oraz przedstawiciele Ochotniczej Straży Pożarnej.