Sierotwiński Stanisław

Sierotwiński Stanisław (6 II 1909 Kraków - 23 VII 1975 tamże). Historyk literatury pol. (UJ 1933 mgr, dr w 1936 na Uniw. Pozn.), bibliolog, bibliotekarz i bibliotekoznawca, prof. WSP w Krakowie, historyk pol. życia kult. w czasie II wojny świat. pod okupacją niemiecką.

Z Podhalem i Tatrami zetknął się wcześnie i następnie często (aby ratować zdrowie) i stąd jego wielkie zainteresowanie tym regionem i różnorodne kontakty z jego ludźmi, m.in. z pisarzami ludowymi. W ostatnich latach swego życia miał swój letni dom z pracownią na Bukowinie Tatrz.

Większość tworczości nauk. S. dotyczy in. zagadnień i in. regionów, ale wiele jego prac i artykułów związanych jest z regionem tatrz. Już w 1936 pod pseud. Stanisław Czekay opublikował artykuł Kasprowy Szczyt - radosnej twórczości ("Głos", Poznań, 1936, nr 9), a w tymże roku tematem jego rozprawy doktorskiej był jeden z medycko-tatrzańskich Pawlikowskich, Mieczysław.

Od 1953 pozycje zakop., podh. i tatrz. stały się częste w twórczości S. Ciekawa i cenna jest jego praca o bibliotekach zakop. (miejskiej, muzealnej i prywatnych): Z wizytą w bibliotekach zakopiańskich ("Bibliotekarz" 20, 1953, nr 5). Dodać trzeba, że już w 1945 obronił Bibliotekę Miejską w Zakopanem przed grożącą jej wtedy likwidacją.

W 1953 S. rozpoczął publikację prac i przyczynków o działalności Seweryna Goszczyńskiego na Podhalu i w Tatrach ("Wierchy" 1953 i 1956 oraz "Zeszyty Nauk. UJ" nr 21, 1959) a w 1958 ukazało się pełne krytyczne wydanie Dziennika podróży do Tatrów Goszczyńskiego (z wszystkimi wariantami tekstu) w opracowaniu S., z jego obszerną rozprawą wstępną i komentarzami do tekstu.Ogłosił też wyjątek z niewydanego jeszcze wtedy pamiętnika Ksawerego Preka pt. Opis wycieczki w Tatry z r. 1841 ("Wierchy" 23, 1954), następnie W Roku Mickiewiczowskim (tamże 24, 1955, na temat: Adam Mickiewicz a Tatry), Przewodnik dla poszukiwaczy skarbów w Tatrach (tamże 24, 1955, o testamencie Wydżgi), Conrad w Zakopanem (tamże 24, 1955), Nad rękopisem Władysława Matlakowskiego ("Tyg. Powsz." 1955, nr 4), Kraszewski jako malarz tatrzański ("Wierchy" 25, 1956).Z przedwojennego pobytu S. w archiwum Pawlikowskich w Medyce wynikły takie prace jak: Korespondencja Ignacego Maciejowskiego (Sewera) z Mieczysławem Pawlikowskim ("Arch. Lit." 2, 1957), "Lamus"("Zeszyty Nauk. UJ" nr 59, 1963), Maryla Wolska (Wr. 1963).Inna znowu grupa prac S. to Liryka Hanki Nowobielskiej, poetki Skalnego Podhala ("Spraw. Posiedz. Komis. PAN Krak." 1962), Liryka Hanki Nowobielskiej na tle literatury ludowej ("Rocz. Nauk.-Dydakt. WSP w Krakowie" 1963), Wojenny rozdział literatury podhalańskiej ("Życie Lit." VI 1975). Jest on również autorem życiorysów ludzi związanych z Podhalem i Tatrami (m.in. w "Pol. Słowniku Biogr.").S. był zawsze niezwykle uczynny dla wszystkich piszących o Tatrach i Podhalu, służąc swą wielką znajomością odnośnej literatury i wszelką inną formą pomocy. W 1974 wszedł do rady nauk. nowopowstałego czasopisma "Karpaty".

Lit. - "Tyg. Powsz." 1975, nr 35 (Józef Zieliński). - "Karpaty" 1975, nr 4 (Wiesław Wójcik). - "Roczniki Biblioteczne" 23, 1980, nr 1 (Maria Radwańska).

---