Roj Wojciech

Roj Wojciech (3 I 1839 Zakopane - 21 I 1924 tamże). Góral zakop., jeden z najsłynniejszych przewodników tatrz. Roj (lub Raj, jak sam się podpisywał) w pierwszym okresie swego życia zajmował się rolnictwem, kowalstwem, ciesielstwem, ślusarstwem, także kopaniem węgla na Węgrzech.

Od przyjazdu Tytusa Chałubińskiego do Zakopanego zaczął się w życiu R. nowy okres - przewodnicki. Stał się nieodłącznym przewodnikiem Chałubińskiego na jego wycieczkach w Tatry. Wkrótce wybił się na jednego z najlepszych przewodników tatrz., obok swych początkowych mistrzów: Macieja Sieczki i Szymona Tatara starszego.

W 1874 brał udział z ks. Józefem Stolarczykiem i Tatarem w VII wejściu na Gierlach, kiedy to pol. przewodnicy samodzielnie wyszukali drogę na ten nieznany im szczyt. W 1878 był znowu na Gierlachu, tym razem z Tytusem Chałubińskim, w zejściu wyszukując wtedy drogę przez Batyżowiecką Próbę. W 1877 wspólnie z Maciejem Sieczką wyprowadził Ludwika Chałubińskiego na Mięguszowiecki Szczyt (I wejście).

Dwa razy atakował niezdobyty wówczas Ganek, po raz pierwszy przed 1880 z L. Chałubińskim i przew. Bartłomiejem Obrochtą (doszli wtedy od Rumanowej Przełęczy na Galerię Gankową). W 1884 z L. Chałubińskim i Karolem Potkańskim dokonał II wejścia na Baranie Rogi. Poza tym odbył wiele wycieczek z różnymi turystami.

W nast. okresie swego życia R. współdziałał przy tworzeniu i rozwijaniu stylu zakopiańskiego w budownictwie. Artystycznym twórcą i teoretykiem tego stylu był Stanisław Witkiewicz, a R. czołowym wykonawcą. R. był jednym z najlepszych budarzy (cieśli) Witkiewicza. To, że słynny Dom pod Jedlami na Kozińcu w Zakopanem tak dobrze odzwierciedla myśl Witkiewicza, jest wielką zasługą również i Roja.

Lit. - Jan Gwalbert Pawlikowski: Wspomnienie o Wojciechu Roju. "Wierchy" 2, 1924. - Jan Gwalbert Henryk Pawlikowski: Z Kozińca po 65 latach. "Wierchy" 31, 1931. - "NCZ" 1988.

---