| Rabowski Ferdynand (Nie okreslony) |
| |
Rabowski Ferdynand (5 II 1884 Włocławek - 19 IV 1940 Zakopane). Geolog
(studia od 1903 w Bernie i Lozannie, dr na UW 1920), taternik, alpinista. Od
1920 czł. Komisji Fizjogr. PAU.
W 1901-03 mieszkał w Zakopanem i uczył się prywatnie. W 1902 wziął udział w
pierwszej wielodniowej wyprawie graniowej w Tatrach, od Salatyńskiego Wierchu po
Cubrynę, w towarzystwie Teodora Eichenwalda oraz przew. Jana Bachledy-Tajbra i
Wojciecha Tylki-Sulei, z...
|
|
| Raciborski Marian (Nie okreslony) |
| |
Raciborski Marian (16 IX 1863 Brzóstowa k. Ćmielowa - 17 III 1917 wieś
Kościelisko (Sanatorium Dłuskich), poch. w Zakopanem na nowym cment., w 1963
przeniesiony na stary cment.). Jeden z najwybitniejszych botaników pol. (studia
na UJ 1891), jeden z pionierów ochrony przyrody w Polsce, prof. Akad. Roln. w
Dublanach 1901-03, Uniw. Lwow. 1903-12 i UJ 1912-17, czł. Komisji Fizjogr. AU od
1885, czł. AU od 1900. Organizator Inst. Biol.-Bot. we Lwowie (1909)...
|
|
| Raczkowa Czuba (Nie okreslony) |
| |
Raczkowa Czuba (2189, 2193 m); Jakubiná. S. Drugi co do wysokości
szczyt Tatr Zachodnich. Wznosi się w bocznej grani tatrz., odchodzącej od
głównej w Jarząbczym Wierchu na pd. i oddzielającej Raczkową Dolinę od
Jamnickiej Doliny.Na szczyt ten wchodzili od dawna pasterze, myśliwi,
kartografowie, uczeni i turyści. Pierwsze wejście zim. (na nartach): Henryk
Bednarski, Jerzy Cybulski, Stefan Jaworski, Gustaw Kaleński i Józef Lesiecki w...
|
|
| Raczkowa Dolina (Nie okreslony) |
| |
Raczkowa Dolina; Račkova dolina. S. Duża dolina po pd. stronie
Tatr Zach., podchodząca swymi górnymi odnogami (Zadnia Raczkowa Dolina i
Gaborowa Dolina) pod Bystrą, Starorobociański Wierch, Kończysty Wierch,
Jarząbczy Wierch i Raczkową Czubę. W dole łączy się z Jamnicką Doliną i wsp. z
nią tworzy Wąską Dolinę. R.D. jest walną doliną, ale tylko łącznie z Wąską
Doliną.Jest też jedną z najgłębiej wciętych dolin tatrz.: do 1000...
|
|
| Raczkowa Dolina, Zadnia (Nie okreslony) |
| |
Raczkowa Dolina, Zadnia; Račkov Zadok. S. Górna, gł. odnoga
Raczkowej Doliny, z Raczkowymi Stawami, podchodząca pod Starorobociańską
Przełęcz. Otaczają ją: Raczkowa Czuba, Jarząbczy Wierch, Kończysty Wierch i
Starorobociański Wierch.
|
|
| Raczkowa Przełęcz (Nie okreslony) |
| |
Raczkowa Przełęcz; Račkovo sedlo. PS. Nazwa, której lepiej nie
używać, gdyż jest dwuznaczna i przez to myląca. Jej pol. formą ostatnio częściej
oznacza się Gaborową Przełęcz, a słow. formę stosuje się do Starorobociańskiej
Przełęczy, ale obie formy były też używane do obu przełęczy.
|
|
| Raczkowa Siklawa (Nie okreslony) |
| |
Raczkowa Siklawa. S. Wodospad Raczkowego Potoku na skalistym progu
Zadniej Raczkowej Doliny, na wys. ok. 1600 m, poniżej Raczkowych
Stawów.
|
|
| Raczkowe Stawy (Nie okreslony) |
| |
Raczkowe Stawy; Račkove plesá. S. Grupa trzech większych i 7
malutkich stawków w Zadniej Raczkowej Dolinie, u stóp Raczkowej Czuby,
Jarząbczego Wierchu i Starorobociańskiego Wierchu. Niektóre stawki czasem
wysychają.Zaraz powyżej progu Zadniej Raczkowej Doliny leży w leju ziemnym
Czarny Raczkowy Stawek (pow. 0,03 ha, głęb. 1 m). Wyżej w dolinie jest kilka
małych oczek wodnych.Na najwyższym piętrze doliny leżą blisko siebie trzy...
|
|
| Raczkowy Potok (Nie okreslony) |
| |
Raczkowy Potok, Raczkowa Woda lub Raczków Potok, dawniej też Biały Potok;
Račková, Račkov potok. S.Prawoboczny dopływ rzeki Białej Liptowskiej.
Powstaje jako odpływ Raczkowych Stawów (1697 m), płynie ku pd., najpierw
Raczkową Doliną, potem Wąską Doliną, przy dolnym wylocie tej ostatniej
opuszczając Tatry. Na wys. 776 m wpada do Białej Liptowskiej, na pn.-wsch. od
Przybyliny.R.P. tworzy liczne kaskady, a w górnym swym biegu Raczkową...
|
|
| Raczyńska Róża (Nie okreslony) |
| |
Raczyńska Róża z Potockich (7 I 1849 Krzeszowice
- 21 VIII 1937 Rogalin), w 1868-73 żona Władysława Krasińskiego, w 1886-1926
druga żona »Edwarda Raczyńskiego. Działaczka społ. i kult., w 1877-96
właścicielka domu » "Adasiówka" w Zakopanem; mieszkała tam ze względu na zdrowie
swych dzieci co najmniej od 1878 (od 1880 także w zimie) do 1889 lub nawet
dłużej.
Jej dom stał się wtedy ważnym ośrodkiem kult. i...
|
|
| Raczyński Edward (Nie okreslony) |
| |
Raczyński Edward (21 I 1847 Drezno - 7 V 1926 Kraków, poch. w Rogalinie).
Hrabia, właściciel Rogalina i in. majątków ziemskich, kolekcjoner i mecenas
sztuki. Walczył w wojsku papieskim i franc., w 1869-74 z przerwami przebywał w
Chile, gdzie próbował eksploatować kopalnie złota w Andach Centralnych. W 1886
ożenił się z Różą z Potockich Krasińską (» Raczyńska Róża) i wtedy osiadł w
Galicji.
W 1888 był jednym z założycieli »...
|
|
| radioaktywność (Nie okreslony) |
| |
radioaktywność i w ogóle zanieczyszczenia powietrza (przemysłowe,
motoryzacyjne i z wybuchów bomb atomowych) badał w Tatrach i w in. górach świata
» Zbigniew Jaworowski, m.in. w kolejnych rocznych warstwach śniegu i lodu z
tatrz. » śnieżników i tatrz. jaskiń. Wyniki ogłaszał w swych pol. i zagr.
pracach nauk. od 1963. Bardziej regularne badania z tej dziedziny prowadzą w
Tatrach obserwatoria meteorologiczne.
|
|
| Radwańska-Paryska Zofia (Nie okreslony) |
| |
Radwańska-Paryska Zofia, w 1924-39 Radwańska-Kuleszyna (3 V 1901
Warszawa). Botaniczka (1933 dr z botaniki i geografii na UW), taterniczka,
alpinistka, przewodnik tatrz., czł. TOPR, działaczka społ. i na polu ochrony
przyrody.
Od 1921 bywała corocznie w Tatrach (od początku jako czł. PTT), uprawiając
intensywnie turystykę (często samotnie). Wprowadzała w Tatry wiele osób,
organizując dla nich wycieczki i propagując poznanie i ochronę...
|
|
| Radwański Gustaw (Nie okreslony) |
| |
Radwański Gustaw (2 V 1912, nie 1913 Łódź - 10 X 1961 Londyn), najmłodszy
brat » Zofii Radwańskiej-Paryskiej. Psycholog (UW 1934 i jako asystent do 1939,
po II wojnie świat. studia na uniw. londyńskim), harcmistrz, turysta, pedagog,
lotnik w WP, po kampanii wrześniowej 1939 we Francji i Anglii w formacjach pol.
i w RAF (kpt., pilot myśliwski, uczestnik Bitwy o Wielką Brytanię).
Wprowadzony w Tatry przez siostrę ok. 1925, uprawiał potem...
|
|
| Rafacz Józef (Nie okreslony) |
| |
Rafacz Józef (30 I 1890 Czarny Dunajec - 3 (nie 5) VIII 1944 Warszawa).
Historyk prawa pol. (UJ 1912, dr 1913), prof. UW od 1922, w czasie okupacji
niem. w 1940-44 prof. i od 1941 dziekan Wydz. Prawa tajnego UW i tajnego Uniw.
Ziem Zachodnich. Był z pochodzenia góralem podhalańskim.
Z jego studiów nad historią prawa pol. tylko niektóre prace, i to marginalnie
lub przyczynkowo, dotyczą Podhala, np. wydana pośmiertnie: Sąd referendarski...
|
|
| Rainer Johann Georg (Nie okreslony) |
| |
Rainer Johann Georg (3 IV 1800 Sobota Spiska - 23 II 1872 tamże). Niemiec
spiski. W 1833-68 (z krótkimi przerwami) dzierżawił Smokowiec (Stary) i położył
duże zasługi w jego rozwoju: rozbudowa uzdrowiska oraz budowa dróg i ścieżek w
jego otoczeniu.W Tatrach postawił w 1865 jedno z pierwszych schronisk tur., w
Dolinie Zimnej Wody na Staroleśnej Polanie, nazwane później na jego cześć »
Schroniskiem Rainera. Zgromadził w Smokowcu kilkaset...
|
|
| Rainera, Altana (Nie okreslony) |
| |
Rainera, Altana (1215 m) lub Pomnik Rainera; Rainerov pavilón;
Rainerdenkmal, Rainer Gloriett; Rainer-emlék. S. Żelazobetonowa altana
tuż powyżej Pięciu Źródeł, przy znakowanej ścieżce wiodącej ze Starego Smokowca
na Sławkowski Szczyt.Ufundowali ją goście przebywający w Smokowcu; upamiętniony
nią został » Johann Georg Rainer, wieloletni dzierżawca Smokowca. Obecnie altana
ta jest mocno zrujnowana, ale przez wiele lat była celem...
|
|
| Rainera, Schronisko (Nie okreslony) |
| |
Rainera, Schronisko (ok. 1300 m); Rainerova chata; Rainerhütte;
Rainer-kunyhó. S. Jednoizbowa budowla kamienna, postawiona w 1865 w
Dolinie Zimnej Wody na Staroleśnej Polanie przez » J.G. Rainera i służąca jako
schronisko tur. (nie zagospodarowane na stałe) aż do 1884, kiedy otwarto tuż
obok » Schronisko pod Kozicą. Od tego czasu służyła jako magazyn Schroniska pod
Kozicą aż do jego rozbiórki w 1980.S.R. było pierwszym schroniskiem...
|
|
| Rainera, Źródło (Nie okreslony) |
| |
Rainera, Źródło (1089 m) lub Zdrój Rainera; Rainerov prameň;
Rainerquelle; Rainer-forrás. S. Główne z trzech źródeł w pierwotnej
grupie, potem » Pięciu Źródeł, na pn.-zach. od Starego Smokowca. Poprzednio
Źródłem Rainera nazywano źródło znajdujące się w samym Starym Smokowcu.Nazwą
Źródło Rainera jest upamiętniony » Johann Georg Rainer.
|
|
| rajdy turystyczne (Nie okreslony) |
| |
|
|
| Rajtar Pavol (Nie okreslony) |
| |
Rajtar Pavol (24 VI 1936 Slažany, okres Nitra). Słow. taternik (od
1959), alpinista, przewodnik tatrz. (od 1961, obecnie klasy I), ratownik górski
(zawodowy czł. HS od 1968). Wspinał się także w Alpach (od 1964), Kaukazie
(1962), Hindukuszu (1974), Pamirze (1977 i 1982, z wejściami na najwyższe
szczyty), Himalajach (1984).Od 1971 osiągał czołowe wyniki w nowoczesnym
(ekstremalnym) taternictwie narc., np. takie pierwsze zjazdy na nartach jak...
|
|
| Rajwa Apoloniusz (Nie okreslony) |
| |
Rajwa Apoloniusz (10 IV 1934 Podgórze, woj. bielskie). Geograf (UJ 1956),
taternik jask. i speleolog, taternik (czł. Klubu Wysokogórskiego od 1967),
przewodnik tatrz., ratownik górski, zamieszkały w Zakopanem od 1947. W 1958-69
był pracownikiem nauk. w Wysokogórskim Obserwatorium Meteor. na Kasprowym
Wierchu, w 1969-89 nauczycielem w liceum w Kuźnicach.
Taternikiem jask. był od 1962. Uczestniczył w wyprawach odkrywczych do trudno
dostępnych...
|
|
| raki (Nie okreslony) |
| |
raki. Sprzęt tatern. i alpin., używany do łatwiejszego i
bezpieczniejszego chodzenia i wspinania się po lodzie i stromych twardych
śniegach (czasem też po b. stromych zboczach trawiastych).Istnieją różne modele
raków, ale zasadniczo każdy rak to odpowiednio wygięty pręt metalowy ze
sterczącymi ku dołowi kolcami (dawniej po 8, obecnie po 10 do 14),
przymocowywany paskami lub taśmami pod podeszwą buta. Lżejsze modele (np. o 4
kolcach) używane...
|
|
| rakiety (Nie okreslony) |
| |
rakiety, r. kanadyjskie lub r. śnieżne. To samo co » karple: ta ostatnia
nazwa jest poprawniejsza. Zresztą r. kanadyjskie są w rzeczywistości zupełnie
inne niż używane w Tatrach karple.
|
|
| Rakitowe Stawki (Nie okreslony) |
| |
Rakitowe Stawki, błędnie Smrekowickie Stawki; Rakytovské plieska,
Rakytové plieska. S. Dwa małe stawki leżące blisko siebie w
śródmorenowych zagłębieniach nad lewym (wsch.) brzegiem dolnego biegu Furkotnego
Potoku, na pn.-zach. od Rakitowego Wierchu (1292 m), między Wyżnim a Niżnim
Podkrywańskim Chodnikiem, ok. 2 km na zach. od Szczyrbskiego Jeziora, w
pd.-zach. części tarasu zwanego Smrekowicą. Są to Niżni Rakitowy Stawek i Wyżni...
|
|
| Rakitowy Stawek, Niżni (Nie okreslony) |
| |
Rakitowy Stawek, Niżni (1323, 1311 m), błędnie Smrekowicki Stawek I;
Nižné Rakytovské pliesko, Nižné Rakytové pliesko, błędnie lub niewłaściwie Dolné
Rakytovské pleso, Rakytovské pliesko I i Štúrovo pliesko. S. Większy
(pd.-wsch.) z dwóch Rakitowych Stawków.Pomiary pracowników TANAPu z 1961-67 oraz
(w nawiasach) Józefa Szaflarskiego z 1935: pow. 0,222 (0,490) ha, 95 x 34 (111 x
64) m, głęb. 2,2 (2,7) m.
|
|
| Rakitowy Stawek, Wyżni (Nie okreslony) |
| |
Rakitowy Stawek, Wyżni (ok. 1330, 1311 m), błędnie Smrekowicki Stawek II;
Vyšné Rakytovské pliesko, Vyšné Rakytové pliesko, błędnie lub niewłaściwie
Rakytovské pliesko II, Malé Rakytovské pleso i Richthofenovo pliesko. S.
Mniejszy (pn.-zach.) z dwóch Rakitowych Stawków.Pomiary pracowników TANAPu z
1961-67 oraz (w nawiasach) Józefa Szaflarskiego z 1935: pow. 0,132 (0,138) ha,
55 x 33 (53 x 34) m, głęb. 2,3 (0,9) m. Okresowo wskutek...
|
|
| Rakitów Wierch (Nie okreslony) |
| |
Rakitów Wierch (1292 m); Rakytov vrch, Rakytovský vrch, Rakytovec.
S. Wzgórze nad lewym (wsch.) brzegiem dolnej części Furkotnego Potoku,
nieco powyżej jego spływu z Wielkim Złomowiskowym Potokiem (tj. powyżej początku
Białego Wagu), a na pd.-zach. od Niżniego Rakitowego Stawku. Na niektórych
mapach nazwa R.W. jest przesunięta dalej ku wsch. lub ku pd.-wsch., w obu
wypadkach na pd. od Smrekowicy.Nazwa Rakitowego Wierchu jest kalką nazwy...
|
|
| Rakoń (Nie okreslony) |
| |
Rakoń (1879, 1876, 1879 m); Rákon; Rakon. PS.Niewybitny zwornikowy
szczyt w grani na pn.-zach. od Wołowca w Tatrach Zachodnich. Wznosi się nad
Wyżnią Chochołowską Doliną, Rohacką Doliną i Łataną Doliną.Od gł. grani Tatr
odgałęzia się tu ku północy długa boczna grań z Długim Upłazem, Grzesiem,
Bobrowcem i Furkaską.
|
|
| Rakuska Czuba (Nie okreslony) |
| |
Rakuska Czuba (2040, 2037 m); Velká Svištovka; Ratzenberg, Grosser
Ratzenberg; Nagy-Morgás. S.Wierch po pd. stronie górnej części
Kiezmarskiej Doliny, na pd.-wsch. od Zielonego Stawu Kiezmarskiego. Jest to
najwyższe wzniesienie Rakuskiej Grani. Przez pd.-zach. grań R.Cz. tuż poniżej
jej wierzchołka, przechodzi Tatrzańska Magistrala.
Nazwa Rakuska Czuba i inne podobne w jej pobliżu pochodzą bezpośrednio lub
pośrednio od niedalekiej...
|
|
