| Popko Maciej (Nie okreslony) |
| |
Popko Maciej. Taternik i alpinista o wybitnej działalności tatern. od ok.
1958, w lecie i zimą. Wspinał się też w Alpach. W 1967 kierownik wyprawy alpin.
w góry Cilo Dagh we wsch. Turcji. Red. i współautor podręcznika Alpinizm
(Wa. 1971 i 1974) oraz książki o wyprawie do Turcji: Góry pod
półksiężycem (Wa. 1974).
|
|
| Poprad (Nie okreslony) |
| |
Poprad (1302-292 m); Poprad; Popper; Poprád. PS. Rzeka powstająca
po pd. stronie Tatr Wys. w dolnej części Mięguszowieckiej Doliny z połączenia
(1302 m) Mięguszowieckiego Potoku z Krupą płynącą z Popradzkiego Stawu. P. nie
wypływa więc z Popradzkiego Stawu, jak to się nieraz mylnie podaje. P.
opuszczając Tatry przecina Drogę Wolności między Wyżnimi Hagami a Szczyrbskim
Jeziorem.
Następnie płynie Popradzką Kotliną przez...
|
|
| Poprad (Nie okreslony) |
| |
Poprad (672 m); Poprad; Poprad (od 1256), a także Villa Theutonicalis (od
1268), Deutschendorf itp.; Poprád. S. Miasto na górnym Spiszu nad rz.
Poprad, na pd.-wsch. od Starego Smokowca i Tatr.
P. jest adm., gosp. i kult. centrum powiatu popradzkiego (» Poprad, powiat).
Mieszk. 1038 w 1880, 4029 w 1930; po II wojnie świat. włączono do P. sąsiednie
miejscowości: Sobota Spiska i Wielka w 1945, Straże w 1960, Maciejowce w 1977.
Obecny...
|
|
| Poprad, powiat (Nie okreslony) |
| |
Poprad, powiat; okres Poprad lub Popradský okres. S. Powstał w
1960 z połączenia powiatów: Poprad (Poprad), Tatry Wysokie (Vysoké Tatry),
Kiezmark (Kežmarok) oraz części powiatów Gródek Liptowski (Liptovský Hradok) i
Stara Wieś Spiska (Spišská Stará Ves). W 1968 od powiatu Poprad oddzielono jego
pn.-zach. część i przyłączono do nowo utworzonego powiatu Stara Lubowla (Stará
Lubovňa).Powiat Poprad obejmuje zasadniczo górny Spisz, a...
|
|
| Popradzka Kopa (Nie okreslony) |
| |
Popradzka Kopa (2362, 2354 m); K_pky; Kopki; Kopki. S. Wybitny
dwuwierzchołkowy szczyt w bocznej grani, która od Ciężkiego Szczytu biegnie ku
pd.-zach. i oddziela Smoczą Dolinkę od gł. gałęzi Mięguszowieckiej Doliny. P.K.
jest odgraniczona od Smoczej Grani niewyraźnym wcięciem Przełączki pod Popradzką
Kopą. Długa pd. grań P.K. schodzi w kierunku Popradzkiego Stawu.Nazwa P.K.: od
Popradzkiego Stawu.
|
|
| Popradzka Kotlina (Nie okreslony) |
| |
Popradzka Kotlina (ok. 570-950 m), dawniej Spiska Dolina lub Spiska
Kotlina; Popradská kotlina; Poppertal, Popper-Niederung. S. Część Spisza
leżąca nad Popradem i dolnymi biegami jego licznych dopływów, od m. Biała Spiska
w górę ku zach. aż pod Szczyrbski Dział, który ją oddziela od Liptowskiej
Kotliny.Popradzką Kotlinę otaczają: Tatry Wys., Tatry Biel., Spiska Magura,
Lewockie Góry i Tatry Niżnie. Długość P.K. wynosi ok. 45 km,...
|
|
| Popradzką Kopą, Przełączka pod (Nie okreslony) |
| |
Popradzką Kopą, Przełączka pod (2276 m); Štrbina pod Kôpkami, Štrbina za Kôpkami;
Kopkischarte; Kopki-csorba. S. Najniższe zagłębienie grani między
Popradzką Kopą a Smoczą Granią.
|
|
| Popradzki Staw (Nie okreslony) |
| |
"Popradzki Staw" (1250, 1245 m); "Popradské Pleso". S. Nazwa
przystanku kolei elektr. przy ujściu Mięguszowieckiej Doliny, nad rz. Poprad, na
Pośredniej Mięguszowieckiej Polanie. Tu od Drogi Wolności odchodzi droga jezdna
do rzeczywistego Popradzkiego Stawu. Wspomniany przystanek znajduje się 2 km od
Szczyrbskiego Jeziora, a 5 km od Wyżnich Hag.
|
|
| Popradzki Staw (Nie okreslony) |
| |
Popradzki Staw (1513, 1494 m); Popradské pleso; Poppersee; Poprádi-tó.
S.
Duże jezioro w Mięguszowieckiej Dolinie, w miejscu gdzie odgałęzia się od
niej Dolina Złomisk, przy górnej granicy lasu. Dopływem P.S. jest Zmarzły Potok
płynący z Doliny Złomisk, a odpływem potok Krupa, który łącząc się niżej w
Mięguszowieckiej Dolinie z Mięguszowieckim Potokiem daje początek rzece
Poprad.
Wymiary P.S. wg pomiarów...
|
|
| Popradzkie Schronisko (Nie okreslony) |
| |
Popradzkie Schronisko (ok. 1500 m) lub Schronisko przy Popradzkim Stawie;
Popradská chata, chata pri Popradskom plese; Popperseehütte; Poprád-tavi menház,
Poprádi-tavi menedékház. S. Nad pn.-zach. brzegiem Popradzkiego Stawu.
Pierwsze schronisko tur. postawiło tu Węg. Tow. Karpackie (MKE) w 1879; było
drewniane, trzyizbowe, a inicjatorem budowy był działacz MKE » Béla Majláth,
toteż budynek otrzymał nazwę Majláth-menház...
|
|
| Poręba Jacek (Nie okreslony) |
| |
Poręba Jacek (20 VI 1939). Krak. taternik i alpinista, inż. mechanik. W
Tatrach wspinał się na najtrudniejszych drogach, podobnie w Alpach w 1965 i w
nast. latach, w lecie i zimą. Na IV pol. wyprawie w Hindukusz w 1966
uczestniczył w IV wejściu na Noszak (7492 m) i w pierwszych wejściach na pięć
in. szczytów. W 1971 brał udział w pol. wyprawie w Karakorum, na której zdobyto
szczyt Kunyang Chhish (7852 m). W 1974 uczestniczył w I wejściu na...
|
|
| Porębski Stanisław (Nie okreslony) |
| |
Porębski Stanisław (6 X 1884 Kraków - 10 X 1960 tamże). Taternik i
działacz tur., z zawodu handlowiec w Krakowie i przemysłowiec.
W 1903-14 należał do najczynniejszych taterników, dokonując m.in. I wejścia
na Pośredni Mięguszowiecki Szczyt (w 1903 z Włodzimierzem Boldireffem), I
wejścia pn. ścianą Zadniego Mnicha (w 1909 z Włodzimierzem Jodkowskim), IV
wejścia pd. ścianą Zamarłej Turni (w 1912 z Marianem Skowzgirdem). W 1953 (w...
|
|
| poręczówka (Nie okreslony) |
| |
poręczówka lub lina poręczowa. W taternictwie
oznacza linę założoną w ten sposób na wbite w skałę lub lód haki (rzadziej na
bloki skalne), że służy do trzymania się w czasie wspinaczki w trudnym
terenie.
Poręczowanie (tj. zakładanie poręczówek) stosuje się w Tatrach rzadko,
mianowicie:a) najczęściej w zimie jako wstępne przygotowanie ułatwionego i
szybszego przejścia początkowej części drogi tatern.,...
|
|
| Poroniec (Nie okreslony) |
| |
Poroniec (ok. 1055-730 m). P.Strumień powstający tuż na pd. od
Polany Poroniec (powyżej niej), między nią a Drogą Oswalda Balzera. Płynie przez
Polanę Poroniec i dłuższy czas dalej ku pn.-zach., a następnie wzdłuż szosy z
Bukowiny Tatrz. na zach. do Poronina, gdzie łącząc się z Zakopianką daje
początek Białemu Dunajcowi. Najważniejsze dopływy P. (lewoboczne): Cichowiańska
Woda, Budzów Potok (czyli Wyżacki Potok), Chowańców...
|
|
| Poroniec (Nie okreslony) |
| |
Poroniec (ok. 1020-1070 m) lub Polana Poroniec. P. Duża polana nad
górnym biegiem rzeki Poroniec, blisko jej źródeł, na pn. od Drogi Oswalda
Balzera, a na pd.-zach. od polany Głodówki. Od dawna stały tam past. szopy.Nazwa
niewątpliwie pochodzi od nazwy rzeki Poroniec. Dawniej nazwą Poroniec czasem
oznaczano też błędnie polanę Psia Trawka w Dolinie Suchej Wody
Gąsienicowej.
|
|
| Poronin (Nie okreslony) |
| |
Poronin (ok. 740 m). P. Wieś podh. (ok. 3600 mieszk.), położona 7
km na pn.-wsch. od Zakopanego przy spływie Zakopianki z Porońcem (początek rzeki
Biały Dunajec). Poronin leży przy linii kolejowej i szosie Kraków-Zakopane.
Odgałęzia się tu szosa przez Bukowinę Tatrz. do Morskiego Oka.
P. był znany jako letnisko już przed I wojną świat.; przebywali tu m.in. Jan
Kasprowicz, Władysław Orkan, Leopold Staff. W 1947-90 znajdowało się...
|
|
| Poroniński Rów (Nie okreslony) |
| |
Poroniński Rów. P. Część » Podtatrzańskiego Rowu ciągnąca się od
spływu Zakopianki z Porońcem w górę ku wsch., a potem ku pd.-wsch., do podnóża »
Brzegowskiego Działu. P.R. jest więc tym samym, co » Dolina Porońca
(cała).
|
|
| Porońca, Dolina (Nie okreslony) |
| |
Porońca, Dolina. P. Dolina, którą płynie strumień Poroniec, zwł.
jej górna część, powyżej Stasikówki.Dawniej nazwą tą (Dolina Porońca) również
czasem oznaczano Dolinę Suchej Wody Gąsienicowej (» Sucha Woda
Gąsienicowa).
|
|
| porosty (Nie okreslony) |
| |
porosty (Lichenes ). Organizmy roślinne, których ciało zwane
plechą, składa się z glonów i grzybów pozostających z sobą w symbiozie. P.
występują na drzewach, na ziemi, na skałach, rosną b. powoli, ale odznaczają się
wielką żywotnością i wytrzymałością na suszę, niskie i wysokie temperatury,
jałowe podłoże (np. lita skała), ale tylko gdy rosną stale w tych samych
warunkach, bo np. osobniki z miejsc cienistych, wilgotnych, po...
|
|
| Portki (Nie okreslony) |
| |
Portki (ok. 1500-1800 m). S.Całe zbocze ponad lasem na pn.-zach.
stokach Żółtej Czuby, między jej zach. granią a murem skalnym zach. grani
Czarnogórskiej Czuby, opadające ku gł. gałęzi Jaworowej Doliny.
Na różnych mapach i w literaturze nazwa Portki (lub jej zniekształcenia
Portky i Bortky) oznacza albo opisane wyżej zbocze, albo szerszy teren, albo też
Żółtą Czubę czy sąsiednią Bździochową Kopę, a także wspólnie dwie...
|
|
| porzeczka skalna (Nie okreslony) |
| |
porzeczka skalna (Ribes petraeum var. carpaticum ), z
rodziny Skalnicowatych (Saxifragaceae ). Duży krzew górski, do 2 m
wysoki, podobny do zwykłej ogrodowej porzeczki, tylko liście ma większe,
dłoniasto 3-5-klapowe, czerwone owoce są jadalne, choć b. kwaśne. Kwiaty drobne,
czerwonawe, w zwisłych gronach. Występuje najczęściej pośród kosówki i w
reglach; najwyżej: Giewont od pd. 1850 m, najniżej: Zakopane 800 m....
|
|
| Posadzki Józef (Nie okreslony) |
| |
Posadzki Józef (18 III 1943 Zakopane). Zakop. taternik, alpinista,
przewodnik tatrz., instruktor narc. PZN (od 1972).Przewodnikiem tatrz. został w
1970, kl. II w 1972, kl. I w 1977. Jest instruktorem przewodnictwa tatrz. od
1983, członkiem komisji egzaminu praktycznego dla kandydatów na przewodników
tatrz. od 1985. Członkiem zarządu Koła Przewodników Tatrz. w Zakopanem był w
1974-80 i 1982-89.Uczestniczył w wyprawach alpin. zorganizowanych przez...
|
|
| Posewitz Julius (Nie okreslony) |
| |
Posewitz Julius (1847-1912). Pochodził z Nowej Wsi Spiskiej. Był
działaczem Węg. Tow. Karp. (MKE) i zajmował się specjalnie sprawą budowy dróg u
podnóża Tatr, m.in. obecnej Drogi Wolności.
|
|
| Posewitz Theodor (Nie okreslony) |
| |
Posewitz Theodor (2 XII 1851 Nowa Wieś Spiska - 12 VI 1917 Budapeszt).
Spiskoniem. lekarz (uniw. budapeszt. 1868-74), geolog (akad. górn. we Freibergu
1874-77), działacz tur., autor przewodników i prac o dawnych dziejach poznawania
Tatr.
W 1879-84 był lekarzem w wojsku holend. na Borneo (gdzie zajmował się też
badaniami geol. i geogr.). Po powrocie do Europy osiadł w Budapeszcie i zawodowo
prowadził badania geol., m.in. na ziemiach słow....
|
|
| Poszukiwaczy Skarbów, Jaskinia (Nie okreslony) |
| |
Poszukiwaczy Skarbów Jaskinia (ok. 1211 m). P.jedna z dawniej
znanych jaskiń w Kościeliskiej Dolinie, na orogr. lw. zboczu Wąwozu Kraków, ok.
130 m ponad jego dnem, mn.w. naprzeciw Smoczej Jamy. Dług. korytarzy ok. 220 m,
deniwelacja 25,5 m (-11 m, +14,5).Stefan i Tadeusz Zwolińscy zwiedzili tę
jaskinię w 1921, ale wtedy już od dawna była znana góralskim poszukiwaczom
skarbów (stąd jej nazwa), jak o tym świadczyły napisy na skale i...
|
|
| Pościel Jasińskiego (Nie okreslony) |
| |
Pościel Jasińskiego (ok. 2125 m). P. Niewybitna przełęcz
bezpośrednio na wsch. od Orlej Baszty, u stóp wielkiego uskoku jej wsch. grani.
Przebiega przez nią Orla Perć. Z Doliny Pańszczycy istnieje jedna niezbyt trudna
droga na tę przełęcz; na stronę Buczynowej Dolinki opada ona urwiskami.Nazwa
przełęczy ma pochodzić od kłusownika Jasińskiego z Poronina, który w czasie
polowania na kozice dostał się na tę przełęcz i spędził na...
|
|
| Poślednia Przełączka (Nie okreslony) |
| |
Poślednia Przełączka; Posledná štrbina; Chmielowskischarte;
Chmielowski-rés. S. Między Poślednią Turnią a Małą Poślednią Turniczką.
Przez P.P. przechodzi Droga Jordána wiodąca na Łomnicę. Pierwsze znane wejście:
Janusz Chmielowski oraz przew. Klemens Bachleda i Józef Tatar w 1898.Nazwa pol.
i słow.: od Pośledniej Turni. Nazwą niem. i węg. upamiętniono » Janusza
Chmielowskiego.
|
|
| Poślednia Przełączka,Wyżnia (Nie okreslony) |
| |
Poślednia Przełączka,Wyżnia, dawniej Przełęcz pod Poślednią Turnią;
Jordánova štrbina; Jordánscharte; Jordán-rés. S.Środkowa z pięciu
przełączek między Durnym Szczytem a Łomnicą. Znajduje się bezpośrednio na
pn.-zach. od Pośledniej Turni. Przez W.P.P. przechodzi Droga Jordána wiodąca na
Łomnicę. Pierwsze znane wejście na W.P.P.: Paul Habel, Ludwig Noack i przew.
Johann Breuer jun. w 1899.Nazwa pol.: od Pośledniej Turni....
|
|
| Poślednia Turnia (Nie okreslony) |
| |
Poślednia Turnia; Posledná veža; Jordánspitze; Jordán-csúcs. S.
Najwybitniejsza z czterech turni w grani między Durnym Szczytem a Łomnicą. Droga
Jordána (wiodąca na Łomnicę) przechodzi pn.-wsch. stokiem P.T., nie wchodzi
jednak na jej wierzchołek.Pierwsze wejście na P.T.: nie Ödön Téry w 1877, lecz
dopiero Janusz Chmielowski oraz przew. Klimek Bachleda i Józef Tatar w 1898.
Zimą: Stanisław K. Zaremba w 1936 (wcześniej przechodzono...
|
|
| Poślednia Turniczka, Mała (Nie okreslony) |
| |
Poślednia Turniczka, Mała; Lomnická vežička; Chmielowskiturm;
Chmielowski-torony. S. Najbliższa Łomnicy z czterech turni w grani
łączącej Durny Szczyt z Łomnicą. Pierwsze wejście: Ödön Téry i przew. Martin
Spitzkopf w 1877. Drugie wejście: Janusz Chmielowski oraz przew. Klemens
Bachleda i Józef Tatar w 1898.Nazwa M.P.T.: od sąsiedniej Pośledniej Turni.
Nazwa słow.: od Łomnicy. Nazwą niem. i węg. uczczono »Janusza Chmielowskiego...
|
|
