E-mail Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Tatry
Aktualności
 ABC turysty
   Przygotowanie
   Ekwipunek
   Informacje TOPR i TPN
   Oznaczenia szlaków
   Przewodnicy
   Przejścia graniczne
    Bezpieczeństwo
      Gdy spotkasz misia...
      Lawiny
      Ku przestrodze...
      Bezpieczeństwo, porady
   Zwierzę na szlaku
   Schroniska
 O Tatrach
   TPN i TANAP
   Klimat
   Geologia
    Zwierzęta
      Gatunki
   Rośliny
    Tatry w liczbach
    Historia
 Encyklopedia Tatr
   Alfabetycznie
   Tematycznie
   Multimedia
 Wycieczki
   Zaplanuj wycieczkę
   Miejsce startu
   Miejsce docelowe
   Skala trudności
   Wszystkie
 Jaskinie tatrzańskie
    SKTJ PTTK
      Aktualności
      Działalność
      Kurs
      Wspomnienia
      Polecane strony
      Galeria
      Kontakt
   Powstanie jaskiń
   Krążenie wody w skałach
   Nacieki
   Morfologiczne typy
   Klimat jaskiń
   Powstanie jaskiń tatrz.
Zagadki tatrzańskie
 Aktywny wypoczynek
   Taternictwo
   Speleologia
   Paralotnie
   Ski-alpinizm
   Narciarstwo
   Na rowerze
   Turystyka jaskiniowa
   Trasy biegowe
   Turystyka piesza
   Sporty wodne
Galeria
Warunki w Tatrach
Forum dyskusyjne
Zakopane, Tatry, Podhale
E-mail
Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Zakopane


zapamiętaj numer alarmowy w górach!!!
0 601 100 300
 nawigacja:  Z-ne.pl » Portal Zakopiański

w nazwach
w nazwach i opisach
wszędzie
alfabetycznie:    A  B  C  Ć  D  E  F  G  H  I  J  K  L  Ł  M  N  O  P  R  S  Ś  T  U  W  Z  Ź  Ż  

 

Zdyb Stanisław

 
  Kategoria: 
Nie okreslony 

  opis  
  forum (0)  

Zdyb Stanisław (20 IX 1884 wieś Zadole, gmina Opole Lubelskie, pow. Puławy - 8 XII 1954 Zakopane). Taternik, jeden z pierwszych pol. narciarzy tatrz. i ratowników górskich, fotograf tatrz., stolarz i rzeźbiarz ornamentalny, nauczyciel Szkoły Przem. Drzewn. w Zakopanem.

Do Zakopanego przybył w 1898 i uczył się 1898-1902 w Szkole Przem. Drzewn. na wydziale rzeźby ornamentalnej. Następnie do 1911 był zatrudniony w zakop. pracowni rzeźbiarskiej (pamiątkarskiej) »Andrzeja Górasia. W 1912-14 pod firmą "Stanisław Zdyb i Spółka" prowadził w Zakopanem pracownię rzeźbiarsko-stolarską, która wyrabiała narty (do 400 par rocznie), saneczki, ciupagi i czekany; była to pierwsza w Polsce wytwórnia nart i tam znajdowała się także wypożyczalnia nart, saneczek i bobslejów.

Z. był jednym z pionierów narciarstwa w Zakopanem. Na nartach jeździł od 1906 i wtedy odbył swą pierwszą wycieczkę narc. w Tatry (ze Stanisławem Barabaszem). Od 1909 był członkiem Zakop. Oddziału Narciarzy (potem Sekcji Narciarskiej) TT. Jako narciarz-turysta dokonał I wejścia narc. lub w ogóle I wejścia zim. na szereg szczytów i przełęczy Tatr Zach. i Wys., np. trudne wejście narc. na Kościelec w 1911 z Mariuszem Zaruskim. Brał udział w pierwszych zawodach narc. urządzanych w Tatrach Polskich. Później był sędzią narciarskim.

Jako taternik rozwijał żywą działalność do I wojny światowej. W 1910 uczestniczył w I wejściu pd. ścianą Zamarłej Turni (z Henrykiem Bednarskim, Józefem Lesieckim i Leonem Lorią). Dokonał szeregu pierwszych wejść zim., gł. w towarzystwie Mariusza Zaruskiego i wyżej wymienionych, np. w 1910 na Gąsienicową Turnię, Zawratową Turnię, Małą Buczynową Turnię, Ptaka i Mnicha, a w 1911 na Mały Kozi Wierch, Zamarłą Turnię, Zadni Kościelec (graniami), Wielką Buczynową Turnię i Rohacze. Był członkiem Tatrz. Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego od chwili jego powstania w 1909 i przez wiele lat jednym z jego najczynniejszych członków. Uczestniczył w wielu ciężkich wyprawach ratunk., jak np. w 1910 na pn. ścianę Małego Jaworowego Szczytu po Stanisława Szulakiewicza.

Przed I wojną świat. dużo fotografował w Tatrach, w lecie i w zimie. Jego zdjęcia tatrz. należą do najlepszych z owych czasów, a obecnie mają wartość dokumentarną do dziejów narciarstwa pol., taternictwa zim. i ratownictwa. Zdjęcia jego publikowano nieraz anonimowo lub nawet pokazywano na wystawach fot. (jak w 1949) jako cudze dzieła.

Z. należał do "Strzelca" w Zakopanem i po wybuchu I wojny świat. już 5 VIII 1914 wyruszył z Zakopanego do Legionów Polskich. Walczył w pierwszej brygadzie w pierwszym pułku ułanów. W 1918-23 służył w Wojsku Polskim, a następnie wrócił do Zakopanego. W 1923-25 pracował jako kier. techniczny w zakop. wytwórni nart braci Schiele, a w 1925-48 jako instruktor rzeźby w Państw. Szkole Przem. Drzewnego. W latach międzywoj. brał jeszcze udział w wyprawach ratunk. TOPR i opiekował się jego sprzętem. Drukiem ogłosił tylko wspomnienie Moja pierwsza wyprawa narciarska w Tatry ("Pamiętnik jubileuszu trzydziestolecia Sekcji Narciarskiej PTT", Za. 1937).

Lit. - Mariusz Zaruski: Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe. Wa. 1922. - Tenże: Na bezdrożach tatrzańskich. Wa. 1923 i wydania nast. - "NCZ" 1988.





KSIĘGARNIA GÓRSKA
ul. Zaruskiego 5
34-500 ZAKOPANE
tel. (018) 20 124 81
Pełny tekst w Wielkiej Encyklopedii Tatrzańskiej. Kliknij tutaj

   Udostępnij




Jeżeli znalazłeś/aś błąd, nieaktualną informację lub posiadasz materiały (teksty, zdjęcia, nagrania...), które mogą rozszerzyć zawartość tej strony i możesz je udostępnić - KLIKNIJ TU »»

ZAKOPIAŃSKI PORTAL INTERNETOWY Copyright © MATinternet s.c. - ZAKOPANE 1999-2024