Wodziczko Adam

Wodziczko Adam (8 VIII 1887 Słotwina, pow. brzeski - 1 VIII 1948 Poznań). Botanik (UJ 1910, dr 1916), jeden z czołowych działaczy na polu ochrony przyrody w Polsce, twórca i propagator nowoczesnych prądów i nauk. podstaw w tej dziedzinie, prof. Uniw. Pozn. 1922-39 i 1945-48, w 1946 twórca Zakładu Ochrony Przyrody i Uprawy Krajobrazu tamże, ponadto organizator pierwszej na świecie Katedry Ochrony Przyrody i Ekologii (na Uniw. Toruńskim). Czł. PROP 1920-48. W czasie II wojny świat. wysiedlony z Poznania przez okupanta niem. pracował w Krakowie w szkolnictwie jawnym i tajnym.

W. jest autorem ponad 250 artykułów i prac nauk. i pop.-nauk. z dziedziny botaniki i ochrony przyrody. Jego prace bot. dotyczą głównie Wielkopolski i Pomorza oraz anatomii i fizjologii roślin, ale również i Tatr: Materyały do mykologii Galicyi ("Spraw. Komis. Fizjogr." 45, 1911), Z biologii szafranu tatrzańskiego... ("Kosmos" 38, 1913). Z pogranicza botaniki i ochrony przyrody szczególnie ważna jest jego praca O stepowieniu Wielkopolski (1947). W. był twórcą fizjotaktyki czyli nauki o stosunku człowieka do przyrody i z tym wiążą się jego prace: Ochrona przyrody nową gałęzią wiedzy ("Ochr. Przyr." 12, 1932), Pojednanie z przyrodą ("Ochr. Przyr." 15, 1935), Ochrona przyrody wczoraj, dziś i jutro (tamże 16, 1936), Ochrona przyrody jako nauka i jej potrzeby ("Chrońmy Przyr. Ojcz." 1946, nr 1) i in.

Spraw ogólnych ochrony przyrody, ale ważnych także w Tatrach dotyczą takie jego prace jak: Ochrona roślin (w dziele zbior. "Skarby przyrody", Wa. 1932), Praca młodzieży na polu ochrony przyrody ("Ochr. Przyr." 14, 1934), Naukowo-organizacyjne zagadnienia ochrony przyrody w Polsce ("Kosmos" 60, 1935, nr 1). Wszechstronny obraz ochrony przyrody daje jego cenna praca Na straży przyrody (Poz. 1946 i rozszerz. wydania 1948 i 1965), a w b. licznych artykułach i broszurach poruszał najbardziej aktualne zagadnienia, np.: Polskie Parki Narodowe ("Kur. Pozn." 1924, nry 29-33), Czy Polska pozwoli na handel Tatrami? (tamże 1934, nr 273), Sprawa Parku Narodowego wobec otwarcia kolejki na Kasprowy (Poz. 1936), O dobrej i złej turystyce ("Kur. Pozn." 1938, nr 204), Tatry w naszej kulturze ("Młody Przyrodnik" 2, 1938-39, nr 3), Tatrzański Park turystyki ułatwionej ("Kur. Pozn." 1939, nr 1), Kolejka na Giewont (tamże 1939, nr 262). Pisał on też o tych, którzy bronili przyrody pol. i zwł. tatrzańskiej przed zniszczeniem, np. Zasługi naukowe Jana Gwalberta Pawlikowskiego na polu ochrony przyrody ("Kosmos" 64, 1939, nr 2 i jako broszura, Lw. 1939).

Sam W. został upamiętniony pośmiertnie w nazwie nowego gatunku grzyba: Protomyces Wodziczkoi.

Lit. - "Chrońmy Przyr. Ojcz." 1948, nr 9-10 (Władysław Szafer). - "Biologia w Szkole" 1949, nr 1 (Zygmunt Czubiński). - Tamże 1958, nr 5 (Helena Szafran). - "Przyroda Pol." 1973, nr 1-2 (Anna Czemerda). - "SBP" 1987 (Andrzej Dzięczkowski).

---