| Seide Gabriel (Nie okreslony) |
| |
Seide Gabriel lub Gábor (1907 - ok. 1945 Kiezmark). Spiskoniem. taternik,
z zawodu leśnik na Spiszu.
W czasie nauki w liceum kiezm. wprowadził go w taternictwo jego nauczyciel, »
Alfred Grosz. S. wspinał się z in. Spiszakami w latach międzywoj., przechodząc
też nowe drogi w Tatrach.
|
|
| Sekcja Alpinistyczna CWKS (Nie okreslony) |
| |
Sekcja Alpinistyczna CWKS, początkowo Sekcja Wysokogórska CWKS. Powstała
8 VII 1951 przy Centralnym Wojsk. Klubie Sport. wskutek kryzysu organizacyjnego,
istniejącego wtedy między Klubem Wysokogórskim (wkrótce potem zlikwidowanym) a
jego macierzystym PTTK.
Przewodniczącym Sekcji Alpin. CWKS był Wawrzyniec Żuławski, a kierownikiem
Jan Staszel. Oprócz nich członkami byli: Anna Chramiec, Jerzy Hajdukiewicz,
Karol Jakubowski, Józef...
|
|
| Sekcja Alpinizmu AZS (Nie okreslony) |
| |
Sekcja Alpinizmu AZS w Gliwicach. Akademickie Zrzeszenie Sportowe (AZS)
powstało w 1949 przez przeorganizowanie Akademickiego Związku Sportowego (AZS).
W 1950 w AZS Gliwice stworzono Sekcję Turystyczną (inicjator i kier. w 1950-51:
Stanisław Zacny z Andrychowa, turysta górski i taternik, absolwent Politechn.
Śląskiej). Sekcja Tur. była podzielona na trzy grupy: Grupa Turystyki Ogólnej
Masowej, Grupa Turystyki Górskiej i Grupa Taternictwa;...
|
|
| Sekcja Alpinizmu ZG PTTK i GKKF (Nie okreslony) |
| |
Sekcja Alpinizmu ZG PTTK i GKKF. W czerwcu 1954, likwidując » Komisję
Taternictwa PTTK, utworzono Sekcję Alpinizmu Zarządu Głównego PTTK z
uprawnieniami sekcji GKKF, jako nacz. organizację taternictwa i alpinizmu w
Polsce, z siedzibą w Warszawie. Przewodniczącym został Wawrzyniec Żuławski.
Sekcji Alpinizmu ZG PTTK i GKKF (z 47-osobowym plenum i 13-osobowym
prezydium) podlegały Oddziałowe Sekcje Alpinizmu przy 15 Oddziałach PTTK (w
sumie...
|
|
| Sekcja Grotołazów (Nie okreslony) |
| |
Sekcja Grotołazów Akademickiego Klubu
Turystycznego we Wrocławiu (przy Radzie Okręgowej Zrzeszenia Studentów
Polskich). Od 1955 jako Sekcja Taternictwa Jaskiniowego przy Sekcji Alpinizmu
PTTK, a od 1958 jako Sekcja Grotołazów AKT Wrocław.
Organizacja ta rozpoczęła działalność w 1955 mając wśród swych członków tylko
trzech czynnych grotołazów: Teresa Janasz, Krystyna Ostaszkiewicz i Janusz
Rabek. Własną...
|
|
| Sekcja Ludoznawcza TT (Nie okreslony) |
| |
Sekcja Ludoznawcza TT. Powstała w 1911 w Zakopanem z inicjatywy znanego
etnografa, Bronisława Piłsudskiego, który był jej prezesem w 1911-14. Zajmowała
się głównie Podhalem i Tatrami, ale także Orawą i Spiszem. Gromadzono okazy
ludowej kultury materialnej, zbierano różnego rodzaju materiały etnogr.,
współpracowano z Muzeum Tatrz. w Zakopanem, urządzano odczyty, planowano szeroko
pojęte badania, m.in. nad pasterstwem tatrz. Najczynniejsi...
|
|
| Sekcja Miłośników Gór PTK (Nie okreslony) |
| |
Sekcja Miłośników Gór PTK. Założona w poł. grudnia 1910 w Warszawie przy
Pol. Tow. Krajoznawczym przez grono miłośników gór, zwł. Tatr, w celu
organizowania wycieczek górskich w lecie i zimie oraz zdobywania i
popularyzowania wiedzy o górach. W 1914 włączono się też do akcji ochrony gór,
zwł. Tatr.Współzałożyciele: Wanda Herse, Maria Mierczyńska, Jan Jaroszyński,
Mieczysław Jeromin, Antoni Ojrzyński, Jan Rzewnicki; do najbardziej...
|
|
| Sekcja Narciarska AZS w Krakowie (Nie okreslony) |
| |
Sekcja Narciarska AZS w Krakowie. Powstała z inicjatywy geologa »
Władysława Pawlicy w 1909 jako Sekcja Sportów Zimowych przy krak. AZS, ale już w
1910 zmieniono nazwę na: Sekcja Narciarska AZS. Była to jedna z najważniejszych
sekcji AZS i zarazem jedna z czołowych pol. organizacji narc. aż do II wojny
światowej.Jednym z założycieli i w 1910-12 przewodniczącym Sekcji był Mieczysław
Świerz.
Przewodniczącymi Sekcji byli ponadto:...
|
|
| Sekcja Narciarska Oddziału TT Beskid (Nie okreslony) |
| |
Sekcja Narciarska Oddziału TT "Beskid" w Nowym Sączu. Jej założycielami
byli dwaj taternicy: Roman Gdesz i Ignacy Król, który został jej pierwszym
przewodniczącym, a Gdesz pierwszym instruktorem narciarskim.Sekcja ta powstała w
1906, zrazu pod nazwą Oddział Narciarski Towarzystwa Turystycznego "Beskid";
towarzystwo to już w 1907 przekształciło się w Oddział TT "Beskid". Owa Sekcja
Narc. była pierwszą organizacją narc. na ziemiach pol., gdyż...
|
|
| Sekcja Narciarska PTT (Nie okreslony) |
| |
Sekcja Narciarska PTT. Trzecia z kolei pol. organizacja narc. (po
Oddziale Narciarskim Tow. Tur. "Beskid" z 1906 i po Karpackim Tow. Narciarzy ze
stycznia 1907). Powstała w kwietniu 1907 w Zakopanem, z inicjatywy Stanisława
Barabasza, Mieczysława Karłowicza i Mariusza Zaruskiego.Początkowo miała nazwę
Zakopiańskie Towarzystwo Łyżwistów, które jeszcze w tym samym roku zmieniono na
Zakopiański Oddział Narciarzy Towarzystwa Tatrzańskiego (ZONTT), a...
|
|
| Sekcja Ochrony Tatr TT (Nie okreslony) |
| |
Sekcja Ochrony Tatr TT. Założona w 1912 w Zakopanem w celu ochrony
krajobrazu i przyrody Tatr. Była to pierwsza na ziemiach polskich organizacja
poświęcona wyłącznie sprawom ochrony przyrody. Urządzała odczyty i dyskusje
publ., wydawała broszury i plakaty, zorganizowała Ochotniczą Straż Górską,
interweniowała u władz w sprawie wydawania odpowiednich zarządzeń ochronnych,
przeciwdziałała szkodliwym budowom w górach, propagowała sprawę...
|
|
| Sekcja Przyjaciół Zakopanego TT (Nie okreslony) |
| |
Sekcja Przyjaciół Zakopanego TT. Utworzenie tej Sekcji zostało uchwalone
na wiecu członków TT w Zakopanem w 1912, a zadaniem jej miała być praca nad
rozwojem kulturalnym Zakopanego. Sekcja ta została formalnie utworzona w 1914,
jednak wybuch I wojny świat. położył jej koniec.
|
|
| Sekcja Przyrodnicza TT (Nie okreslony) |
| |
Sekcja Przyrodnicza TT. Powstała w Zakopanem w 1910 (statut zatwierdzono
w 1911) jako ośrodek wymiany myśli pomiędzy przebywającymi w Tatrach i Zakopanem
przyrodnikami oraz w celu popularyzacji wiedzy przyrodniczej. Od 1910 urządzano
posiedzenia nauk., odczyty nauk. i pop.-nauk. i wycieczki przyr., dążono do
stworzenia pracowni przyr. i nauk. biblioteki tatrz., od 1911 prowadzono stację
meteor., organizowano alpinarium, od 1912 ściśle...
|
|
| Sekcja Taternicka AZS w Krakowie (Nie okreslony) |
| |
Sekcja Taternicka AZS w Krakowie (STAZS Kraków). Jedna z trzech
macierzystych organizacji, z których połączenia w 1935 powstał Klub
Wysokogórski.
W 1922, mimo istnienia Sekcji Turystycznej PTT, przeżywającej wówczas okres
osłabionej działalności, w gronie najmłodszego pokolenia tatern. (Jan Dürr,
Marek Korowicz, Jan Alfred Szczepański) powstała myśl założenia studenckiej
organizacji tatern. w Krakowie. We wrześniu 1923 po dyskusji w...
|
|
| Sekcja Taternicka AZS w Warszawie (Nie okreslony) |
| |
Sekcja Taternicka AZS w Warszawie (STAZS Warszawa). Powstała w wyniku
prowadzonych od końcowych miesięcy 1925 starań Mieczysława Szczuki i in.
taterników warsz. o stworzenie pierwszej organizacji tatern. w Warszawie.
Próbowano najpierw zorganizować Koło Taternickie (później Sekcję Taternicką czy
Wysokogórską) przy Oddziale Warsz. PTT, a następnie Sekcję Taternicką AZS
(wzorowaną na STAZS w Krakowie) i ta wreszcie ukonstytuowała się 30 XI...
|
|
| Sekcja Taternicka Klubu Sportowego Tatry (Nie okreslony) |
| |
Sekcja Taternicka Klubu Sportowego "Tatry". Powstała w Zakopanem w
kwietniu 1932 z inicjatywy » Bohdana Filipowskiego, który był gł. motorem jej
działalności. W pierwszym zarządzie byli: Filipowski (prezes), Stanisław Motyka
(sekr.), Jan Staszel, Tadeusz A. Pawłowski i W.H. Paryski. Członkami Sekcji byli
przeważnie młodzi taternicy z Zakopanego: uczniowie, studenci i młodzież
pracująca zawodowo, górale i niegórale, było też paru taterników...
|
|
| Sekcja Taternictwa Jaskiniowego Klubu Wysokogórski (Nie okreslony) |
| |
Sekcja Taternictwa Jaskiniowego Klubu Wysokogórskiego Kraków. Uważana
jest za kontynuację » Klubu Grotołazów (który powstał w 1950) poprzez kolejne
organizacje jask.: Oddziałowa Sekcja Taternictwa Jaskiniowego PTTK Kraków,
Sekcja Taternictwa Jaskiniowego Krakowskiego Koła Klubu Wysokogórskiego (po
reaktywowaniu Klubu Wys.) oraz Sekcja Taternictwa Jaskiniowego Klubu
Wysokogórskiego Kraków. Ta ostatnia obchodziła więc w 1990 swoje 40-lecie....
|
|
| Sekcja Tatrzańska (Nie okreslony) |
| |
Sekcja Tatrzańska przy Komisji Przewodnickiej
Zarządu Wojewódzkiego PTTK w Nowym Sączu. Powstała w 1988 i skupiła ponad 40
przewodników tatrz. z woj. nowosądeckiego (poza Zakopanem i Skalnym Podhalem),
zrzeszonych organizacyjnie w Kołach Przewodników przy poszczególnych Oddziałach
PTTK (»Koło Przewodników w Nowym Sączu).Najwięcej tych przewodników tatrz. było
w Nowym Sączu (24) i Limanowej (7), a poza tym w Rabce (4),...
|
|
| Sekcja Turystyczna PTT (Nie okreslony) |
| |
Sekcja Turystyczna PTT. Najstarsza z trzech macierzystych organizacji
Klubu Wysokogórskiego, wchodząca początkowo w skład Towarzystwa Tatrzańskiego
(jako STTT), a potem w skład Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego (jako
STPTT).
Narodziny STT to narodziny nowoczesnego pol. taternictwa. Przedtem ks. Józef
Stolarczyk, Walery Eljasz, Leopold Świerz, Tytus i Ludwik Chałubińscy, Jan
Gwalbert Pawlikowski, Karol Potkański i in. niewątpliwie pchnęli...
|
|
| Sekcja Wysokogórska Oddziału Górnośląskiego PTT (Nie okreslony) |
| |
Sekcja Wysokogórska Oddziału Górnośląskiego PTT w Katowicach. Zaraz po II
wojnie świat. na Górnym Śląsku rozpoczął się żywy rozwój turystyki
wysokogórskiej i taternictwa. Ruchem tym opiekował się Oddział Górnośląski PTT w
Katowicach, a prowadzili go zamieszkali na Śląsku członkowie Klubu
Wysokogórskiego PTT i in. turyści śląscy.
W Katowicach było wtedy za mało członków KWPTT, aby utworzyć jego koło, więc
jako...
|
|
| Sektion Schlesien des UKV (Nie okreslony) |
| |
Sektion Schlesien des UKV lub Zweigverein
Schlesien des KV; węg. M.K.E. Sziléziai-osztály. Sekcja Śląska Węg. Tow. Karp.,
jedyna na terenie Niemiec aż do I wojny świat., powstała w 1887 i miała siedzibę
we Wrocławiu. Skupiała niem. członków głównie z Dolnego i Górnego Śląska. W 1918
Sekcja Śląska formalnie przestała istnieć, ale już na pocz. lat 1920-tych
wróciła do » Karpathenvereinu.
W 1887-1914...
|
|
| Sembrat Kazimierz (Nie okreslony) |
| |
Sembrat Kazimierz (4 XI 1902 Kraków - 22 VII 1988 Wrocław). Zoolog (Uniw.
Lwow. 1924, dr 1925), działacz ochrony przyrody, prof. Uniw. Lwow. 1939-41 i
Uniw. Wrocł. 1945-73, dyr. Instytutu Zool. tamże, od 1952 czł. Komitetu Zool.
PAN, od 1946 przewodniczący Wrocł. Komitetu Ochrony Przyrody, od 1955 czł.
PROP.
Przez szereg lat prowadził w Tatrach badania zool. (herpetologiczne i
ornitologiczne). Z licznych jego prac dotyczą Tatr m.in.: Czy...
|
|
| Semkowicz Władysław (Nie okreslony) |
| |
Semkowicz Władysław (9 V 1878 Lwów - 19 II 1949 Kraków). Historyk (Uniw.
Lwow. 1903), prof. UJ 1916-48, czł. PAU 1919. W 1939-40 wraz z in. profesorami
UJ był więziony w niem. obozie koncentr. w Sachsenhausen.
Jego liczne prace nauk. dotyczą różnych ziem pol. oraz spraw ogólnych.
Zajmował się również dziejami Podtatrza, zwł. Orawy i Spisza, co wynikało m.in.
z jego wielkiego umiłowania Tatr i Podtatrza i wieloletniego uprawiania tam...
|
|
| Serafin Roman (Nie okreslony) |
| |
Serafin Roman (10 III 1912 Zakopane - 10 III 1992 tamże, poch. na starym
cment.). Zakop. fotograf zawodowy i fotografik (czł. Związku Pol. Artystów
Fotografików), narciarz (skoczek) i taternik.
W 1928-32 uczeń, a w 1934-39 i 1948-76 pracownik firmy fot. Henryka
Schabenbecka w Zakopanem i następnie spółdzielni "Foto Jedność" tamże. Wykonywał
wtedy różnorodne prace fot.: portrety, pejzaże tatrz., zdjęcia techn. i sport.,
obsługę fot....
|
|
| Serafin Władysław (Nie okreslony) |
| |
Serafin Władysław (22 IX 1905 Kraków - 16 II 1988 tamże). Malarz (krak.
ASP), zamieszkały w Krakowie.Wśród jego tatrz. i podtatrz. pejzaży oraz scen
rodzajowych są obrazy olejne i pastele: Limba nad Morskim Okiem, Dolina
Białego Potoku, Przełom Dunajca, W góralskiej chacie, Giewont od wschodu, Tatry
z Cyrhli. Wystawę jubileuszową miał w Krakowie w 1986.
|
|
| serdak (Nie okreslony) |
| |
serdak. W gwarze podh.: krótki barani kożuszek bez rękawów, rodzaj
kamizeli. Dawniej był noszony w Tatrach przez pasterzy, kłusowników góralskich i
podh. przewodników, a także b. często przez pol. turystów. Zob. też ubiór
turystyczny.
|
|
| Serényi Jenő (Nie okreslony) |
| |
Serényi Jenő (5 IX 1884 Nowa Wieś Spiska - 14 VII 1915 w bitwie pod
Doberdo na froncie austr.-włoskim, poch. na cment. Farkásret w Budapeszcie).
Węg. taternik, alpinista i narciarz, prawnik.
Działalność tatern. rozpoczął w 1904. W 1906 i 1907 towarzyszem jego
wspinaczek w Tatrach był m.in. Jenő Wachter. Najważniejsze nowe drogi zdobyte
przez S.: Jaworowy Szczyt pd.-zach. ścianą (w 1911), Koprowy Wierch wsch. ścianą
(1911) oraz I...
|
|
| serwituty (Nie okreslony) |
| |
serwituty lub służebności. Były to pewne uprawnienia przysługujące
chłopskim posiadaczom ziemi ornej, polan lub hal do ograniczonego korzystania z
pobliskich lasów, pierwotnie królewskich lub dworskich, a w późniejszych czasach
państwowych lub prywatnych, w obrębie » cerkli. Uprawnienia takie były oparte na
zwyczajach, umowach ustnych lub dokumentach. Z czasem uprawnienia te były
ograniczane w celu ochrony lasu i w związku z wprowadzaniem...
|
|
| sery (Terminologia) |
| |
W szałaśnictwie karp. (m.in. w Tatrach) wyrabia się
ser ze świeżego mleka owczego zwarzonego (sklaganego) przez podpuszczkę (z żołądka
cielęcia karmionego wyłącznie mlekiem). Świeży ser owczy w dużej, dość miękkiej
bryle, nie solony i nie owędzany to » bundz, zwany też grudą, grudką lub po prostu serem (syr). Bundz jest spożywany na świeżo lub wyrabia się z
niego » bryndzę. W Tatrach, na Pysznej Hali w II poł....
|
|
| sesleria tatrzańska (Nie okreslony) |
| |
sesleria tatrzańska (Sesleria sadlerana ssp. tatrae ), z rodziny Traw (Gramineae ).
Mocna, do pół m wys. trawa, liście ma płaskie, dość szerokie (do pół cm),
sinawozielone, odziomkowe równe długości łodygi lub dłuższe. Wiecha kwiatowa w
kształcie pozornego, dość grubego, walcowatego kłosa, zakwita w niższych
położeniach już w końcu kwietnia, sterczą wtedy z niej b. liczne białe pylniki
na...
|
|
