lina

lina. W taternictwie (i alpinizmie) używa się liny przede wszystkim do » asekuracji i do » zjazdu, ponadto do in. celów. Lina zmniejsza ryzyko wspinaczki w trudnym terenie górskim, ale tylko wtedy, gdy jest stosowana prawidłowo, a do tego potrzebna jest odpowiednia, dość skomplikowana wiedza i praktyka.

Zależnie od swego gł. przeznaczenia liny dzieli się na: liny asekuracyjne, zjazdowe (czyli » zjazdówki) i poręczowe (inaczej » poręczówki), ale wszystkie bywają też używane (lepiej lub gorzej) do różnych celów.Do II wojny świat. wyrabiano liny tatern. (i alpin.) gł. z włókien manilowych, sisalu (sizalu) lub konopi włoskich i były to liny plecione (gorsze) lub kręcone (pewniejsze). Ostatnio najlepsze liny produkuje się z tworzyw sztucznych, jak nylon i in. Są to zwykle tzw. liny rdzeniowe: z rdzeniem otoczonym ochronną koszulką (oplotem).

Liny asekuracyjne w latach międzywoj. miały zwykle ok. 30 m dług. i 12-13 mm średnicy. Obecnie używa się często lin dłuższych (zwykle 30-50 m) i nieco cieńszych (11-12 mm). Liny zjazdowe i poręczowe są zasadniczo długie (50 m) i stosunkowo cienkie (7-9 mm).

W Alpach używano lin na wycieczkach wysokogórskich od b. dawna i potem zasadniczo stale. W Tatrach stosowano liny już w XVII w., np. w 1654 przy schodzeniu z Kiezmarskiego Szczytu, ale potem w górach tych zapomniano na długo o tym sprzęcie. Pod koniec XIX w. Tytus Chałubiński na niektóre swe wycieczki zabierał krótką linę. W 1887 przy II wejściu na Mnicha przew. Klimek Bachleda użył długiego paska od spodni kolegi, Jana Bachledy-Tajbra, do asekuracji swego podopiecznego, Karola Potkańskiego. Przy wejściu na Mnicha z Wandą Hersówną w 1902 Klimek Bachleda używał 10-m. sznura strażackiego (był członkiem zakop. straży pożarnej).Na przełomie XIX-XX w. po obu stronach Tatr taternicy (m.in. Karol Englisch i Janusz Chmielowski) za wzorem alp. zaczęli upowszechniać stosowanie liny na trudniejszych wspinaczkach.

---