Czyżewski Tytus (28 XII 1880 Berdychów, część wsi
Przyszowa k. Limanowej - 5 X 1945 Kraków). Malarz, poeta, krytyk artystyczny.
Dzieciństwo spędził na wsi w Beskidzie Wyspowym (nie na Podhalu ), gdzie stykał
się ze sztuką lud. i jej twórcami. Studiował w krak. ASP 1902-07 (m.in. u Józefa
Mehoffera, Leona Wyczółkowskiego i Stanisława Wyspiańskiego), potem w Paryżu
1908-09 i 1911-13.
W Krakowie był współtwórcą awangardy lit.-artystycznej Ekspresjoniści Polscy
(1917), potem Formaliści Polscy (1919). Uczestniczył też w wystąpieniach
polskich futurystów. Wystawiał od 1906 w kraju i za granicą.W swej wcześniejszej
twórczości malarskiej nawiązuje nieraz do sztuki lud., np. do malowideł podh., w
obrazach: Madonna (liczne wersje), Zbójnik, Muzykanci.
.Natomiast w swej późniejszej twórczości poetyckiej przetwarza motywy folkloru,
m.in. podhalańskiego w cyklu poetyckim Pastorałki
(Paryż 1925 z drzeworytami Tadeusza Makowskiego, przedruk: Wa. 1982); występują
tu tatrz. bacowie i pasterze z Chochołowa.
Jako krytyk artyst. omawiał nieraz twórczość malarzy związanych z Tatrami (jak
Józef Szermentowski
i Leon Wyczółkowski). Jest
też autorem monografii artyst. Władysław Ślewiński (Wa. 1928).
