plany zagospodarowania Podtatrza

plany zagospodarowania Podtatrza.

W Polsce.

Najwcześniejsza działalność w tym zakresie jest omówiona pod hasłem »planowanie przestrzenne; dotyczy głównie Zakopanego. Dalszą taką działalność w latach międzywoj. podjęły: w 1934-37 Biuro Planowania Regionalnego Podhala i Beskidu Zachodniego, w 1936-39 Biuro Planowania Regionalnego Ziem Górskich (jako organ Związku Ziem Górskich), w 1937-39 Biuro Regionalnego Planu Zabudowania Okręgu Krakowskiego, a częściowo także (od 1936) Komisja Studiów Ligi Popierania Turystyki.

Wszystkie te instytucje zajmowały się szerszym terenem, ale dużo uwagi poświęcały Podtatrzu Pol., często w połączeniu z Tatrami. Do II wojny świat. nie ukończono żadnych planów zagospodarowania Podtatrza Pol., ale dużo materiałów zgromadzonych do takich planów zachowało się i przydało w planowaniu powojennym. Jedyne publikacje tego typu w okresie międzywoj. to dwie prace Stanisława Leszczyckiego, przygotowane poza owymi biurami: Podhale jako region uzdrowiskowy ("Biul. Komisji Studiów Ligi Popierania Turystyki" 1, 1937) i Region Podhala. Podstawy geograficzno-gospodarcze planu regionalnego (tamże 2, 1938); obie te prace dotyczą też Tatr.

Po II wojnie świat. najwięcej powiązań z Tatrami mają różne ogólne plany przestrzenne » Jana Chmielewskiego dla Podhala, a także kolejne plany rozwoju (?) Zakopanego (nie zawsze przestrzegane w praktyce i nigdy nie zrealizowane w całości), plan zagospodarowania Podtatrza Pol. (łącznie z Zakopanem) opracowany przez zespół pod kierunkiem Leszka Kaczmarskiego (zatwierdzony w 1974), plan zagospodarowania woj. nowosądeckiego, plany zagospodarowania ziem górskich itd.

W Słowacji.

Po II wojnie świat. dla Podtatrza Słow. powstało już sporo planów regionalnych, m.in. w związku z budową zapór i sztucznych jezior (Orawskie Jezioro, Liptowskie Jezioro). Bliższe Tatrom Podtatrze, a nawet nieco dalsze tereny, i to łącznie z całymi Tatrami Słow., ujęte są w kompleksowym planie z 1977: "územný plán Vysoké Tatry, Západné Tatry, Orava a Spišská Magura" (» plany zagospodarowania Tatr).

Lit. - Jan Chmielewski: Wytyczne do kompleksowego zagospodarowania regionu Tatr i Podtatrza (Wa. 1956). - Tenże: Problemy planowania przestrzennego w regionie Tatr i Podtatrza ("Architektura" 1958, nr 8). - Stefan Żychoń: Elementy struktury przestrzennej Polskiego i Słowackiego Podtatrza. Kr. 1970.

---