aklimatyzacja

aklimatyzacja . W odniesieniu do gór jest to przystosowanie się organizmu ludzkiego (w ogóle zwierzęcego) do przebywania na większych wysokościach, gdzie mniejsza zawartość tlenu w powietrzu może zwł. z początku wywoływać różne niekorzystne objawy w organizmie, do choroby górskiej włącznie. A. polega na zmianach w procesach fizjologicznych (np. w sposobie oddychania) i na zmianach morfologicznych (np. w czerwonych ciałkach krwi lub - przy długotrwałym pobycie na dużych wysokościach - w budowie klatki piersiowej). Po wzniesieniu się na dużą wysokość sprawność organizmu jest zrazu obniżona i dopiero po a. (na co potrzeba pewnego czasu) wraca do normy lub przynajmniej się poprawia.

W Tatrach, gdzie związany z wysokością ubytek tlenu dochodzi najwyżej do 25%, wpływ wysokości u ludzi zdrowych rzadko się zaznacza w sposób wyraźnie niekorzystny. W Tatrach przed podjęciem trudniejszych lub bardziej męczących wycieczek powinno się jednak przeznaczyć przynajmniej dzień lub dwa na a., podejmując w tym czasie tylko krótkie i łatwe wycieczki. Podejmowanie ciężkich i długotrwałych wysiłków bez a. już nieraz kończyło się fatalnie. Dla ludzi zaś starszych lub niezupełnie zdrowych nawet wyjazd koleją linową na szczyt zaraz po przybyciu z nizin może się źle skończyć (nagła niedomoga serca).

Od aklimatyzacji odróżnia się adaptację, która polega jedynie na przyzwyczajeniu się (bez przystosowania fizjologicznego i morfologicznego) do niedoboru tlenu i związanych z tym nieprzyjemnych objawów. Adaptacja ma korzystny wpływ psychiczny, zwł. przy powtarzanych wyprawach w góry wysokie, ale raczej na wysokościach wyższych od tatrzańskich.

Zob. też choroba górska.

---