| Hochberger Ernst (Ludzie) |
| |
Hochberger Ernst (1927 Arnau = Hostinné, okres
Trutnov, u stóp Karkonoszy). Inż. budownictwa, autor przewodników.
Do gimnazjum uczęszczał w 1938-45 w Kiezmarku , gdzie pod kierunkiem prof. Alfreda Grosza stał się taternikiem
i narciarzem wysokogórskim. Już wtedy
interesował się zabytkami sztuki. Po wojnie osiadł w Niemczech, początkowo w
Dillenburgu w Hesji, potem w Sinn tamże.
Po licznych podróżach po Słowacji...
|
|
| Hoesick Ferdynand (Ludzie) |
| |
Hoesick Ferdynand (16 X 1867 Warszawa - 12 IV 1941
tamże).
Literat, historyk literatury pol., publicysta, księgarz, wydawca, wielki
miłośnik i częsty bywalec Zakopanego i Tatr , turysta i taternik .
W 1883, mając lat 16, był pierwszy raz w Zakopanem. Swoje
pierwsze wycieczki tatrz. odbył wtedy ze słynnym później przew. Klimkiem Bachledą
, który i w nast. latach
był jego najczęstszym przewodnikiem. H. był...
|
|
| Hoff Bogumił (Ludzie) |
| |
Hoff Bogumił (6 VI 1829 Radom - ok. 1 III 1894 wieś
Wisła).
Krajoznawca, etnograf, malarz amator (lud. typy i ubiory), z zawodu
administrator i dzierżawca majątków ziemskich, potem urzędnik kolejowy.
Jeszcze jako uczeń gimnaz., zaciekawiony przeczytanym w
bibliotece szkolnej jakimś fantastycznym pol. opisem Tatr , z kolegą Mikułowskim w 1848 odbył
wycieczkę z Raciborza w Tatry, pieszo w obie strony, o czym wzmiankuje w swej...
|
|
| Hohenlohe Christian (Ludzie) |
| |
Hohenlohe Christian, właśc. Christian Kraft, Fürst
zu Hohenlohe-Öhringen, Herzog von Ujest (21 III 1848 Öhringen, Niemcy - 14 V
1926 Somogy- szobb, Węgry, poch. 22 V 1926 w Jaworzynie Spiskiej).
Książę niem., gen.-major, właściciel rozległych dóbr na Śląsku (wtedy
pruskim) i w głębi Węgier oraz w Tatrach (w
ich części węg., potem słow.).
W Tatrach był po raz pierwszy w 1878, zwiedzając Tatry Jaworzyńskie i Morskie Oko . W...
|
|
| Hokejka (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
| |
Hokejka; W środk. partiach zach. ściany Łomnicy , w linii spadku jej
wierzchołka, znajduje się wybitna formacja skalna, której lewy bok i dolny brzeg
(oba podcięte) przypominają wspólnie kształt kija hokejowego i stąd nazwa tej
formacji, Hokejka, nadana jej przez taterników słowackich.
Drogę tatern. wiodącą poprzez ową formację nazywa się "drogą przez Hokejkę",
a potocznie w skrócie także po prostu "Hokejką". W 1932-46 liczne...
|
|
| Holly Ján (Ludzie) |
| |
Holly Ján (24 III 1785 Borský Mikuláš, okres Senica -
14 IV 1849 Dobrá Voda, na pn.-zach. od Tyrnawy).
Ksiądz kat., pierwszy wybitny poeta słowacki. Pisał swe utwory w słow. języku
lit. stworzonym przez A. Bernoláka.
W poezji H., zwł. w epopei Svatopluk (Trnava 1833) Tatry są uważane za
kolebkę wszystkich Słowian oraz za symbol i syntezę słowiańskości, skąd też ma
wyjść natchnienie do zjednoczenia całej...
|
|
| Hołub-Pacewiczowa Zofia (Ludzie) |
| |
Hołub-Pacewiczowa Zofia (1895 - 20 III 1979 Londyn).
Geografka (UJ, dr), narciarka (turystka i zawodniczka). Prowadziła rozległe
badania nad pasterstwem, gł. w Tatrach , na
Podtatrzu i w Tatrach Niżnich, ale
także w Alpach i Pirenejach.
Zaraz po I wojnie świat. należała do Sekcji Narc. AZS w
Krakowie i na pierwszych narc. mistrzostwach Polski w 1920 została mistrzynią
Polski w biegu kobiet. W 1919-20 była sanitariuszką w » Kompanii...
|
|
| Homolacs (Ludzie) |
| |
Homolacs (rodzina). Węg. rodzina ziemian i
przemysłowców, która z Węgier przeniosła się na Morawy, a stamtąd do Zakopanego .
Jan Wincenty H. w 1807 kupił zakłady hutn. w Kuźnicach i Kościeliskiej Dolinie . Jego brat czy kuzyn
Emanuel (1779-1830) dziedziczył po nim te zakłady, a w 1824 z rozsprzedawanego
przez rząd austriacki Dominium Nowotarskiego nabył trzy sekcje: białczańską i
zakopiańską, które razem obejmowały znaczną...
|
|
| Homolacs Bronisław (Ludzie) |
| |
Homolacs Bronisław (1841 - 1890).
Trzeci z kolei z czterech synów » Edwarda
Homolacsa i » Klementyny ze Sławińskich
Homolacsowej . Oficer w austr. marynarce. Przebywając w kuźnickim dworze
swych rodziców chodził na wycieczki wraz z ich gośćmi. W 1863 z bratem Stanisławem , z Antonim Kocyanem i dwoma czy trzema góralami
zakop. (m.in. » Janem Gąsienicą )
uczestniczył krótko w Powstaniu Styczniowym. Ożenił się potem z Felicją...
|
|
| Homolacs Edward (Ludzie) |
| |
Homolacs Edward, senior (1808 na Morawach - 1890 w
Galicji).
Ziemianin, zarządca zakładu górn.-hutn. w Kuźnicach w Zakopanem i dóbr zakop. w 1832-69. Pochodzenia
węg. był synem Jana Wacława Homolacsa (1775-1818), a bratankiem Emanuela
Homolacsa (1779-1830), właściciela dóbr
zakopiańskich . Miał braci Wilhelma i Antoniego. Po śmierci Emanuela
Homolacsa w 1830 Edward oświadczył się wdowie po nim, Klementynie ze Sławińskich , która...
|
|
| Homolacs Edward junior (Ludzie) |
| |
Homolacs Edward junior (1835-1904). Drugi z kolei z
czterech synów » Edwarda Homolacsa i »Klementyny ze
Sławińskich Homolacsowej.
Wychował się częściowo z Kuźnicach i chodził w Tatry na polowania (także na kozice) i na
wycieczki tur., np. ok. 1860 z ks. Józefem
Stolarczykiem , przew. Jędrzejem Walą
starszym i in. był w Ciężkiej Dolinie i
wchodził stamtąd na Wagę , a w 1861
uczetniczył w pierwszym znanym przejściu tur....
|
|
| Homolacs Karol (Ludzie) |
| |
Homolacs Karol (25 I 1874 Balice k. Krakowa - 2 II
1962 Kraków), syn » Stanisława Homolacsa .
Malarz, pedagog. teoretyk sztuki, autor książek i
artykułów. Wystawiał swe obrazy od 1903 w kraju i za granicą. Wśród jego pejzaży
jest Krajobraz górski (olej) i Widok Kuźnic (olej na tekturze, 1933).
|
|
| Homolacs Stanisław (Ludzie) |
| |
Homolacs Stanisław (1846 - 1909).
Najmłodszy z czterech synów » Edwarda
Homolacsa i » Klementyny ze Sławińskich
Homolacsowej .
Dużo przebywał we dworze swych rodziców w Kuźnicach , chodził wtedy na wycieczki w Tatry , m.in. z ks. Józefem Stolarczykiem i gośćmi kuźnickiego
dworu; w 1861 brał udział w pierwszym znanym przejściu tur. przez Mięguszowiecką Przełęcz . Był zapalonym
myśliwym, również na kozice . W 1863 razem...
|
|
| Homolacsowa Klementyna (Ludzie) |
| |
Homolacsowa Klementyna ze Sławińskich (1809 - 1878).
Była żoną najpierw znacznie starszego od siebie Emanuela Homolacsa
(1779-1830); po jego śmierci odziedziczyła dobra zakop. wraz z zakładem
górn.-hutn. Emanuel i Klementyna mieli syna Aleksandra (1828-46).
Po owdowieniu Klementyna wyszła powtórnie za mąż za » Edwarda Homolacsa (1808-90),
bratanka swego pierwszego męża, a z jej przyczyny uczestnika Powstania...
|
|
| Homolacsówna Klementyna (Ludzie) |
| |
Homolacsówna Klementyna, od 1870 Grodzicka
(1837-1925).
Starsza z dwóch córek » Edwarda Homolacsa
i » Klementyny ze Sławińskich Homolacsowej
. Pisany
przez Homolacsównę Dzienniczek (rękopis) jest ważnym źródłem do dziejów Homolacsów i ich dworu w Kuźnicach ; fragmenty z lat 1860-63
opublikowała Halina Kenarowa ("Przekrój" 1983, nry 1990-1992).
|
|
| honielnik (Terminologia) |
| |
W gwarze podh. jest to młody chłopiec, który pracuje
na hali u bacy jako pomocnik juhasów.
|
|
| Honowska Jadwiga (Ludzie) |
| |
Honowska Jadwiga (3 VI 1904 w Aleksandrowie - 19
VIII 1928 w Tatrach, poch. w Zakopanem).
Taterniczka , z wykształcenia
matematyczka (UJ i UW 1928).
Taternictwo zaczęła uprawiać w 1924 i wkrótce stała się
jedną z czołowych taterniczek pol., chodząc gł. w towarzystwie Alfreda i Jana A. Szczepańskich , a także (w 1928) Zofii Krókowskiej . Przeszła pn. ścianę Koziego Wierchu , pd.-zach. ścianę Kiezmarskiego Szczytu , pn.-zach....
|
|
| hornblenda (Nie okreslony) |
| |
hornblenda. Minerał z grupy amfiboli, krzemian sodu, potasu, wapnia,
magnezu, żelaza i glinu, o składzie zmiennym, barwy różnej (pleochroizm - zmiana
barw w różnych położeniach minerału): zielonej, bladożółtej, niebieskozielonej,
bladobrunatnej, zielonobrunatnej, jasnozielonej, i o szklistym połysku. H. jest
składnikiem skał magmowych, także i metamorficznych. Jest to minerał
skałotwórczy. W Tatrach występuje m.in. na Uhrociu Kasprowym, na...
|
|
| Horolezec (Wydawnictwo) |
| |
"Horolezec". Czasopismo tatern.-alpin., wydawane w
1978-79 przez wtedy naczelną czechosł. organizację tatern.-alpin.: Horolezecký
svaz (zväz) ÚV ČSTV.
Zeszyty były datowane ale bez numeracji (1978, 1978, 1979).
Red. (w Bratysławie): Igor Fábry
.
|
|
| Horolezec (Wydawnictwo) |
| |
"Horolezec". Czes. czasopismo tatern. i alpin.,
wychodzące w Pradze w kilku kolejnych seriach i będące odpowiednikiem pol. "Taternika
" (po czes. i po
słow. horolezec znaczy taternik lub alpinista).
Roczniki 1-4 (1934-37) ukazywały się pod nazwą "Věstník
Klubu alpistů československých", a roczniki 5-8 (1938-41) pod nazwą "Horolezec"
(pierwotna nazwa została w podtytule). Wydawcą był wtedy...
|
|
| Horolezecká sekcia SlVTVŠ (Organizacja) |
| |
Horolezecká sekcia SlVTVŠ. Naczelna słow.
organizacja tatern. w 1953-55.
Jej przewodniczącym w tych latach był Igor
Fábry . Wydawała w 1954-55 czasopismo » "Zprávy Horolezeckej Sekcie SlVTVŠ
".
|
|
| horolezka (Nie okreslony) |
| |
horolezka (ze słow.). W żargonie tatern. i tur.: model niewielkiego, dość
wąskiego plecaka (bez kieszeni i stelażu), używanego na
wspinaczki.
|
|
| Horská služba (Organizacja) |
| |
Horská služba. (Górska Służba), w skrócie HS.
Organizacja zajmująca się ratownictwem górskim na terenie całej Czechosłowacji.
Powstała w 1950, najpierw jako Tatranská horská služba (THS), działająca gł. w
Tatrach , lecz także w sąsiednich górach
czechosłowackich. W 1954, przy reorganizacji czechosł. ratownictwa górskiego,
THS stało się oddziałem nowej organizacji: Horská služba (HS). Od tego czasu
działa zasadniczo tylko w...
|
|
| Horváth-Palocsay (Ludzie) |
| |
Horváth-Palocsay (ród), w dokumentach także
Palochay.
Węg. ród szlachecki i magnacki, który powstał w XVI w. wskutek podziału
Horváthów z Wielkiej Łomnicy na dwie
gałęzie: Horváth-Kissevich oraz Horváth-Palocsay (z siedzibą od 1505 w Pławcu k.
Starej Lubowli). Pławiec (słow. Plaveč) zwie się po węg. Palocsa i stąd
przydomek czy nazwisko Palocsay. Ród ten miał wielkie posiadłości w Szaryskiem.
W 1589 Jerzy (György,...
|
|
| Horwacki Wierch (Szczyty) |
| |
Horwacki Wierch, dawniej mylnie Horwacki Upłaz;
Upłaziaste pn. i pn.-wsch. stoki H.W. to Horwacki Upłaz (Horvátsky úplaz). Nazwa
dawniejsza Horwacki Upłaz (dla upłazu, a nie szczytu) pochodzi od węg. rodu » Horváth-Palocsay , do którego te tereny,
łącznie z całymi dobrami jaworzyńskimi, należały w 1589-1856. Od nazwy upłazu
utworzono potem nazwę szczytu.
|
|
| hotar (Nie okreslony) |
| |
hotar. Słowo to w gwarze podh. oznacza większy obszar ziemi (np. pól czy
lasu), stąd także dużą część wsi, większe osiedle, nawet "hrube gazdowstwo"
(jako dużą przestrzeń gruntu). Od słowa hotar
pochodzą pol. nazwy miejscowe Hotarz: 1) las w Chochołowskiej
Dolinie, 2) grzbiet z osiedlem we wsi Kościelisko, 3) dawna nazwa (z 1676)
Polany Biały Potok na terenie Witowa. Od Hotarza w Kościelisku powstało nazwisko...
|
|
| Hotarz (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
| |
Hotarz; Stary las jest tu wyjątkowo
dobrze zachowany. Na mapach nazwa ta występuje też w postaci Hotórz, a w
nazewnictwie lud. jako Hotárz, Hotorz, Hotórz. Wg miejscowego juhasa
: tak się nazywa, bo jest tam dużo lasu, czyli hotar lasu; dużą ilość pola we wsi też określają górale jako
hotar.
Zob. też hotar .
|
|
| HOTEJL (Wydawnictwo) |
| |
"HOTEJL". Czasopismo tatern.-alpin., wydawane w
Brnie od 1966 do 1989 (rocz. 24) przez tamtejszy oddział ČHS: Horolezecký oddíl
TJ Lokomotiva (częściowo przy współudziale in. oddziałów). Red.: Jiří
Růžička.
|
|
| Houdek Ivan (Ludzie) |
| |
Houdek Ivan (13 I 1887 Rużomberk - 24 I 1985
Bratysława), syn przemysłowca czes., osiadłego w Rużomberku i ożenionego ze
Słowaczką.
Z zawodu inż. chemik (1909), z zamiłowań historyk Tatr i Podtatrza , publicysta. Pisał przeważnie po
słow. i gł. w słow. czasopismach i in. publikacjach.
W 1914-46 pracował w przemyśle chem., drzewnym i
papierniczym w Rużomberku, a przez szereg lat także w Muzeum Lipt. tamże. Autor
b. licznych...
|
|
| Hoyer Henryk Ferdynand (Ludzie) |
| |
Hoyer Henryk Ferdynand jun. (13 VII 1864 Warszawa -
17 X 1947 Kraków), starszy syn » Henryka
Fryderyka Hoyera . Lekarz (dr w Strasburgu 1892), zoolog, anatom, prof.
anatomii porównawczej na UJ 1894-1934, potem prof. hon. i wykładowca tamże do
1947, od 1902 czł. AU i PAU. W czasie II wojny świat. wraz z in. profesorami UJ
był więziony przez Niemców w obozie koncentr. w Sachsenhausen (1939).
W młodych latach uprawiał turystykę w Tatrach, np....
|
|
