Romaniszyn Bronisław

Romaniszyn Bronisław (21 VII 1880 Baligród k. Leska - 19 I 1963 Kraków). Śpiewak operowy i koncertowy (studia w Wiedniu i Paryżu), pedagog (prof. Państw. Konserw. Muzycz. w Katowicach 1929-39 i Państw. Wyższej Szkoły Muzycz. w Krakowie od 1945), wybitny działacz ochrony przyrody, taternik.

W 1914-28 był w wojsku, m.in. w Legionach Polskich. Po I wojnie świat. był członkiem pol.-czechosł. komisji delimitacyjnej, wyznaczającej granicę państw. w Tatrach i na Podtatrzu.

W 1907 został członkiem STTT; w tymże roku uczestniczył w pierwszym zwiedzaniu Juhaskiej Jaskini w Giewoncie. W okresie międzywoj. był przez kilka lat członkiem zarządu STPTT, a potem jej komisji rewizyjnej.

Ogłosił wspomnienie Cztery dni w Tatrach ("Tyg. Zakop." 1903, nry 9-15). Taternictwa i ochrony przyrody dotyczy jego artykuł Ideologja alpinistyczna Malloryego ("Wierchy" 3, 1925).Był też wieloletnim zasłużonym działaczem tur., w 1925-39 i 1945-48 członkiem ZG PTT (w 1946-47 wiceprezesem), a w 1925-38 jednym z najbardziej aktywnych działaczy Asocjacji Słowiańskich Towarzystw Turystycznych.

Od początku istnienia Sekcji Ochrony Tatr TT (1912) był jej członkiem, a w latach międzywoj. należał do czołowych działaczy na polu ochrony przyrody w Polsce i miał duże zasługi w akcji o stworzenie Tatrz. Parku Nar.; w 1945 został członkiem PROP.

Był zapalonym wędkarzem i zarazem starał się o ochronę ryb w rzekach górskich. Z tej dziedziny ogłosił m.in. Rybołówstwo sportowe ("Wierchy" 5, 1927), Zagrożenie łososia (tamże 1928), Sport wędkarski a ochrona przyrody ("Prz. Rybacki" 9, 1936, nr 3 i odb.). Dzięki jego wysiłkom powstał ośrodek zarybieniowy w Łopusznej na Podhalu, opisany przez niego w artykule Nowa placówka rybacka w Karpatach ("Chrońmy Przyr. Ojcz." 1, 1945, nr 1).

Był wielkim miłośnikiem i znawcą góralszczyzny podh., zwł. jej muzyki i gwary; sam był mistrzem opowiadań tą gwarą i występował w takiej roli w radio. Pisywał też na tematy muzycz., związane z Podhalem i Tatrami, np. w rozprawie Góry w twórczości muzycznej ("Wierchy" 10, 1932). W 1946 nadano mu członkostwo hon. PTT.

Lit. - "SMP" 2, 1967. - "PSB" 31, 1988-89 (Tadeusz Przybylski).

---