Śnieżna Jaskinia, Wielka

Śnieżna Jaskinia, Wielka (otwory na wys. 1701, 1852, 1875 i 1906 m). P. Najgłębsza (od r. 1959) jaskinia Tatr i Polski (deniwelacja 814 m (-807; +7 m) i (od 1995) najdłuższa (ponad 20 km). Jaskinia znajduje się w masywie Małołączniaka (Czerwone Wierchy). Jej trzy dolne otwory znajdują się na pn.-wsch. stokach Małołączniaka, nad górną częścią Doliny Małej Łaki. Czwarty, najwyższy (Wielka Litworowa) już po stronie Doliny Litworowej. Składa się z trzech ciągów korytarzy, które były odkryte oddzielnie (w 1959, 1962 i 1966) i zostały połączone w 1968 i 1996. Były to >>Śnieżna Jaskinia, >> Jaskinia nad Kotlinami i >> Jaskinia Wielka Litworowa.

W W.J.Ś. można wyróżnić 5 większych ciągów korytarzy, z których 4 łączą się na poziomie ok. 1400 m n.p.m., a piąty dołącza ok. 200 m niżej. W górnych partiach są ciągi głębokich studni (do 102 m głębokości - Setka) i stromo opadających korytarzy, a za najniższym otworem (Śnieżna) jest 70 m lodospad. Od poziomu ok. 1400 m, płynie strumień mający kilka dopływów, tworzący kilka wodospadów, jeziorka i syfony.

W. J. Ś. powstała w 1968 po przyłączeniu Jaskini nad Kotlinami do Śnieżnej Jaskini. Miała ona wóczas głębokość -742 m. W 1974 pokonano syfon końcowy pogłębiając jaskinię do -756 m, w 1981 pogłębiono do -768 m, w 1983 do -772 m i w kwietniu 1985 do -776 m, nie rozwiązując do końca problemu syfonów dennych. Rezultat ten przez kolejne 10 lat był rekordem głębokości Tatr i Polski.

W tych samych latach czasie rozbudowywano jaskinię na boki. Największym osiągnięciem było odkrycie w 1981 r. Partii Wrocławskich w których do połowy lat 1980 wyeksplorowano wspinaczkowo do wysokości 425 m na miejsce rozpoczęcia wspinaczki, co jest przewyższeniem rekordowym w Tatrach i jednym z większych w świecie.

W połowie 1991 długość jaskini wyniosła ok. 9660 m.

W 1992 grotołazi wrocławscy na głębokości -650 m rozpoczęli eksplorację ciągu Galerii Krokodyla. W krótkim czasie wyeksplorowali tam korytarze o długości ponad 1 km zmierzające w stronę Jaskini Wielkiej Litworowej. Eksploracja bardzo ciasnych ciągów była pracochłonna i do połączenia tych jaskiń doszło dopiero 2 stycznia 1996. Wówczas deniwelacja Ś.J.W. powiększyła się do 814 m, a długość przekroczyła 17 km. Prowadzona w następnych latach eksploracja bocznych ciągów powiększyła długość jaskini o ok. 3 km.

Jak wykazały barwienia wody z W.Ś.J. dostają się drogą podziemą do Lodowego Źródła w Kościeliskiej Dolinie.

Lit. - Rafał M. Kardaś: Jaskinia Wielka Śnieżna, trzeci etap eksploracji. "Tat." 63, 1987, nr 2, z planami. - Wojciech W. Wiśniewski: Wielka Śnieżna ma już 814 metrów deniwelacji i 17 km długości. "Optymista" 1996, nr 23, s. 39, z przekrojem.

(Opr.Wojciech W.Wiśniewski)

---