| zbiory (Nie okreslony) |
| |
zbiory (kolekcje). Z. dotyczące Tatr i Podtatrza znajdują się głównie w »
muzeach, ponadto w » archiwach, » bibliotekach i instytucjach naukowych. Z.
tatrz. były i są gromadzone również przez poszczególne osoby lub rodziny.
Są to z. wielotematyczne (zwł. w muzeach regionalnych), albo jednotematyczne,
np. przyr., archeol., hist., etnogr., artyst., biogr., kartogr., ikonograficzne.
Są też kolekcje książek (obecnie najliczniejsze, »...
|
|
| zbocze (Nie okreslony) |
| |
|
|
| Zborník Oravského Múzea (Nie okreslony) |
| |
"Zborník Oravského Múzea" (Banská Bystrica, Oravský Podzámok). Rocznik
nauk. wydawany nieregularnie najpierw przez » Muzeum Orawskie w Orawskim Zamku.
Zawiera prace nauk. i drobniejsze materiały dotyczące Orawy, także Tatr
Orawskich. Tematyka różnorodna. Ukazały się roczniki 1 (1968) i 2 (1971) jako
spore tomy (red. Pavol Čaplovič).
Następny rocznik (nie numerowany i mniejszy) ukazał się dopiero w 1992 (red.
Peter Huba) jako...
|
|
| Zborowski Juliusz (Nie okreslony) |
| |
Zborowski Juliusz (8 IV 1888 Lwów - 15 VI 1965 Zakopane, poch. na starym
cment.). Językoznawca (studia na UJ 1912), etnograf, historyk Podhala i Tatr,
autor licznych prac nauk. i pop.-nauk. z tych dziedzin. W 1913-20 był
nauczycielem w gimnazjum nowotarskim, w 1918-20 redaktorem "Gazety Podh." w
Nowym Targu, od 1 I 1922 kustoszem działu etnogr., a następnie (do śmierci)
dyrektorem Muzeum Tatrz. w Zakopanem. W 1955 otrzymał tytuł profesora...
|
|
| Zbójnicka Dziura (Nie okreslony) |
| |
Zbójnicka Dziura (1143 m), dawniej Zbójecka Dziura, Jaskinia nad
Zawiesistą i Olejarnia. P. Jaskinia na zach. zboczu Chochołowskiej
Doliny, w skale Olejarnia, na pn.-zach. od Wyżniej Chochołowskiej Bramy. Dług.
korytarzy jaskini ok. 100 m. Deniwelacja niewielka. Z.D. była góralom znana od
dawna. Pierwszy opisał ją Godfryd Ossowski w 1883. Znalazł on tam kości
niedźwiedzia.
Nazwa Zbójnicka Dziura była nadana w 1924 przez Tadeusza...
|
|
| Zbójnicka Kapliczka (Nie okreslony) |
| |
Zbójnicka Kapliczka (ok. 965 m). P. Mała murowana kapliczka w
Kościeliskiej Dolinie, w pn. części polany Stare Kościeliska.Według tradycji
lud. mieli ją zbudować zbójnicy, w rzeczywistości jednak zrobili to raczej
górnicy lub hutnicy w czasach, gdy w dolinie tej wydobywano jeszcze rudę, a w
Starych Kościeliskach stała huta.
|
|
| Zbójnicka Kopka (Nie okreslony) |
| |
Zbójnicka Kopka (2089 m); Zbojnícka kopa, Zbojnícky hrb. S.
Wybitna bula wznosząca się zaraz na pd.-wsch. od Zmarzłego Stawu
Staroleśnego, u górnego końca Zbójnickiego Grzbietu w Staroleśnej Dolinie, ponad
górną częścią Zbójnickiego Koryciska.
|
|
| Zbójnicka Ławka (Ludzie) |
| |
Zbójnicka Ławka (ok. 2360 m); Zbojnícke sedlo; Jägerbreitenscharte;
Vadász-lejtő-horhos. S. Przełęcz między Wielką Zbójnicką Turnią a Małym
Lodowym Szczytem. Przejście przez nią stanowi najłatwiejsze połączenie
Staroleśnej Doliny z Jaworową Doliną; znane było od dawna jurgowskim myśliwym.
Nazwa Z.Ł. nie ma żadnego bezpośredniego związku ze zbójnikami. Zygmunt
Klemensiewicz i Roman Kordys utworzyli ją w 1907 od nazwy...
|
|
| Zbójnicka Polana (Nie okreslony) |
| |
Zbójnicka Polana (ok. 920 m); Zbojnícka polana; Räuberei. S. U
wylotu Kiezmarskiej Doliny, nad pr. brzegiem Białej Wody Kiezmarskiej, ok. 100 m
na pn.-zach. od przystanku autobusowego "Biała Woda" ("Biela Voda") przy Drodze
Wolności. Przez Z.P. przechodzi droga jezdna (znakowana) wiodąca Kiezmarską
Doliną do Zielonego Stawu Kiezmarskiego.W 1925 na tej polanie Rudolf Palencsár
(z Kiezmarku) zbudował pensjonat "Biela Voda" (Weisswasserhaus),...
|
|
| Zbójnicka Rówień (Nie okreslony) |
| |
|
|
| Zbójnicki Chodnik (Nie okreslony) |
| |
Zbójnicki Chodnik; Zbojnícky chodník; Diebsteig, Tolvajösvény, Tolvajút.
S. Drożyna łącząca Tatrzańską Kotlinę wprost z Kiezmarskimi Żłobami, a
biegnąca na zach. i wyżej od obecnej szosy (Drogi Wolności) między tymi dwiema
miejscowościami. Ale jest to tylko mały odcinek pierwotnego Z.C.
Przed 1877 Z.C. był jedynym szlakiem poprzecznym na pd. podnóżu Tatr Wys. i
istniał podobno już w 1590, ale nie pokrywał się z trasą...
|
|
| Zbójnicki Grzbiet (Nie okreslony) |
| |
Zbójnicki Grzbiet (1846-2089 m); Zbojnícky chrbát. S. Długi,
trawiasto-skalisty grzbiet w górnej części Staroleśnej Doliny, ciągnący się od
buli 1846 m (tuż na pn.-wsch. od Warzęchowego Stawu) w górę i zasadniczo ku
pn.-zach. aż po Zbójnicką Kopkę. Z.G. w swej górnej części stanowi pn.-wsch.
krawędź Zbójnickiej Równi, a na całej swej długości jest orograficznie pr.
ograniczeniem Zbójnickiego Koryciska.
|
|
| Zbójnicki Staw, Niżni (Nie okreslony) |
| |
Zbójnicki Staw, Niżni (1958, 1965 m); Nižné Zbojnícke pleso, Sesterské
pleso III. S. Z trzech »Zbójnickich Stawów w Staroleśnej Dolinie ten leży
najniżej i najdalej ku pd.-wsch. Pomiary pracowników TANAPu z 1961-67 i (w
nawiasach) pomiary Józefa Szaflarskiego z 1931-32: pow. 0,192 (0,345) ha, 63 x
50 (92 x 68) m, głęb. 2,5 (4,8) m.
|
|
| Zbójnicki Staw, Pośredni (Nie okreslony) |
| |
Zbójnicki Staw, Pośredni (1958, 1969 m); Prostredné Zbojnícke pleso,
Sesterské pleso II. S. Środkowy z trzech » Zbójnickich Stawów w
Staroleśnej Dolinie.Pomiary pracowników TANAPu z 1961-67 i (w nawiasach) pomiary
Józefa Szaflarskiego z 1931-32: pow. 0,620 (0,321) ha, 170 x 95 (93 x 48) m,
głęb. 5,2 (5,4) m.
|
|
| Zbójnicki Staw, Wyżni (Nie okreslony) |
| |
Zbójnicki Staw, Wyżni (1962, 1971, 1972 m); Vyšné Zbojnícke pleso,
Sesterské pleso I. S. Największy (pn.-zach.) z trzech » Zbójnickich
Stawów w Staroleśnej Dolinie.Pomiary pracowników TANAPu i (w nawiasach) pomiary
Józefa Szaflarskiego z 1931-32: pow. 0,642 (0,664) ha, 115 x 95 (111 x 88) m,
głęb. 8,0 (7,0) m.
|
|
| Zbójnickie Korycisko (Nie okreslony) |
| |
Zbójnickie Korycisko (ok. 1650-2050 m); Zbojnícky spád. S. Stanowi
górne przedłużenie gł. gałęzi Staroleśnej Doliny, ciągnące się od Wyżniego
Staroleśnego Ogrodu w górę ku pn., a potem ku pn.-zach., aż popod Zawracik
Rówienkowy. Długość Z.K.: blisko 2 km.
|
|
| Zbójnickie Okna (Nie okreslony) |
| |
Zbójnickie Okna. P. Dwie blisko siebie położone jaskinie w
turniach Organów po wsch. stronie Kościeliskiej Doliny: Niżnie Zbójnickie Okno
(ok. 1222 m, dług. korytarzy 109 m) i Wyżnie Zbójnickie Okno (1262 m, dług.
korytarza 10 m).W jaskiniach tych mieli się dawniej chronić zbójnicy i stąd
nazwa. Akcja jednego rozdziału (Okno skalne ) powieści Popioły
Stefana Żeromskiego rozgrywa się w Z.O.
|
|
| Zbójnickie Oko (Nie okreslony) |
| |
Zbójnickie Oko (ok. 1990 m); Zbojnícke oko. S. Maleńki, niestały
staweczek w górnej części Zbójnickiego Koryciska, u pd.-wsch. podnóża
Zbójnickiej Kopki.
|
|
| Zbójnickie Schronisko (Nie okreslony) |
| |
Zbójnickie Schronisko (ok. 1960 m), dawniej Trupiarnia; Zbojnícka chata;
Grosskohlbacher Schutzhaus, Langersee Schutzhaus, Räuberhütte;
Hosszú-tavi-menedékház. S. Schronisko tur. w Staroleśnej Dolinie, między
Długim Stawem a Pośrednim Harnaskim Stawem, bliżej tego ostatniego. Zbudowane w
1907-08 przez węg. zarząd lasów do celów myśl., ale od 1910 udostępnione
turystom jako schronisko nie zagospodarowane.
Była to budowla...
|
|
| Zbójnickie Stawy (Nie okreslony) |
| |
Zbójnickie Stawy; Zbojnícke plesá, Sesterské plesá; Buchholtz Seen;
Buchholtz-tavak, Kohlbach-tavak. S. Jedna z grup Staroleśnych Stawów, w
pd.-zach. części Zbójnickiej Równi w Staroleśnej Dolinie. Są to trzy blisko
siebie leżące stawy: Wyżni, Pośredni i Niżni Zbójnicki Staw; znajdują się one na
pn.-zach, od Zbójnickiego Schroniska, a na zach. od Harnaskich Stawów. Dna
Zbójnickich Stawów są wyżłobione w litej skale i wszystkie...
|
|
| Zbójnickie Turnie (Nie okreslony) |
| |
Zbójnickie Turnie; Zbojnícke veže; Aschloch-seetürme, Räubertürme;
Hagymás-tavi-tornyok. S. Trzy urwiste turnie między Ostrym Szczytem
(oddzielone odeń Białą Ławką) a Małym Lodowym Szczytem, od którego odgranicza je
Zbójnicka Ławka. Są to: Mała, Pośrednia i Wielka Zbójnicka Turnia. Pierwsze
wejście na tę ostatnią: Zygmunt Klemensiewicz i Roman Kordys w 1907. Nazwa Z.T.
została im nadana w 1907 przez pol. taterników, Z....
|
|
| Zbójnickie Wanty (Nie okreslony) |
| |
Zbójnickie Wanty (1167 m), dawniej też Zbójnickie Głazy; Zbojnícka skala;
Räuberstein; Ráblo-kő. S. Grupa wielkich want leżących luźno na lesistym
grzbiecie (Zbójnicki Grzebyk), ciągnącym się od Smokowieckiego Siodełka ku wsch.
Z bezleśnego siodła (Skrajne Zbójnickie Siodełko) bezpośrednio na zach. od Z.W.
(obecnie otoczonych drzewami) roztacza się piękny widok na otoczenie Staroleśnej
Doliny i Doliny Małej Zimnej Wody. Z.W....
|
|
| zbójnictwo (Nie okreslony) |
| |
zbójnictwo. Od XII w. do poł. XIX w. na terenie Karpat i Podkarpacia
walka chłopów ze szlachtą i władzą państw. (o charakterze antyfeudalnej walki
klasowej, walki z ustrojem feudalno-pańszczyźnianym) była wywołana tą samą
przyczyną, co na sąsiednich terenach nizinnych Polski i Węgier, tj. uciskiem
chłopów. Walka ta przybierała różne formy: legalne, jak procesy w sądach
referendarskich itp., oraz nielegalne, jak zbiegostwo chłopów,...
|
|
