Dłuski Kazimierz (1 XI 1855 Sosnówka k. Mohylowa na
Podolu - 6 IX 1930 Otwock, poch. na starym
cment. w Zakopanem). Działacz socjalist. i społ., lekarz.
Jako student uniw. w Warszawie wraz z Ludwikiem Waryńskim należał do
pionierów ruchu socjalist. w Polsce. Potem w Genewie wsp. z Waryńskim i in.
utworzył redakcję pierwszego pol. pisma socjalist. "Równość" (1879). Od 1881
mieszkał w Paryżu, dalej działał w ruchu socjalist. i w zagr. pol. prasie
socjalist. ogłaszał artykuły, ponadto broszury i zbiór swych artykułów pt.
Szkice historyczno-społeczne (Zurych 1898).
W Paryżu ukończył École des Sciences Politiques (1884) i następnie studia
lek., uzyskując doktorat w 1891, po czym prowadził tamże praktykę lek. Po 1898 -
w związku z osiedleniem się w Galicji i swoją pracą zawodową - zaniechał
czynnego udziału w ruchu socjalist., ale utrzymywał kontakty z socjalistami i
często im pomagał, m.in. w Zakopanem.
W 1897 odwiedził Zakopane, powziął myśl założenia tam
wielkiego, nowoczesnego sanatorium przeciwgruźliczego i zjednał udziałowców do
towarzystwa jego budowy, m.in. Henryka
Sienkiewicza, Ignacego Paderewskiego i
swoją szwagierkę Marię Skłodowską-Curie. W
1900 z żoną Bronisławą
, również lekarką, zamieszkał w
Zakopanem na stałe. Sanatorium (później nazwane Sanatorium im. Bronisławy i
Kazimierza Dłuskich, od 1927 Wojskowy Dom Wypoczynkowy w Kościelisku) otwarto w
1902 i D. kierował nim przez lat 16. Z sanatorium tego stworzył znakomity zakład
leczniczy i poważną placówkę naukową. Ogłosił szereg prac nauk. z dziedziny
gruźlicy.
W czasie pobytu w Zakopanem dużo czasu poświęcał pracy
społecznej. W 1912-20 był prezesem Tow. Muzeum Tatrzańskiego, położył wielkie
zasługi w rozwoju muzeum i w budowie jego murowanego gmachu. Był również jednym
z założycieli i pierwszym prezesem TOPR (1910-19). Od chwili założenia Sekcji Przyr. TT w 1910 był jej
przewodniczącym do 1916 i wspierał jej działalność finansowo. Był też czł.
Sekcji Ludoznawczej (od 1911) i Sekcji Ochrony
Tatr (od 1912) od początku ich istnienia. W Zakopanem przyjaźnił się m.in. z
Borysem Wigilewem
, a gdy w
sierpniu 1914 Lenin został uwięziony w Nowym Targu przez władze austr., D.
zabiegał o uwolnienie Lenina i wraz z Władysławem Orkanem poręczył wobec władz
austr. za Lenina.
W 1919 D. był członkiem delegacji pol. na konferencję pokojową w Paryżu, po
czym w tymże roku przeniósł się do Warszawy, gdzie oprócz zawodowej i nauk.
pracy lek. rozwinął również żywą działalność społeczną.
