Wołoszyn

Wołoszyn (ok. 2155 m); Vološin; Wołoszyn, Wolossyn; Wołoszyn. P. Długi grzbiet ciągnący się od Krzyżnego do Polany pod Wołoszynem; oddziela Dolinę Roztoki od Waksmundzkiej Doliny. Wśród szeregu wierzchołków tego grzbietu dwa najwyższe wznoszą się tuż koło siebie w najbliższym sąsiedztwie Krzyżnego: główny, wsch. to Wielki Wołoszyn (ok. 2155 m); niższy, zach., bliżej Krzyżnego to Mały Wołoszyn (2144, 2145 m).

Od Krzyżnego grzbiet Wołoszyna biegnie krótko ku wsch., po wierzchołek Wielkiego Wołoszyna, a następnie cały czas ku pn.-wsch. W grzbiecie tym znajdują się kolejno od Krzyżnego następujące wzniesienia i przełęcze: Mały Wołoszyn (2145 m), Wołoszyńska Szczerbina, Wielki Wołoszyn (ok. 2155 m), Wyżnia Wołoszyńska Przełęcz (2061 m), Pośredni Wołoszyn (2117 m), Niżnia Wołoszyńska Przełęcz (2036 m), Skrajny Wołoszyn (2092 m), Zagonny Wierch (2039 m), Karbik (1989 m), Turnia nad Dziadem (1902 m).

Ku Dolinie Roztoki długi grzbiet W. wysyła liczne żebra i grzędy, wśród których uwydatnia się boczna pd.-wsch. grań Zagonnego Wierchu zbiegająca do Turni nad Szczotami. Stoki W. od strony Doliny Roztoki, choć porośnięte kosodrzewiną do znacznej wysokości, są na ogół b. urwiste, a żłobiące je żleby są przeważnie popodcinane stromymi progami. W dawnych latach stoki te, jak i cały Wołoszyn, były ulubionym terenem kłusowników polujących na kozice. Widok z gł. wierzchołka W. jest rozleglejszy niż z pobliskiego Krzyżnego i należy do najwspanialszych w Tatrach. Grzbietem W. prowadził jeden z odcinków Orlej Perci, od dawna już nie znakowany.

Obecnie cały W. jest zamknięty dla ruchu tur. i znajduje się w ścisłym rezerwacie TPN.

Nazwa Wołoszyn ma mieć jakiś związek z dawnymi pasterzami wołoskimi, ale to tylko domysł. Pierwotnie nazwa Wołoszyn nie oznaczała góry Wołoszyn (jak obecnie), lecz duży obszar past., halę zwaną Hala Wołoszyn, Hala Wołoszynia lub Wołoszyńska Hala, a potocznie po prostu Wołoszyn. Początkowo hala owa obejmowała nie tylko górę Wołoszyn (w dzisiejszym znaczeniu), ale także Dolinę Roztoki i Dolinę Pięciu Stawów Polskich z otaczającymi je stokami.

W owym czasie Stanisław Staszic i potem inni wskutek niewłaściwego zrozumienia objaśnień górali oznaczyli nazwą Wołoszyn lub Wołoszynia tylko jeden bok owej rozległej hali, mianowicie grzbiet górski od góry Wołoszyn aż po Świnicę włącznie. Później z owej pierwotnej Hali Wołoszyn wyodrębniły się trzy oddzielne hale: Hala Pięć Stawów, Hala Roztoka i Hala Wołoszyn, ta ostatnia ograniczona teraz do góry Wołoszyn i jej stoków. Także ów staszicowski Wołoszyn czy Wołoszynia sięgający po Świnicę skurczył się do obecnego Wołoszyna nad Doliną Roztoki.

Nazwy Szyja Wielbłąda, Siodło Wielbłąda, Przedni Garb i Zadni Garb w grzbiecie Wołoszyna były pomysłu ks. Walentego Gadowskiego, który w kształcie Wołoszyna dopatrzył się podobieństwa do dwugarbnego wielbląda.

---