E-mail Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Tatry
Aktualności
 ABC turysty
   Przygotowanie
   Ekwipunek
   Informacje TOPR i TPN
   Oznaczenia szlaków
   Przewodnicy
   Przejścia graniczne
    Bezpieczeństwo
      Gdy spotkasz misia...
      Lawiny
      Ku przestrodze...
      Bezpieczeństwo, porady
   Zwierzę na szlaku
   Schroniska
 O Tatrach
   TPN i TANAP
   Klimat
   Geologia
    Zwierzęta
      Gatunki
   Rośliny
    Tatry w liczbach
    Historia
 Encyklopedia Tatr
   Alfabetycznie
   Tematycznie
   Multimedia
 Wycieczki
   Zaplanuj wycieczkę
   Miejsce startu
   Miejsce docelowe
   Skala trudności
   Wszystkie
 Jaskinie tatrzańskie
    SKTJ PTTK
      Aktualności
      Działalność
      Kurs
      Wspomnienia
      Polecane strony
      Galeria
      Kontakt
   Powstanie jaskiń
   Krążenie wody w skałach
   Nacieki
   Morfologiczne typy
   Klimat jaskiń
   Powstanie jaskiń tatrz.
Zagadki tatrzańskie
 Aktywny wypoczynek
   Taternictwo
   Speleologia
   Paralotnie
   Ski-alpinizm
   Narciarstwo
   Na rowerze
   Turystyka jaskiniowa
   Trasy biegowe
   Turystyka piesza
   Sporty wodne
Galeria
Warunki w Tatrach
Forum dyskusyjne
Zakopane, Tatry, Podhale
E-mail
Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Zakopane


zapamiętaj numer alarmowy w górach!!!
0 601 100 300
 nawigacja:  Z-ne.pl » Portal Zakopiański

w nazwach
w nazwach i opisach
wszędzie
alfabetycznie:    A  B  C  Ć  D  E  F  G  H  I  J  K  L  Ł  M  N  O  P  R  S  Ś  T  U  W  Z  Ź  Ż  

 

Zwoliński Stefan

 
  Kategoria: 
Nie okreslony 

  opis  
  forum (0)  

Zwoliński Stefan (19 VII 1900 Kraków - 29 IX 1982 Zakopane, poch. na starym cment.), syn Leonarda Z., księgarza zakopiańskiego. Jeden z czołowych speleologów tatrz., badacz dziejów dawnego górnictwa i hutnictwa w Tatrach, fotograf tatrz., działacz tur., w 1923 - 50 współwłaściciel księgarni w Zakopanem (z bratem Tadeuszem), w 1959-77 pracownik TPN (adiunkt do spraw propagandy i turystyki). Studiował mechanikę na Politechn. Warsz. (1920-23) i geologię na UJ (1924-25).

Od 1911 (początkowo ze starszym bratem Tadeuszem) uprawiał w Tatrach turystykę, narciarstwo i zwiedzał jaskinie, w 1916-23 uprawiał też taternictwo. Systematyczne badania jaskiń tatrz. prowadził od 1921, przez dłuższy czas wsp. z bratem odkrywając szereg nowych jaskiń, a w dawniej znanych ich nowe partie, np. w jaskiniach: Magurska, Bystra, Kalacka, Zimna, Lodowa, Mylna, Mroźna.

Od 1946 organizował zespołowe badania jaskiń tatrz. z ramienia PTT i warsz. Muzeum Ziemi. W 1951-57 był przewodniczącym Koła Jaskinioznawczego PTTK w Zakopanem, a w 1960-68 Komisji Speleologii ZG PTTK. Rozwój speleologii tatrz. w okresie międzywoj. i w pierwszym okresie po II wojnie świat., to przede wszystkim zasługa braci Zwolińskich, przy czym najdłużej na tym polu działał Stefan Z. i on to po II wojnie świat. stworzył silny zakop. ośrodek badań jaskiniowych.

O jaskiniach tatrz. i ich eksploracji napisał książkę W podziemiach tatrzańskich (Wa. 1961, wyd. 2: 1987), stanowiącą ważną pozycję w tatrz. literaturze speleol.; ponadto od 1929 liczne in. prace i artykuły, m.in. Z podziemi tatrzańskich: Grota Kasprowa Niżnia ("Wierchy" 7, 1929), Z podziemnego świata Tatr (tamże 11, 1933 i 12, 1934), Badania speleologiczne w Tatrach: Jaskinie Bystrej (tamże 19, 1949), Zagadnienia ochrony jaskiń tatrzańskich ("Chrońmy Przyr. Ojcz." 7, 1951, nr 1-2), Grota Lodowa w Tatrach ("Zabytki Przyrody Nieożywionej" 1, 1951), Jaskinie lodowe ("Wszechświat" 1953, nr 2-3), Tatrzański rejon jaskiniowy ("Światowit" 21, 1955), Młode przesunięcia tektoniczne w jaskiniach tatrzańskich ("Acta Geol. Pol." 9, 1959, wsp. ze Zbigniewem Wójcikiem), Historia badań Jaskini Zimnej ("Speleologia" 2, 1960, nr1), Snežna jama, najgloblja jama na Poljskem ("Naše Jame", Ljubljana, 3, 1961, wsp. z Marianem Puliną).

Zainteresowania Z. obejmowały również dzieje dawnego górnictwa i hutnictwa w Tatrach Polskich. Najpierw sam, a od 1956 z ramienia Zakładu Historii Nauki i Techniki PAN prowadził badania terenowe w tym zakresie, odkrył i opracował ślady tego górnictwa i hutnictwa, m.in. w Starych Kościeliskach, na Ornaku, na Kunsztach, na Bobrowcu.

Tych spraw dotyczy szereg jego publikacji, np. Kopalnia "Maturka" w Dolinie Kościeliskiej w Tatrach ("Wiad. Muzeum Ziemi" 6, 1952), Badania zabytków dawnego górnictwa i hutnictwa w Dolinie Kościeliskiej w Tatrach ("Wierchy" 27, 1958), Badania dawnych zabudowań hutniczych w Dolinie Kościeliskiej w Tatrach ("Kwart. Hist. Nauki i Techniki" 3, 1958, nr 3), Badania nad historią górnictwa i hutnictwa w Tatrach Polskich ("Etn. Pol." 6, 1962), Mnichowe skarby ("Wierchy" 32, 1963), Kopalnia w Bobrowcu (tamże 34, 1965), Materiały archiwalne dotyczące górnictwa i hutnictwa po polskiej stronie Tatr ("Studia z Dziejów Górnictwa i Hutnictwa" 14, 1970).

Ogłosił też artykuły i prace z in. dziedzin, m.in. Osuwisko w Bańskiej na Podhalu ("Wierchy" 21, 1952), Opis lasów starostwa nowotarskiego z roku 1775 ("Past. Tatr Pol. i Podh." t. 4, 1962, wsp. z żoną Zofią). Razem z bratem jest autorem szeregu przewodników tatrz.

Był wybitnym fotografem tatrz.; początkowo publikował swe zdjęcia pod wspólną firmą z bratem.

Jako działacz tur. w czasie międzywoj. i po wojnie do 1950 był okresowo członkiem zarządu Oddziału Zakop. PTT, Sekcji Narc. PTT, Komisji Turystyki Górskiej PTT itd., następnie w 1958-65 prezesem Oddziału Zakop. PTTK. Jako ochotnik brał udział w wyprawach ratunk. w Tatrach od 1916 i pracował w zarządach TOPR i GOPR, będąc w 1952-56 prezesem GOPR. Był też działaczem w dziedzinie ochrony przyrody, zwł. jaskiń. W 1959-66 był członkiem rady TPN. Szereg organizacji nadał mu członkostwo hon., m..in.: PTT, Klub Wysokogórski (1963), PTTK (1972), Speleoklub Tatrz. w Zakopanem, Speleoklub Warsz. PTTK. Pośmiertnie wydano zawartość jego notatników z 1912-19 pod ogólnym tytułem Pamiętnik Stefana Zwolińskiego ("Wiercica" 1987, nr 57; 1988, nr 59 i 60; 1989, nr 63 i 65; 1990, nr 66).

Lit. - "Wierchy" 52, 1983 (Konstanty Stecki, Henryk Jost i Adam Czarnowski). - "Wiercica" 1983, nr 46 (Zbigniew Wójcik, Artur Prosałowski i in.). - Przedmowa itd. w wyd. drugim książki S. Zwolińskiego W podziemiach tatrzańskich, Wa. 1987 (Jerzy Głazek, Edward Passendorfer i Wiesław Siarzewski). - "SCZ" 1986.





KSIĘGARNIA GÓRSKA
ul. Zaruskiego 5
34-500 ZAKOPANE
tel. (018) 20 124 81
Pełny tekst w Wielkiej Encyklopedii Tatrzańskiej. Kliknij tutaj

   Udostępnij




Jeżeli znalazłeś/aś błąd, nieaktualną informację lub posiadasz materiały (teksty, zdjęcia, nagrania...), które mogą rozszerzyć zawartość tej strony i możesz je udostępnić - KLIKNIJ TU »»

ZAKOPIAŃSKI PORTAL INTERNETOWY Copyright © MATinternet s.c. - ZAKOPANE 1999-2024