Buchholtz Georg junior (3 XI 1688 Kiezmark - 3 VIII
1737 tamże).
Niemiec spiski, pedagog, przyrodnik, duchowny ewang. Studiował teologię i in.
nauki za granicą, m.in. w Gdańsku (1708). Był nauczycielem (rektorem) najpierw w
Paludzy na Liptowie
(1714-23), wtedy zbadał Demianowską Jaskinię i narysował jej
pierwszy plan, opublikowany w dziele M. Bela Hungariae antiquae et novae
prodromus (1723).
Wówczas też z kości zebranych w jaskini złożył całkowity szkielet niedźwiedzia jask . i przesłał go do zbiorów
króla saskiego w Dreźnie, za co otrzymał specjalny medal.
W 1723-37 był rektorem liceum w Kiezmarku oraz kaznodzieją tamże dla słow.
ewangelików. Poświęcił się naukom przyr. i fizyce, m.in. opisywał swe obserwacje
meteor. Dobrze wtedy poznał Tatry , do
których często urządzał wycieczki ze studentami, np. w 1726 przeszedł z nimi z
Jagnięcej Doliny przez Skrajną Kozią
Szczerbinę (w grani łączącejKozią Turnię z
Jagnięcym Szczytem ) do Doliny Białych Stawów
.
W 1723-27 we wrocł. czasopiśmie nauk. »"Sammlung von Natur- und Medicin- wie auch hierzu
gehörigen Kunst- und Literatur-Geschichten " ogłosił liczne prace i
obserwacje nauk., dotyczące Spisza
, Liptowa i Tatr: obserwacje meteor. (m.in. o
wiatrach, burzach, powodziach), o trzęsieniu ziemi w Kiezmarku, o źródłach
mineralnych, o jaskiniach (w lipt. Tatrach Niżnich), o ptakach, o rybach itd., a
także opisy dwóch swych wycieczek tatrz. z lat 1724 i 1726 pt. Relation von
der Carpathischen Reise, so der Herr George Buchholtz in Käsmarck an. 1724
verrichtet, besonders von dem grünen See (rocz. 1725, Versuch 31) oraz
Drey-tägige Carpathische Gebürg-Reise (rocz. 1726,
Versuch 37). Pierwszy z tych dwóch opisów był przedrukowany w 1899 przez Theodora Posewitza w "Karp. Post
".
B. jest też autorem najstarszej znanej panoramy Tatr,
którą narysował w 1717 znad Wielkiej Łomnicy
. Panorama ta, z załączonym do niej wykazem nazw, stanowi ważną pozycję w
historii poznawania Tatr (» panoramy
), podobnie zresztą jak i
wzmiankowane wyżej prace drukowane B. Ponadto w 1709-37 B. spisywał dziennik (po
łac.), który zawiera cenne wiadomości o Spiszu i również o Tatrach. Ten
dwutomowy dziennik, odnaleziony dopiero w 1957, znajduje się obecnie w
bibliotece Macierzy Słow. (Matica slovenská) w Marcinie i ma być
opublikowany.
W 1937 liceum kiezm. i Karpathenverein uczcili Buchholtza tablicą pamiątkową
na ścianie jego rodzinnego domu w Kiezmarku; w 1945 tablicę tę usunięto. W
latach 1970-tych muzeum kiezm. usiłowało ten dom uzyskać i urządzić tam wystawę
powiązanych z Kiezmarkiem dziejów badań nauk., turystyki, taternictwa i
narciarstwa w Tatrach; w marcu 1979 dom zburzono i urządzono tam parking
samochodowy.
