Siedlecki Stanisław

Siedlecki Stanisław (17 IX 1912 Kraków), syn »Michała Siedleckiego. Geolog (dr 1949), taternik, alpinista, badacz polarny. Pracownik Inst. Geol. (1952-56, w 1954 doc.), Zakładu Nauk Geol. PAN (1956-64, w 1964 prof.) i Norweskiego Inst. Geol. w Trondheim (1966-80).

Turystykę w Tatrach uprawiał od 1928, a taternictwo od 1930. Towarzyszami jego wspinaczek tatrz. byli m.in.: Stanisław Kowenicki, Stanisław Motyka, Jan Sawicki, W.H. Paryski, Adam Uznański, Stefan Bernadzikiewicz, Zbigniew Korosadowicz, Józef Orenburg, Jerzy Pierzchała, Zofia Radwańska-Paryska, Tadeusz Orłowski, Jacek Żuławski, Jan Staszel, Jan Stryjeński, Czesław Łapiński, Jan Józef Szczepański.

Od 1931 uczestniczył w licznych pierwszych wejściach, np.: pd.-zach. ścianą Małego Ganku (w 1931), wprost od pn. na Zach. Żelazne Wrota (1931), pr. częścią pd.-wsch. ściany Zamarłej Turni (1943), lw. filarem pn. ściany Kozich Czub (1943), pd. filarem Smoczego Szczytu (1944), nową drogą na zach. ścianie Łomnicy (1945).W zimie dokonał m.in. I wejścia zim. na Wielką Kapałkową Turnię (1936), na Pośrednią Jaworową Turnię i Jaworowy Róg (1939), I wejście zim. wprost od pn. na Wyżnią Kozią Przełęcz (1944).W 1947 był kierownikiem wyprawy alpin. Klubu Wysokogórskiego w Alpy, gdzie uczestniczył w II całkowitym trawersie graniami Grandes Jorasses.

Przed i po II wojnie świat. działał w zarządach pol. organizacji tatern., m.in. Klubu Wysokogórskiego (prezes 1945 i 1950-51).Uczestniczył w pierwszych pol. wyprawach polarnych na Wyspę Niedźwiedzią (1932-33), Grenlandię (1937) i Spitsbergen (1934, 1936 i jako kierownik w 1957-58, 1959, 1960 i 1962) oraz w wyprawach norw. na Wyspę Niedźwiedzią (1964) i Spitsbergen (1965), a następnie w pol. wyprawie na Spitsbergen (1984-85). Został członkiem Klubu Polarnego przy Pol. Tow. Geogr., a także amerykańskiego Explorers Club. Podróżował po wielu krajach świata.Z dziedziny taternictwa od 1931 ogłosił szereg notatek i opisów w "Tat."; tamże oraz w "Wierchach" (od 1935) ukazało się sporo jego arykułów związanych z wyprawami alpin. i polarnymi oraz List otwarty ("Tat." 1947 i przedruk w czes. czasopiśmie "Horolezec" 1947), wyrażający wdzięczność taternikom słow. i czes. za pomoc dla Polaków w czasie II wojny światowej.Niektóre swoje wyprawy polarne opisał w książkach Wśród polarnych pustyń Svalbardu (Wa., Lw. 1935) i Dom pod biegunem (Wa. 1964). Ogłosił liczne i cenne prace nauk. z dziedziny geologii, z terenu Polski, pn. Norwegii i Spitsbergenu. Przyjeżdżał często do Polski, wygłaszając wiele odczytów o swych podróżach, ilustrowanych własnymi barwnymi zdjęciami i filmami.W 1960 został członkiem hon. Klubu Wysokogórskiego, następnie za zasługi nauk. był mianowany członkiem hon. Komitetu Badań Polarnych PAN oraz Pol. Tow. Geogr. i dwóch towarzystw norweskich, a ponadto odznaczony przez PAN w 1983 Medalem Mikołaja Kopernika.

W 1991 wrócił na stałe do Polski.

Lit. - Pamiątkowa Księga Przyjaźni: Stanisław Siedlecki. Poznań 1992 (red. Ryszard W. Schramm). - Adam Liberak: Akcja Waga. "Pam. PTT" 1, 1992.

---