podania ludowe (także legendy, opowieści, baśnie, gawędy lub gadki).
Najbardziej charakterystyczne i znane podania związane z Tatrami dotyczą m.in.
następujących tematów: Bolesław Śmiały, Janosik, kaczka znosząca złote jajka,
karbunkuł (rubin) na Jastrzębiej Turni, król wężów, mnich wędrujący po górach,
Morskie Oko (m.in. o jego rzekomym połączeniu podziemnym z morzem), skarby
ukryte lub zaklęte (również zakopane pieniądze zbójnickie), śpiący rycerze,
Tatarzy, zbójnictwo, dziwożony. Zob. wszystkie wymienione hasła.
Wiele podań lud. dotyczy pochodzenia nazw geogr. (zob. np. Morskie Oko,
Zakopane) oraz lud. nazwisk, przydomków i przezwisk (zob. np. Galica,
Gąsienica). Takie podania o pochodzeniu nazw i nazwisk (etymologie ludowe) są
często oparte jedynie na bujnej fantazji lub przypadkowym podobieństwie różnych
słów i nieraz są sprzeczne z naukowo ustalonym pochodzeniem danej nazwy czy
nazwiska (etymologia naukowa). Warto jednak notować i przytaczać etymologie
ludowe, gdyż nierzadko zawierają cenne przyczynki z dziedziny gwar lud. i w
ogóle ludoznawstwa.
W ogłoszonych drukiem podaniach nieraz trudno odróżnić prawdziwie ludowe od
tych, które zostały przeinaczone lub stworzone przez
literatów.
KSIĘGARNIA GÓRSKA
ul. Zaruskiego 5
34-500 ZAKOPANE
tel. (018) 20 124 81
