naukowe komisje

naukowe komisje. Już w 1751 zjawiła się na Podtatrzu i w samych Tatrach komisja nauk., chyba pierwsza. Celem jej było zbadanie stanu bogactw mineralnych w Tatrach i na Podtatrzu, a przysłał ją ces. Franciszek, który zainteresował się zbiorem minerałów i rud z tych okolic, ofiarowanym mu przez » Jakuba Buchholtza.

W skład tej komisji wchodzili wiedeńscy uczeni Nagel i J.L. de Baillon, prof. matematyki » Joseph Liesganig z Koszyc, Ernst Retz i Franz Langer, a ich przewodnikiem był Jakub Buchholtz. Spotkanie wszystkich uczestników nastąpiło 26 VII 1751 w Kiezmarku. Członkowie tej komisji udali się następnie z Buchholtzem w Pieniny i Tatry, m.in. do Zadnich Koperszadów i Kołowej Doliny, po czym przez Przełęcz pod Kopą do Kiezmarskiej Doliny; byli też w Wielickiej Dolinie i pod Krywaniem.

Sprawozdania ani tej komisji, ani jej poszczególnych członków nie są znane, ale o tej wyprawie w Tatry pisał Jakub Buchholtz w swej pracy Reise auf die Karpatischen Gebirge, und in die angränzenden Gespanschaften ("Ungr. Mag." 1787).

W związku z poszukiwaniami kruszców w Tatrach udawały się tam nieraz komisje złożone z naukowców i fachowców od górnictwa, np. w 1765 taką komisję wysłano w Tatry Pol. z polecenia króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Sprawozdania tej komisji i późniejsze raporty górnicze zachowały się w archiwach polskich i austriackich. Szerzej pisze o tym Henryk Jost w swej książce O górnictwie i hutnictwie w Tatrach Polskich (Wa. 1962).

---