Makolągwy

"Makolągwy" lub Grupa "Makolągwy" (członkowie: Makolągwy). Grupa młodych taterników, istniejąca w 1937-40 w Zakopanem. Formalnie była to grupa tatern. wyodrębniona w 1937 z Sekcji Wysokogórskiej przy »Harcerskim Klubie Narciarskim w Zakopanem (HKN-Z).

Grupa "M." działała samodzielnie, podobnie jak wszystkie sekcje HKN-Z, i jak one otrzymywała z tego klubu skromną dotację na sprzęt. Grupa "M." była niezależna od istniejącego równocześnie Górskiego Kręgu Starszoharcerskiego, przekształconego w 1938 w » Harcerski Klub Tatrzański. Również nie była związana z Kołem Zakopiańskim Klubu Wysokogórskiego.

Członkami Grupy "M." byli (z pewnymi wyjątkami) aktywni harcerze, będący uczniami lub byłymi uczniami szkół zakopiańskich. Członkowie dzielili się na rzeczywiste Makolągwy i na kandydatów. Przywódcą grupy był najpierw Zdzisław Dziędzielewicz-Kirkin, potem Zbigniew Kubiński. Oni wspólnie już w 1936 zainicjowali powstanie tej grupy. Kronikarzem był Jerzy Hajdukiewicz, ale z czasem jego związki z grupą się rozluźniły i wskutek tego istnieją luki w prowadzonej przez niego kronice.

Nazwa grupy (typowo harcerska) wywodzi się od ptaszka makolągwa (Carduelis cannabina ). Podobnie jak ten ptaszek grupa była niepozorna, ale energiczna, ruchliwa i odważna w swych dążeniach; ponadto ptaszek jest mały (nieco mniejszy od wróbla) i wszędzie potrafi się wcisnąć.

Wyszkolili się sami w taternictwie, łącznie z techniką sztucznych ułatwień. Niektórzy członkowie grupy przechodzili drogi tatern. nadzwyczaj i skrajnie trudne, również drogi nowe i już w 1939 z zastosowaniem sztucznych ułatwień, np. lewą częścią zach. ściany Kościelca (haki jako chwyty), lewą częścią wsch. ściany Zawratowej Turni (haki i pętle z ławeczkami), także dokonali próby wejścia górną częścią pn.-wsch. ściany Mnicha (podciąg linowy z ławeczkami). Uprawiali też taternictwo jaskiniowe, szkoląc się w tej dziedzinie również samodzielnie (z użyciem lin i ostrewek). Urządzali obozy przy Morskim Oku i na Polanie pod Wysoką. Wspinali się także w zimie.

W 1937 grupa liczyła tylko 9 członków rzeczywistych: Jerzy Bałuk, Leszek i Zdzisław Dziędzielewiczowie, Witold Gądzikiewicz, Jerzy Hajdukiewicz, Zdzisław Kozioł, Przemysław Kotarbiński, Zbigniew Kubiński i Zenon Michalik. W 1939 było już 15 członków rzeczywistych; oprócz już wymienionych: Leszek Bałuk, Krystyna Bauknecht (-Björnberg), Stanisława Bäcker (-Skolimowska), Jan Kula, Ryszard Wojna, Stanisław Wrześniak.

Członkami kandydatami byli: Jan Cetnarski, Hanna Łojas-Gąsienica (potem Łuszczek), Helena Stopka-Olesiak (później Małochleb), Alina Świerz (-Żuławska).Członkowie grupy uprawiali taternictwo nie tylko we własnym gronie, ale również z in. taternikami (m.in. Konstanty Stecki jun., Helena Marusarzówna, Czesław Wrześniak, Jerzy Wicherkiewicz, Jan Staszel, Jan Sawicki, Stanisław Motyka).

Wybuch II wojny świat. rozproszył Grupę "M." Tylko kilku zostało w Polsce i niektórzy brali udział w ruchu oporu, np. Krystyna Bauknecht, łączniczka w AK (aresztowana i zesłana do niem. obozu koncentr. w Ravensbrück). Inni udali się przez Tatry i Węgry na Zachód do armii polskiej i pol. marynarki wojennej.

Po wojnie z tych, którzy przeżyli i znaleźli się w Polsce, jedynie niektórzy nadal uprawiali taternictwo, także alpinizm, i działali w organizacjach tatern., zwł. Zdzisław Dziędzielewicz-Kirkin i Jerzy Hajdukiewicz, ale Grupa "M." już nie odżyła. Z pozostałych za granicą niektórzy uprawiali alpinizm: Krystyna Bauknecht-Björnberg w Szwecji, Zbigniew Kubiński w Kanadzie, Przemysław Kotarbiński w Alpach (gdzie zginął).

---