Still Johann

Still Johann (26 I 1805 Stara Leśna na Spiszu - 23 I 1890 Nowa Leśna). Słynny spiskoniem. przewodnik tatrz., nauczyciel (samouk), rolnik, pszczelarz, muzykant (z zespołem "Lock", szeroko znanym w okolicy). W 1826 ożenił się z Marią Gellhof, od 1832 był nauczycielem w Nowej Leśnej w niem. wiejskiej szkole rzym.-katolickiej.

Tatry poznał najpierw jako myśliwy na kozice polując m.in. w masywie Gierlachu. Już w 1834 S. dotarł na najwyższy jego wierzchołek z czterema towarzyszami; byli to: jego szwagier Gellhof, młynarz Martin Spitzkopf-Urban (lub Urbans) oraz dwaj koziarze nieznanego nazwiska (pierwsze znane wejście na ten szczyt).

Nie wiadomo kiedy S. zaczął uprawiać przewodnictwo, prowadząc zrazu głównie gości ze Smokowca na Łomnicę; do 1861 był na tym szczycie 80 razy. Pierwszego turystę na Gierlach (szczyt wówczas mniej popularny) S. poprowadził dopiero w 1872, a potem często, stając się szybko najbardziej znanym przewodnikiem na najwyższy szczyt Tatr. Od ok. 1875 był jednym z czołowych przewodników tatrz., mimo swego wieku (70 lat). W 1874 uczestniczył w wynalezieniu nowej drogi na Gierlach: z Wielickiej Doliny przez Wielicką Próbę. W 1876 brał udział w I wejściu na Pośrednią Grań.

Był postacią ogólnie szanowaną, w 1882 (w 50-lecie pracy nauczycielskiej) otrzymał odznaczenie od cesarza. S. został pochowany na środku kat. cmentarza w Nowej Leśnej, koło stojącego tam już wówczas wysokiego drewnianego krzyża.

Lit. - Samuel Weber: Ehrenhalle... Igló 1901. - Alfred Grosz: Wer war der Erstbesteiger der Gerlsdorfer Spitze... "Karpatenjahrbuch" 1971. - Bolesław Chwaściński: Pierwsze wejście na Gierlach. "Wierchy" 54, 1985. - Ivan Bohuš: Priekopníci z "Gerlachovského chochola." "Krásy Slov." 1989, nr 3 i 4.

---