Góral

"Góral" . Tygodnik polit.-społeczny Związku Ludowo-Narodowego dla Podhala, Spisza i Orawy. Wychodził w Zakopanem w 1925-27 (nrów 30, 30 i 25), razem ss. 864. Red.: Karol Kwaśniewski , ale faktycznym kier. czasopisma, decydującym o jego charakterze, był ówczesny wójt zakop., Medard Kozłowski.

Przeważała lokalna i ogólnokrajowa publicystyka polit., atakowano w niewybredny sposób przeciwników polit., inteligentów zakop., Fundację Kórnicką, Pol. Tow. Tatrz., taterników, ochroniarzy, niepopularną wśród górali ideę Tatrz. Parku Nar ., podniecano szowinizm góralski, wychwalano wszelką działalność ówczesnego wójta zakop. i jego góralskich popleczników. Wiele (większość?) artykułów w takim duchu pisał sam Kozłowski, często anonimowo lub pod różnymi kryptonimami, np. Góral, Ceper , Czytelnik, nawet Redakcja.

Wreszcie w 1927 sam oficjalny red., Kwaśniewski, ogłosił w "Wiadomościach Podh." i nawet przedrukował w "G." apel o poniechanie na terenie Zakopanego osobistych i polit. waśni, i nawrót do tradycji Chałubińskiego  i Witkiewicza . Nie zmieniło to jednak ogólnego charakteru publicystyki w "G.". Wreszcie, wskutek nieogłoszenia sprostowania nieprawdziwych wiadomości, numer "G." został skonfiskowany i od tego czasu czasopismo to przestało wychodzić, zresztą już od jakiegoś czasu zarówno "G." jak i Kozłowski tracili swych zwolenników nawet wśród górali.

Trzeba jednak podkreślić, że w "G." ukazało się też wiele obiektywnych wiadomości z Tatr i Podtatrza (np. Kwaśniewskiego i nawet Kozłowskiego) wraz ze słuszną krytyką różnych spraw i osób. W czasopiśmie tym również debiutował swymi gwarowymi wierszami Jan Fedro , a Wojciech Brzega  ogłosił kilka opowiadań gwarowych i wspomnienie z lat dziecinnych o Tytusie Chałubińskim. Ukazał się także specjalny numer orawski "Górala" (1925, nr 6).

---