Czarna Jaskinia
Gł. otwór znajduje się po wsch. stronie Kościeliskiej Doliny, wysoko na pd.-zach.
stokach Organów, 307 m nad Pisaną Polaną, u podnóża Czarnej Turni. W pobliżu odkryto drugi otwór
zwany południowym (ok. 1300 m), a potem sztucznie przekopano trzeci, północny
(1408 m) nad górną częścią Żlebu pod
Wysranki, w okolicy Sikawki powyżej Polany pod Upłazem. Dług. korytarzy ok. 6500
m, deniwelacja 303 m (-241, +62).
Jest to jedna z najdłuższych jaskiń tatrz. (siódma z
kolei). Wyróżnia się wielkimi rozmiarami korytarzy i sal oraz obfitością
nacieków. To jedna z najstarszych jaskiń przepływowych w Tatrach (utworzona w
neogenie). Wody z tej jaskini wypływają obecnie w Lodowym Źródle i w niewielkim wywierzysku
okresowym przy Kościeliskim Potoku
na wys. ok. 1110 m.
Wylot Cz.J. był od dawna znany juhasom z Pisanej Hali i wg ich wskazówek
odnaleźli go grotołazi wrocł. w 1961. W pierwszym etapie badań (1961-62) poznano
ok. 5000 m korytarzy i sal; zbliżono się też do powierzchni od strony Żlebu pod
Wysranki. Pn. otworu Cz.J. poszukiwano długo i dopiero w 1975 przekopali go
krak. grotołazi. Dalszą eksplorację jaskini prowadzili głównie oni (ok. 800 m
korytarzy) w 1978-81.
Przekopanie pn. otworu spowodowało, że ciąg korytarzy długości ok. ponad 1100
m przebijał na wylot masyw Organów; wywołało to istotne zmiany w mikroklimacie
Cz.J. i nasilenie wietrzenia w jej wnętrzu. Od 1977 gł. otwór jaskini jest
zamknięty kratą; dalsze badanie czy zwiedzanie wymaga pozwolenia dyrekcji
TPN.
Na przełomie 1975-76 grotołazi z Akad. Klubu Speleologii i Alpinizmu przy
Śląskiej Akademii Med. (kier. Krzysztof Mazik) przebywali w Cz.J. bez przerwy 20
dni prowadząc badania medyczne.
