E-mail Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Tatry
Aktualności
 ABC turysty
   Przygotowanie
   Ekwipunek
   Informacje TOPR i TPN
   Oznaczenia szlaków
   Przewodnicy
   Przejścia graniczne
    Bezpieczeństwo
      Gdy spotkasz misia...
      Lawiny
      Ku przestrodze...
      Bezpieczeństwo, porady
   Zwierzę na szlaku
   Schroniska
 O Tatrach
   TPN i TANAP
   Klimat
   Geologia
    Zwierzęta
      Gatunki
   Rośliny
    Tatry w liczbach
    Historia
 Encyklopedia Tatr
   Alfabetycznie
   Tematycznie
   Multimedia
 Wycieczki
   Zaplanuj wycieczkę
   Miejsce startu
   Miejsce docelowe
   Skala trudności
   Wszystkie
 Jaskinie tatrzańskie
    SKTJ PTTK
      Aktualności
      Działalność
      Kurs
      Wspomnienia
      Polecane strony
      Galeria
      Kontakt
   Powstanie jaskiń
   Krążenie wody w skałach
   Nacieki
   Morfologiczne typy
   Klimat jaskiń
   Powstanie jaskiń tatrz.
Zagadki tatrzańskie
 Aktywny wypoczynek
   Taternictwo
   Speleologia
   Paralotnie
   Ski-alpinizm
   Narciarstwo
   Na rowerze
   Turystyka jaskiniowa
   Trasy biegowe
   Turystyka piesza
   Sporty wodne
Galeria
Warunki w Tatrach
Forum dyskusyjne
Zakopane, Tatry, Podhale
E-mail
Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Zakopane


zapamiętaj numer alarmowy w górach!!!
0 601 100 300
 nawigacja:  Z-ne.pl » Portal Zakopiański

w nazwach
w nazwach i opisach
wszędzie
alfabetycznie:    A  B  C  Ć  D  E  F  G  H  I  J  K  L  Ł  M  N  O  P  R  S  Ś  T  U  W  Z  Ź  Ż  

 

Frölich David

 
  Kategoria: 
Ludzie 

  opis  
  forum (0)  

Frölich David (1595 Lubica k. Kiezmarku - 24 IV 1648 Lewocza, poch. w Kiezmarku).

Spiskoniem. matematyk, astronom, geograf, autor kalendarzy, pierwszy znany z nazwiska taternik. Frölich (a nie Fröhlich jak się czasem błędnie pisze) uczył się do 1616 w liceum kiezm., gdzie jego gł. nauczycielem był » David Praetorius . Lata 1616-29 spędził na zagr. studiach (w Elblągu, Frankfurcie nad Odrą, Wittenberdze) i na podróżowaniu.

W 1629 osiadł w Kiezmarku , ale udał się jeszcze stamtąd w swoje ostatnie podróże: do Siedmiogrodu (1630) i pd. Słowacji (1631 i 1632). Następnie pozostał już w Kiezmarku, zajmując się swymi pracami lit. i nauk. oraz udzielając prywatnie lekcji. Był szeroko znany i ceniony jako nauczyciel, wywierał duży wpływ na swych uczniów.

Z jego ogłoszonych prac rozgłos przyniosły mu najpierw kalendarze, których wydał 30 (1623-47), w językach: niem., węg., łac. i słow.; drukował w nich różne swe prace. Za kalendarze otrzymał od ces. Ferdynanda III tytuł "cesarskiego i królewskiego matematyka i praktycznego astronoma w królestwie węgierskim".

O Niemcach spiskich i siedmiogrodzkich napisał rozprawę Der uralte deutsch-ungarische zipserische und siebenbürgische Landszman (Leutschaw 1641). Jest to mieszanina rzetelnych wiadomości i średniowiecznej fantazji, gdyż wywodzi Niemców spiskich i nazwę Spisz od Gepidów, a tych od Noego. Rozprawa ta ukazała się też w tłum. łac., pt. Prodromus majoris chronici Hungariae, w dziele M. Bela Adparatus ad Historiam Hungariae (Posonii 1735).Najcenniejszymi pracami F. była geografia Medulla Geographiae practicae (Bartphae 1639) oraz podręcznik dla podróżujących Bibliotheca seu Cynosura Peregrinantium, hoc est Viatorium (Ulmae 1643-44, 4 tomy). Te ostatnie dwa dzieła zawierają najdawniejszy opis wycieczki na szczyt tatrz.: wyprawy podjętej w 1615 przez F. i towarzyszy, wówczas studentów w Kiezmarku, na Kiezmarski Szczyt (a nie Łomnicę , jak to nieraz mylnie się podaje). Bezpośrednią pobudką do tej wyprawy była lektura wiersza o wejściu Petrarki na Mons Ventosus w Alpach, jednakże nie mniejszą rolę zapewne odegrały tur. tradycje Kiezmarku i przyr. zainteresowania niektórych nauczycieli w liceum kiezm.Wycieczka F. na Kiezmarski Szczyt w 1615 nie była pierwszą w ogóle wycieczką w Tatry , jest jednak pierwszą, o której zachowały się dokładne dane. Rozpoczyna ona znane nam dzieje taternictwa.

W Kiezmarku zachował się dom (Hradná ulica 22), który niegdyś należał do F. i w domu tym jego pracownia. Oryg. sztambuch F., z licznymi wpisami z 1616-47, zachował się aż do 1943, ale potem zaginął; korzystał z niego J. Lipták pisząc swą pracę o F., ogłoszoną w "Die Karpathen " w 1943.

Uwaga. Wbrew temu, co podawali niektórzy jego biografowie, F. nigdy nie był ani rektorem, ani nawet profesorem liceum kiezmarskiego. Pomylono go z jego ojcem (Johann Frölich), który był rektorem tej szkoły w 1601-08.



Literatura:
Jakob Melzer: Biographieen berühmter Zipser. Kaschau und Leipzig 1833. - Johann Lipták: David Frölich. "Die Karpathen" 1943, nr 3-4. - "SBS" 2, 1987.



KSIĘGARNIA GÓRSKA
ul. Zaruskiego 5
34-500 ZAKOPANE
tel. (018) 20 124 81
Pełny tekst w Wielkiej Encyklopedii Tatrzańskiej. Kliknij tutaj

   Udostępnij




Jeżeli znalazłeś/aś błąd, nieaktualną informację lub posiadasz materiały (teksty, zdjęcia, nagrania...), które mogą rozszerzyć zawartość tej strony i możesz je udostępnić - KLIKNIJ TU »»

ZAKOPIAŃSKI PORTAL INTERNETOWY Copyright © MATinternet s.c. - ZAKOPANE 1999-2024