| Daday Jenő (Ludzie) |
| |
Daday Jenő (24 V1855 Buzamező - 2 IV1920 Budapeszt).
Węg. zoolog, prof. uniw. w Kolozsvár (Cluj) i Budapeszcie, od 1887 kier.
oddziału zool. Węg. Muzeum Nar., czł. Węg. Akad. Nauk.
Ok. 1890 i później badał mikrofaunę jezior tatrz., gł.
po pd. stronie Tatr , ale także w Tatrach Pol
. Jego najważniejsze prace tatrz.: Branchipus
paludosus Müller O. Fr. in der ungarischen Fauna ("Természetrajzi Füzetek"
1890, nr...
|
|
| Dadlez Zygmunt (Ludzie) |
| |
Dadlez Zygmunt (26 I 1887 Kraków - 22 XII 1962
Katowice, poch. w Istebnej).
Lekarz (studia na UJ?), autor lek. prac nauk., taternik , działacz turystyczny.
Z Tatrami stykał
się od 1893 (mając lat 6) do 1961. We wrześniu 1908 jako student na samotnej
wycieczce zboczył z Orlej Perci i uległ
niewielkiemu wypadkowi w pn. ścianie Wielkiej
Buczynowej Turni , gdzie utkwił w niebezpiecznym terenie na blisko dwie
doby, póki nie wyratowali...
|
|
| daglezja (Rośliny) |
| |
daglezja (Pseudotsuga), z rodziny Sosnowatych (Pinaceae). Drzewo iglaste,
sprowadzone z Ameryki. Ponieważ d. szybko rośnie, uznano ją za odpowiedni
gatunek do prędkiego zadrzewienia rozległych zrębów tatrz. i ok. 1920 (?)
wprowadzono ją do zalesień tatrz. Jednak obce warunki życiowe w Tatrach wywołały
obsychanie i marnienie drzew d., zwł. w starszym wieku. Takie marniejące d.,
trochę podobne do nędznych świerków o nieco...
|
|
| Daits Eduard (Ludzie) |
| |
Daits Eduard lub Ede (7 XII 1853 Kotterbach =
Rudňany k. Nowej Wsi Spiskiej - 21 IX 1931 Wielka k. Popradu).
Spiskoniem. lekarz, kustosz muzealny. W 1879 osiadł w Wielkiej i pracował tam więcej niż pół wieku
jako ceniony lekarz miejski i działacz społeczny. Był jednym z założycieli i
organizatorów » Muzeum Tatrz. w Wielkiej ,
niestrudzonym zbieraczem okazów do tego muzeum, od 1882 jego kustoszem, od 1895
dyrektorem. Porządkował jego...
|
|
| Dalmady Zoltán (Ludzie) |
| |
Dalmady Zoltán (15 III1880 Budapeszt - 17 X1934
tamże?). Węg. lekarz, taternik , ratownik tatrz.,
sportowiec.
W 1905-11 był lekarzem zdrojowym w Starym Smokowcu i w tym czasie uprawiał
turystykę, taternictwo, biegi narc., łyżwiarstwo, saneczkarstwo i sport
bobslejowy. Był członkiem zarządu gł. MTE, zajmował się ratownictwem w Tatrach , dla przewodników tatrz. prowadził
coroczne kursy pierwszej pomocy, nieraz kierował osobiście akcjami...
|
|
| Damec Rudolf (Ludzie) |
| |
Damec Rudolf (26 I 1909 Dziecimorowice =
Dětmarovice, Śląsk Cieszyński - 11 V 1969 Akra, Ghana, poch. w Gdyni).
Taternik , inż. mechanik, 1931-39
konstruktor uzbrojenia w Marynarce Wojennej w Gdyni, IX 1939 uczestnik obrony
Oksywia, od 1945 pracował w Gdyni i Gdańsku w przemyśle.
Turystykę w Tatrach
uprawiał od 1934, a taternictwo od 1935, kiedy przeszedł kurs tatern. u Stanisława Motyki . Potem dużo się z nim
wspinał i w 1938...
|
|
| Danhauser Rudolf (Ludzie) |
| |
Danhauser Rudolf lub Rezső (30 VII 1854 Poprad - VII
1904 tamże, poch. 10 VII 1904). Spiskoniem. nauczyciel i kustosz muzealny.
W 1874-91 był nauczycielem w Wielkiej , a w 1891-1900 w Popradzie . Był jednym z założycieli Muzeum Tatrz. w Wielkiej (1882) i następnie
kustoszem jego działu zoologicznego. Dział ten wzbogacił licznymi okazami, zwł.
ptaków. Już od 1886 współpracował z Muzeum
Karp. w Popradzie i w 1888-1904 był jego kustoszem...
|
|
| Danielak Marek (Ludzie) |
| |
Danielak Marek (23 XI 1952 w Łochowie - 19 IV 1988 w
Andach Kolumbijskich).
Zakop. taternik , alpinista, himalaista,
wiceprezes Klubu Wys. w Zakopanem
1986-88.
Uprawiał taternictwo od 1971, dokonując wielu wybitnych przejść w lecie i
zimą. Wspinał się też w Alpach, brał udział w wyprawach alpin. w Kaukaz i Pamir.
Uczestniczył w wyprawach taterników zakop. w Himalaje: w 1983-84 w czasie
wyprawy zim. na Manaslu (8156 m) doszedł na...
|
|
| Danielowo (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
| |
Danielowo; Małe osiedle (parę domów) przy
Drodze Wolności, ok. 1 km na zach. od Tatrz.
Polanki , zaraz na zach. od Wielickiej Wody
. Jest tu przystanek kolei elektr. i leśniczówka TANAPu . Owa leśniczówka to dawny dom
myśliwski; właścicielem jego i okolicznych terenów był pruski baron, Daniel Roland Diergardt , od którego imienia
dom i osiedle otrzymały nazwę.
|
|
| Danysz Antoni (Ludzie) |
| |
Danysz Antoni (16 I 1853 Poznań - 17 XII 1925
tamże).
Filolog, pedagog, prof. pedagogiki uniw. pozn. (1919-24), czł. koresp. PAU
(1921), turysta i taternik .
W Krakowie spędził lata 1892-95 jako prof. gimnaz. i
1909-19 jako emeryt. Uprawiał w Tatrach
turystykę i taternictwo. Ok. 1892 z przew. Jędrzejem Walą młodszym był na Młynarzu
, co długo uchodziło za I wejście na ten szczyt. W
1895-96 i 1913-18...
|
|
| Danysz-Fleszarowa Regina (Ludzie) |
| |
Danysz-Fleszarowa Regina (28 III 1888 Wiśniew,
Siedleckie - 1 VII 1969 Warszawa).
Geografka, bibliotekarka, bibliografka. Studia na uniw. we Lwowie, Zurychu
(1906-07) i Paryżu (1907-10, dr 1913).W 1915-16 działała w Lidze Kobiet w
Zakopanem, pracowała jako kierowniczka biblioteki w PIG (1919-39) i warsz.
Muzeum Ziemi (od 1951), ponadto w MSZ (1945-50).
Była członkiem i działaczem PTK od 1909, potem PTTK , a w 1929-30 redaktorem...
|
|
| Darmstädter Ludwig (Ludzie) |
| |
Darmstädter Ludwig , dr (1846 - ok. 1925). Niem.
alpinista z Berlina. Miał pierwsze przejścia w Alpach.
W Tatrach był w
1899 i wtedy z Augustem Otto i przew. alp.
Hansem Stabelerem dokonał z Wielickiej Doliny I wejścia Żlebem Karczmarza na Gierlach , a nast. dnia z tymże przewodnikiem
(ale bez Augusta Otto) również z Wielickiej Doliny dokonał I wejścia żlebem
(nazwanym później Żlebem Darmstädtera) na Przełęcz Tetmajera...
|
|
| darniówka tatrzańska (Nie okreslony) |
| |
darniówka tatrzańska (Pitomys tatricus ). Mały gryzoń o szarym
futerku, króciutkich uszkach, endemit tatrz., znany tylko z wyższych części
Tatr, powyżej górnej granicy lasu, do 2000 m, np. z okolic Gąsienicowej Hali,
Morskiego Oka, Pięciu Stawów Pol. Żyje przeważnie pod ziemią, w norach, odżywia
się roślinami.
W Tatrach występuje również darniówka zwyczajna (Pitomys subterraneus
), znana i pospolita na niżu. Żyje...
|
|
| Darowski Jerzy (Ludzie) |
| |
Darowski Jerzy (7 XII 1930 Zakopane). Polonista
(UJ), bibliotekarz, pracownik Muzeum Tatrz. w
Zakopanem od 1957, bibliotekarz-kustosz tegoż.
Współredaktor "Rocznika
Podh ." (od t. 2, 1979) i in. publikacji Muzeum
Tatrz., autor niektórych scenariuszy wystaw czasowych tegoż Muzeum oraz jego
druków inform.: Muzeum Tatrzańskie im. Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem
(Za.1974), Informator Muzeum Tatrzańskiego (Za.1976) i in. Ponadto...
|
|
| Daszyński Stefan Witold (Ludzie) |
| |
Daszyński Stefan Witold (27 XII 1902 Kraków - 9 III
1959 Waszyngton), syn Ignacego Daszyńskiego, znanego działacza socjalistycznego.
Taternik i alpinista, z zawodu inż.
górniczy, geolog i geofizyk. Do gimnazjum uczęszczał w Zakopanem . Po studiach w Krakowie i USA
pracował przy poszukiwaniach nafty i w górnictwie w Kolumbii, Wenezueli, Iraku,
Niemczech, Jugosławii, Anglii i USA.
Był jednym z pierwszych działaczy krak. Sekcji...
|
|
| Dauksza Leonard (Ludzie) |
| |
Dauksza Leonard (2 I 1938 Hajnówka, woj.
białostockie).
Geograf (mgr, UJ), taternik (czł. Klubu Wys .), przewodnik tatrz. od 1967,
ratownik górski (czł. Grupy Tatrz. GOPR od 1967). W 1972-73 pełnił obowiązki
kier. Tatrz. Stacji Nauk. ZOP PAN w Zakopanem, następnie wyjechał razem z żoną
na stałe do USA.
Jego żona, Zofia, z domu Łaś (19 IV 1950 Czarny Dunajec ), była przewodnikiem
tatrz. od 1974. Zginęła 2 I 1986 w...
|
|
| Dawidek Teodor (Ludzie) |
| |
Dawidek Teodor (8 XI 1908 Zakopane).
Zakop. narciarz i przewodnik tatrz. W latach międzywoj. był zawodnikiem narc.
(biegi i skoki), od 1951 jest przewodnikiem tatrz., od 1969 klasy I. Jest też
wieloletnim instruktorem narc. i współzałożycielem Tatrz. Szkoły Narciarskiej . Członek Grupy
Tatrz. GOPR. Jako nestor instruktorów narc. w Zakopanem w latach powojennych nieraz otwierał
zawody narc. pierwszym przejazdem trasy w stroju góralskim....
|
|
| Daxner Štefan Marko (Ludzie) |
| |
Daxner Štefan Marko (26 XII 1822 Tisovec - 11 IV 1892
tamże).
Słow. prawnik (adwokat), publicysta, literat, polityk, jeden z czołowych
ideologów i bojowników o równouprawnienie nar. i społeczne Słowaków w monarchii
węg., w 1848 skazany przez sąd węg. na karę śmierci, zamienioną na więzienie, z
którego uwolniły go wojska cesarskie (austr.). W 1863 był jednym z założycieli
Macierzy Słowackiej (Matica slovenská).
W dniach...
|
|
| Dąbkowski Roman (Ludzie) |
| |
Dąbkowski Roman (22 X 1931 Ostrów Mazowiecka). Taternik, alpinista, ratownik górski,
przewodnik tatrz.
Mieszka w Zakopanem
od 1951. W 1951-64 pracował w Rejonie Lasów Państw. Od 1964 czł. Grupy Tatrz. GOPR, w 1978-82 zawodowy ratownik tamże.
Przewodnikiem tatrz. został w 1967, klasy II w 1970, kl. I w 1974. Od 1964 jest
instruktorem narc. PZN
. Brał udział w wyprawach w Alpy i Kaukaz.
|
|
| Dąbrowski Jerzy Stanisław (Ludzie) |
| |
Dąbrowski Jerzy Stanisław (30 IX 1936 Kraków), syn
artystów malarzy » Stanisława Dąbrowskiego i
Władysławy z Augustynowiczów. Zoolog
(entomolog), pracownik Inst. Badawczego Leśnictwa w Krakowie, od 1978 doc.,
autor ponad 70 prac z dziedziny ekologii, systematyki i ochrony motyli. Poza
Polską prowadził obserwacje motyli również w obcych górach: Kaukaz, Tiań-Szań,
Bałkany, Karpaty Wsch. i Pd., Alpy.
Od 1958 prowadził obserwacje...
|
|
| Dąbrowski Stanisław (Ludzie) |
| |
Dąbrowski Stanisław (16 VII 1892 Krosno - 4 IX 1973
Kraków). Malarz, grafik, historyk sztuki. Studia w Krakowie na ASP i UJ, także w
Monachium. Od 1921 uczył rysunków w krak. szkołach średnich. Od 1923 wystawiał
często w kraju i za granicą. Malował portrety, pejzaże, martwą naturą,
kompozycje rodzajowe.
Wiele swych akwarel i obrazów olejnych od 1924 do 1964
poświęcił Tatrom oraz architekturze Zakopanego i Białki Tatrz...
|
|
| Dąbrowski Zdzisław (Ludzie) |
| |
Dąbrowski Zdzisław (13 VII 1911 Kijów - ok. 26 IX 1939
Warszawa). Taternik, alpinista, w 1936-39 red. "Taternika", studiował
architekturę na Politechnice Warszawskiej.
W Zakopanem przebywał
z chorą matką w 1913. Taternictwo uprawiał od ok. 1930 do 1939, dokonując
szeregu nowych wejść, m.in. prawym filarem wsch. ściany Zadniej Baszty (w 1934 z Istvánem Zamkovszkym), w Grani Apostołów
(1937). W 1936...
|
|
| Dąsal Mirosław (Ludzie) |
| |
Dąsal Mirosław (1952 - 27 V 1989 w Himalajach).
Taternik, jeden z
czołowych pol. alpinistów lat 1980-tych. Wspinał się w Tatrach, Alpach, Andach,
Kaukazie, Pamirze, Himalajach i Karakorum. Zginął w lawinie wraz z czterema
towarzyszami w czasie wyprawy na Mount Everest. Autor wydanej pośmiertnie
książki Mniej-więcej niż Dhaulagiri (Czeladź 1990).
|
|
| Déchy Mór (Ludzie) |
| |
Déchy Mór (4 XI 1847 Budapeszt - 8 II 1917 tamże).
Węg. geograf, podróżnik, alpinista i taternik, czł. koresp. Węg. Akad. Nauk.
(1909).
W grudniu 1871 dokonał z towarzyszami wejścia zim. na Krywań Fatrzański (a
nie na Krywań w Tatrach ). W 1872, 1874 i 1876 odegrał znaczną rolę w zdobywaniu
Alp. Następnie działał w in. górach Europy, Azji Środk. (w 1878 próba zdobycia
szczytu Mustag Ata 7433 m) i in. Największą sławę zdobył 7...
|
|
| Dégen Árpád (Ludzie) |
| |
Dégen Árpád (31 III 1866 Bratysława - 30 III 1934
Budapeszt). Węg. lekarz i wybitny botanik, czł. Węg. Akad. Nauk., w 1902
założyciel, a od 1905 red. "Magyar Botanikai Lapok". Wykładał na uniw. w
Budapeszcie (od 1927 prof.). Autor b. licznych prac bot. z terenu Węgier, a
także Tyrolu, Bałkanu itd.
Sporo jego prac z 1902-32, ogłoszonych przeważnie w "Magyar Bot. Lap." (po
węg. i po niem.), dotyczy flory Tatr, Podtatrza i Pienin, lub też...
|
|
| Dembowska Maria (Ludzie) |
| |
Dembowska Maria , z Sobotkiewiczów (1854 lub 1856
Horodnica, Ukraina - 24 II 1922 Zakopane, poch. na starym cment.).
Wraz z mężem Bronisławem osiadła w 1886 w
Zakopanem i wsp. z mężem była gorliwą
zbieraczką okazów podh. sztuki lud. (po jej śmierci zbiory dostały się do Muzeum Tatrz. w Zakopanem ).
Dom Dembowskich (nie istniejąca już "Chata" przy ul.
Zamoyskiego) odegrał w dawnym Zakopanem rolę wybitnego ośrodka kulturalnego. W...
|
|
| Dembowski Bronisław (Ludzie) |
| |
Dembowski Bronisław (1847 Pułtusk - 24 lub 25 XII
1893 Zakopane, poch. na starym cment.).
Z wykształcenia prawnik, z zawodu urzędnik kolejowy, z zamiłowań etnograf i
badacz podh. kultury ludowej.
Ze względu na zdrowie od 1874 przyjeżdżał do Zakopanego , gdzie w 1886 osiadł na stałe.
Wsp. ze swoją żoną Marią był zapalonym
zbieraczem okazów podh. sztuki ludowej. Był też współtwórcą Muzeum Tatrz. w Zakopanem . Chodził po...
|
|
| Dembowski Leon (Ludzie) |
| |
Dembowski Leon (1823 Kraków - 21 II 1904 tamże).
Malarz, studia w krak. SSP 1840-50 (m.in. u Jana N. Głowackiego ) i potem w Wiedniu. W
1858-72 prof. w SSP w Krakowie. Wystawiał od 1852, obrazy tatrz. od 1853. W Zakopanem i Tatrach bywał zapewne wielokrotnie, m.in. w
1850 z malarzem Adamem Gorczyńskim .
Namalował wiele krajobrazów z Podkarpacia, Tatr, Pienin, także z Alp.
Wystawiał m.in.: Dolina Kościeliska (1853), Widok...
|
|
| Demian Alexius (Ludzie) |
| |
Demian Alexius (6 IV 1837 - 27 VI 1901), syn lekarza
Baltazara Demiana.
Słow. leśniczy Orawskiego Komposesoratu
, zamiłowany turysta, zwł. w Zuberskiej
Dolinie i jej otoczeniu, malarz (krajobrazy), jeden z pierwszych narciarzy
na Orawie . Uprzystępnił turystom Zuberską
Dolinę dając tam zbudować leśną drogę i mostki, a w 1883 pierwszy schron dla
turystów: » Demianówka .
Córka D. była drugą żoną » Antoniego Kocyana...
|
|
| Demianówka (Schroniska) |
| |
Demianówka
; Jednoizbowa chatka postawiona w 1883 na zach. od
Czarnej Młaki w Rohackiej Dolinie , nieco powyżej lw. brzegu
Rohackiego Potoku . Dał ją zbudować » Alexius Demian jako schron dla turystów, stąd
więc nazwa, która powstała dopiero później. Od 1933 Demianówka stała się częścią
» Rohackiego Schroniska
(Starego).
|
|
|
