Noskowski Zygmunt

Noskowski Zygmunt (2 V 1846 Warszawa - 23 VII 1909 tamże). Kompozytor, dyrygent, krytyk muzycz., pedagog, prof. Konserw. w Warszawie.

W 1861 był po raz pierwszy w Zakopanem i Tatrach (przy Morskim Oku). Potem bywał tam wielokrotnie chodząc w Tatry na wycieczki m.in. z Tytusem Chałubińskim.Wśród jego licznych kompozycji są też utwory związane z Tatrami i Podtatrzem. Z utworów ork. są to: uwertura koncert. Morskie Oko (1875), obraz sceniczny w 4 aktach W Tatrach (1888, do libretta Klemensa Junoszy-Szaniawskiego), marsz żałobny Cieniom Asnyka (1897, wykonany w tymże roku w Zakopanem).

W intencji i odczuciu kompozytora nie był "tatrzański" jego poemat symf. Step (1896-97), który potem służył jako ilustracja muzyczna do filmów o tematyce tatrz. Napisana i wykonana w 1885 Fantazja góralska, a drukowana w 1888 jako utwór na fort. na 4 ręce, została potem opracowana przez autora na orkiestrę symfoniczną.N. skomponował muzykę na chór męski a cappella do wielu wierszy poetów polskich: Obrazy tatrzańskie, które powstały ok. 1885, składają się z 3 pieśni: Wezwanie (tekst Władysława L. Anczyca), Dolina Kościeliska (tekst Seweryna Goszczyńskiego z jego Sobótki), Na Czorsztynie (tekst Marii Konopnickiej). Także na chór męski skomponował N. pieśni do wierszy Adama Asnyka: Letni wieczór, Na szczytach Tatr, Ulewa oraz Podczas burzy (druk tej ostatniej pieśni w 1936).Również pieśnią na chór męski jest Pozdrowienie Tatr (1907, druk 1935), a na głos solowy z fort. jest Samotna limba, oba te utwory do słów Kazimierza Tetmajera.Z wymienionych wyżej pieśni na chór męski sześć zostało zbiorowo wydanych (niektóre po raz pierwszy) pt. Hej, za mną w Tatry (Kr.1954), w opracowaniu i ze wstępem Jerzego Młodziejowskiego, który tę publikację ozdobił starymi drzeworytami tatrz.Warto wspomnieć, że pt. Babia Góra N. opracował lud. melodię krakowiaka o Wiśle, ale tytuł jest omyłką, gdyż powinien brzmieć: Barania Góra .

Lit. - Jerzy Młodziejowski: Zygmunt Noskowski i Tatry. "Muz. Pol." 1939, nr 6. - "SMP" 2, 1967 (Józef Reiss i Katarzyna Swaryczewska). - "PSB" 23, 1978 (Tadeusz Przybylski).

---