Král Janko (24 IV 1822 Mikułasz Lipt . - 23 V 1876 Zlaté Moravce,
okres Nitra, poch. w Marcinie). Najwybitniejszy słow. poeta romantyczny,
prawnik, z zawodu urzędnik, potem adwokat (1862-76 w mieście Zlaté Moravce,
gdzie ma obecnie pomnik).
W 1844 uczestniczył w wejściu grupy patriotów słow. na
Krywań ; była to jedna z pierwszych
"wycieczek narodowych" na ten szczyt. K. należał do »szturowców
,
ale w swym radykalizmie znacznie ich wyprzedził. Brał czynny udział w rewolucji
1848-49.
K. w swej twórczości, opartej na lud. poezji, osiągnął
wyższy poziom artyst. niż inni szturowcy, którzy zbyt wiernie naśladowali
folklor. W utworach K. motyw Tatr
i Krywania (przeważnie w ujęciu symbolicznym) przewija się b. często, np. w
poemacie K Slovenom (1854) i w zachowanych fragmentach jego Jánošíka,
znanych obecnie jako Výlomky z Jánošíka. Te fragmenty (Janko,
žobrák, Zbojníkova balada) nawiązują nie do hist. Janosika, lecz do
legendarnego bojownika o wolność. Cała spuścizna literacka K. (głównie ballady i
wiersze liryczne) została wydana dopiero pt. Súborne dielo (Ma.1952 i pełniejsze wyd.: Br.1959). W
Mikułaszu Lipt. jest » Muzeum Janka Krála
.
