Bała Marian

Bała Marian (31 VII 1931 Kraków). Taternik, alpinista, fotografik górski, chemik (dr), pracownik krak. Inst. Farmakologii PAN.

Wspinał się od 1950, czł. Klubu Wys. od 1954. Był najbardziej aktywny w taternictwie w 1953-69. W lecie przechodził ówczesne najtrudniejsze drogi, a w zimie liczne drogi ścianowe, m.in. dokonał pierwszych jednodniowych zim. przejść wsch. ścianą Mięguszowieckiego Szczytu drogą Świerza wraz z dolną częścią (1956), "direttissimą" pn. ściany Mięguszowieckiego Szczytu (1958), Filarem Leporowskiego na Kozi Wierch (1961) i in. W lecie uczestniczył w przejściu Grani Tatr od Huciańskiej Przełęczy po Zdziarską Przełęcz (1969, w 10 dni).

Również wspinał się trudnymi drogami w Alpach (1956, 1957, 1965) i w Kaukazie (1958, 1961). Uczestniczył w pol. wyprawie na Spitsbergen w 1959, dokonując tam licznych pierwszych wejść na szczyty. Był czł. pięciu wypraw (na dwóch jako kier.) w Hindukusz (1962, 1966, 1972, 1975, 1978), z wejściem na Kohe Tez, Noszak, Kohe Bandaka, Nadir Szach i in. W 1971 w Turcji wszedł solo na Ararat. W 1977 w Pamirze będąc kier. wyprawy wszedł na Szczyt Lenina. W 1983 w Andach dokonał próby wejścia na Nevado Yerupajá w Cordillera Huayhuash. W 1985 brał udział w wyprawie w Himalaje, na Nanga Parbat.

W 1954-91 jako instruktor taternictwa działał w Skałkach Podkrakowskich i w Tatrach. Od 1959 do 1973 był jednym z redaktorów "Taterniczka", w 1974-76 prezesem Klubu Wys. Kraków, od 1986 czł. jego zarządu.Zajmuje się od dawna fotografiką górską (w Tatrach i in. górach) i jego niezliczone zdjęcia ukazały się w wielu pol. książkach alpin. oraz w alpin. czasopismach pol., franc., niem., bryt. i amer., także w słow. przewodniku A. Puškáša. Brał udział w międzynar. wystawach fotografii górskiej, zdobywając nagrody w 1961 (II nagroda w Madrycie), w 1963 i 1965 (I nagrody w Krakowie), w 1981 (III nagroda w Tbilisi).

B. jest hon. członkiem Krak. Akad. Klubu Alpin. (1982) i Klubu Wys. Kraków (1985).

---