| Dobra Woda (Woda) |
| |
Dobra Woda; W upalny dzień woda z tego strumyka
b. smakuje, jest "dobra" i stąd nazwa.
|
|
| Dobraczyński Jan (Ludzie) |
| |
Dobraczyński Jan (20 IV 1910 Warszawa - 5 III 1994
Warszawa). Powieściopisarz, publicysta, kat. działacz społ. i polityczny. Częsty
bywalec Zakopanego , zamiłowany turysta.
W swej publicystyce nieraz poruszał tematy tatrz., np. w felietonach: Na
nartach ("Prosto z Mostu" 1937, nr 5) lub Tatry, problem skończony?
("Dziś i Jutro" 1946, nr 38), w recenzji Przygody w Tatrach
("Kultura" 1938, nr 33), albo w odpowiedzi na...
|
|
| Dobrovics József (Ludzie) |
| |
Dobrovics József (1892 - 20 X 1914 k. Przemyśla).
Węg. turysta i taternik , student prawa
w Budapeszcie, od 1910 czł. klubu BETE, w 1912-14 jego przewodniczący.
W Tatrach
uczestniczył w 1912 w wejściu nową drogą od wsch. na Kończystą i w kwietniu
1914 w I wejściu zim. na Spągę , Sokolą Turnię i Drobną Turnię
.
Ze
wspomnień tatrz. ogłosił: Von Osten auf die Končysta...
|
|
| Dobrowolska Maria (Ludzie) |
| |
Dobrowolska Maria (1895 - 22 X 1984 Kraków, poch. na
Salwatorze), żona » prof. Kazimierza
Dobrowolskiego .
Geograf, w czasie II wojny świat. czynna w tajnym nauczaniu w Krakowie, od
1949 profesor krak. WSP, autorka licznych prac hist.-geogr., o dziejach
osadnictwa, o wpływach człowieka na środowisko geogr. itd. Niektóre z tych prac
dotyczą częściowo również i Podtatrza
, np....
|
|
| Dobrowolski Kazimierz (Ludzie) |
| |
Dobrowolski Kazimierz (20 XII 1894 Nowy Sącz - 26 III
1987 Kraków, poch. na cment. salwatorskim).
Historyk kultury, socjolog, etnolog, prof. UJ 1935-65, czł. PAU i PAN (1962).
W 1920 uczestniczył w pracach Komitetu Plebiscytowego Spisko-Orawskiego w Nowym
Targu. W czasie II wojny świat. był więziony w niem. obozach
koncentracyjnych.
Wśród jego prac nauk. jest wiele z zakresu historii
osadnictwa, kultury lud., wędrówek past. i...
|
|
| Dobrowolski Stanisław Ryszard (Ludzie) |
| |
Dobrowolski Stanisław Ryszard (14 III 1907 Warszawa -
27 XI 1985 tamże).
Poeta. prozaik, publicysta, działacz społeczny. W czasie II wojny świat.
uczestniczył w Warszawie w konspiracyjnym życiu lit. i był oficerem AK; walczył
w Powstaniu Warszawskim.
D. jest autorem poematu Janosik z Tarchowej (Wa. 1937, wyd. 2: Wa.
1948), który był przedrukowany w zbior. wydaniach poezji D., np. Pióro na
wichrze (Wa.1946) oraz...
|
|
| Dobrowolski Witold (Ludzie) |
| |
Dobrowolski Witold (1903 Kraków - w lecie 1939
tamże?).
Lekarz (UJ 1927), taternik , w 1923-27
jako student UJ wsp. ze Stanisławem Kowenickim
zajmował się naprawą i » znakowaniem
szlaków tur. w Tatrach Pol .
Wspinał się m.in. z Mieczysławem Szczuką ,
S. Kowenickim, Marianem Sokołowskim .
Uczestniczył np. w IX wejściu pd. ścianą Zamarłej Turni w 1926 i w II wejściu zim.
przez Miedziane Ławki na Łomnicę w kwietniu 1926....
|
|
| Dobrucki Kazimierz (Ludzie) |
| |
Dobrucki Kazimierz (1 I 1902 Delatyn nad Prutem - 24
VI 1945 Gdańsk).
Taternik , pracował w bankach i w handlu
(w Kołomyi i Lwowie, od ok. 1932 w Warszawie). W 1918 walczył w obronie Lwowa, w
1920 jako ochotnik w wojsk. pol., w 1944 w Powstaniu Warszawskim.
Do gimnazjum uczęszczał m.in. w Zakopanem (przed 1920) i już wtedy chodził po
Tatrach , ale taternictwo zaczął uprawiać
dopiero ok. 1930 (towarzysze wspinaczek: W.H.
Paryski ,...
|
|
| Dobrucki Władysław (Ludzie) |
| |
Dobrucki Władysław (12 XII 1908 Delatyn - 4 I 1969
Warszawa), brat » Kazimierza Dobruckiego .
Taternik , pracował w handlu i przemyśle
w Warszawie.
Na wspinaczki w Tatrach
zaczął chodzić z bratem (potem także in. towarzysze: Stanisław Motyka , Jan Staszel , István Zamkovszky , później Jadwiga Pierzchalanka ). Brał udział w
pierwszych wejściach: wsch. ścianą Diablej Turni
(w 1935), wprost od wsch. na Przełęcz pod
Smoczym...
|
|
| Dobrzeniecki Jerzy (Ludzie) |
| |
Dobrzeniecki Jerzy (14 IV 1902 Sosnowiec).
Pracownik w handlu i przemyśle, a od 1950 działacz tur., zwł. w zakresie
przewodnictwa. W 1919-20 i w IX 1939 w wojsku pol., od 1942 w AK.
Od XII 1950 pracował na różnych stanowiskach w PTTK , najpierw w Polanicy Zdroju, Słupsku i
Malborku, od 1953 w Warszawie. Już w Malborku zajmował się sprawami
przewodnictwa tur., potem na terenie Warszawy, a od 1955 w skali
ogólnokrajowej.Od 1957 przez...
|
|
| dokumenty lokacyjne (Nie okreslony) |
| |
dokumenty lokacyjne i przywileje sołtysie lub ich potwierdzenia, zwane
też przywilejami królewskimi, wydawane były przez królów pol., sądy
referendarskie, starostów nowotarskich itd. w związku z wsiami zakładanymi lub
już istniejącymi na Podhalu. Wiele z tych dokumentów zawiera jedne z
najstarszych wiadomości o Tatrach, gł. o terenach tatrz. przydzielanych sołtysom
do wypasu. Zachowane dokumenty tego rodzaju pochodzą z 1434-1767.
Dużo...
|
|
| dolina boczna (Geologia) |
| |
Dolina uchodząca do drugiej doliny, większej. Np. Miętusia Dolina jest doliną boczną w stosunku
do Kościeliskiej Doliny.
|
|
| dolina główna (Geologia) |
| |
Dolina, do której uchodzą inne, mniejsze, boczne. Np. Chochołowska Dolina jest doliną główną w
stosunku do Jarząbczej Doliny (ta ostatnia
jest doliną boczną). Dolina główna może być
równocześnie doliną walną (np. Chochołowska
Dolina), ale niekoniecznie. Np. Strążyska
Dolina jest doliną główną w stosunku do Małej Dolinki,
ale nie jest doliną walną.
|
|
| dolina walna (Geologia) |
| |
Dolina, która od podnóża gór podchodzi pod sam gł.
grzbiet pasma górskiego, tj. pod jego gł. grań (np. Kościeliska Dolina). Zwykle jest ona
równocześnie doliną główną (tak jak Kościeliska
Dolina). Nazwy dolina walna używają niektórzy nieprawidłowo na oznaczenie doliny
głównej, chociaż nie podchodzi ona pod gł. grań pasma
górskiego.
|
|
| dolina wisząca (Geologia) |
| |
Odnoga doliny
głównej (a więc dolina boczna),
opadająca ku dolinie głównej stromym progiem skalnym. Powstała ona na skutek
działalności lodowców w epoce plejstocenu,
gdy boczny, mniejszy lodowiec żłobił słabiej i płyciej dno bocznej doliny niż
lodowiec główny o znacznie większej miąższości - dno głównej doliny. Po
ustąpieniu lodowców pozostały boczne doliny niby balkony zawieszone wysoko ponad
główną doliną. Stąd nazwa "wisząca"...
|
|
| Dolinczański Potok (Woda) |
| |
Dolinczański Potok lub Dolinczański Potok
Chochołowski.;
|
|
| Dolinczański Potok (Woda) |
| |
Dolinczański Potok lub Dolinczański Potok
Kościeliski; Nazwa D.P. pochodzi od Dolinki .
|
|
| Dolinczański Żleb (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
| |
Dolinczański Żleb .Nazwa D.Ż. może brzmiała
pierwotnie Dolinka , ale to tylko
przypuszczenie.
|
|
| Dolinka (Doliny) |
| |
Dolinka; Jedna z pr. odnóg Pyszniańskiej Doliny .Ciągnąca się spod Hlińskiej Przełęczy ku pn.-zach., a w górze
ograniczona bocznymi pn.-zach. graniami Smreczyńskiego Wierchu i Kamienistej .
|
|
| dolomit (Nie okreslony) |
| |
dolomit . Skała osadowa, składająca się z podwójnego węglanu wapnia i
magnezu. D. jest twardszy od zwykłych wapieni, kolor ma najczęściej żółtawy,
powierzchnię jakby pomarszczoną, rowkowaną. Rowki owe powstały przez wymycie
miękkiego kalcytu ze skały dolomitowej. Dolomitowe skałki w Tatrach można
zobaczyć np. w Dolinie Białego, Strążyskiej (Kominy), za Bramką. Na Smytniej
Polanie są dolomity seledynowe z triasu, w ścianach szczytów...
|
|
| Domaniewski Janusz Witold (Ludzie) |
| |
Domaniewski Janusz Witold (30 IV 1891 Kraków - 15
III 1954 Zakopane).
Zoolog (ornitolog i zoogeograf), działacz ochrony przyrody, popularyzator
wiedzy przyr., publicysta, kustosz muzeum zool. w Warszawie (1919-20, 1930-36),
prof. Uniw. Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (1944-49), czł. PROP (1928-31 i
1945-50).
W 1921-30 mieszkał w Zakopanem ; był wtedy inspektorem ochrony
przyrody i łowiectwa w tatrz. dobrach Fundacji Kórnickiej....
|
|
| Domaniewski Tomasz (Ludzie) |
| |
Domaniewski Tomasz (1920 Warszawa?), syn »Janusza Domaniewskiego .
Dziennikarz, publicysta, zajmujący się zwł. sportem. W 1921-30 wychowywał się
w Zakopanem, a potem bywał tam często.
Jego liczne reportaże, felietony, sprawozdania,
opowiadania itd. (nie tylko sportowe) ukazywały się w czasopismach "Przekrój",
"Świat", "Express Wiecz.", "Tempo", "Prz. Sport." i in., i często poruszały
sprawy narc., rozgrywające się w Zakopanem
i...
|
|
| Domin Karel (Ludzie) |
| |
Domin Karel (4 V 1882 Kutná Hora, Czechy - 10 VI
1953 Praga).
Jeden z czołowych botaników czes., od 1916 prof. na uniw. czes. w Pradze, od
1919 badacz flory Tatr , wybitny działacz w
dziedzinie ochrony przyrody, czł. ČAVU.
Po 1919 ogłosił liczne prace nauk. i pop.-nauk. oraz artykuły i notatki o
tematyce tatrz. z dziedziny botaniki (florystyka, geobotanika itd.) i ochrony
przyrody, ale także na in. tematy. Z jego większych tatrz....
|
|
| dominium (Nie okreslony) |
| |
dominium . W Polsce przedrozbiorowej dominium było wielką posiadłością
ziemską lub leśną, należącą do króla lub możnego rodu szlacheckiego. Pod zaborem
austr., w Galicji dominia istniały od 1772 do 1867 (tj. do chwili stworzenia
powiatów i urzędów powiatowych) i były zorganizowane na wzór dominiów
istniejących już w in. krajach austriackich. Te dominia były prawno-prywatnymi
jednostkami adm., pomocniczymi w administracji państw.,...
|
|
| Donati Casparus (Ludzie) |
| |
Donati Casparus (czasem mylnie Dopati), żył w XVII w.
Nauczyciel (rektor) w Batyżowcach na Spiszu, rzekomy wynalazca oleju » limbowego w
1676 i od tegoż roku jego producent. Od tego samego roku lub nawet wcześniej
wyrabiał też olej kosodrzewinowy. Rzeczywistym wynalazcą obu tych olejów był
jednak » Christian Augustini ab Hortis, już w
1640-50.
|
|
| Dorawski Jan Kazimierz (Ludzie) |
| |
Dorawski Jan Kazimierz (8 II 1899 Kraków - 16 I 1975
tamże). Wybitny taternik i alpinista, działacz tur., tatern. i narc., lekarz
(rentgenolog) w Krakowie. W 1918-20 i 1939 służył w wojsku pol.
Turystykę w Tatrach uprawiał już od 1906, a taternictwo
gł. w 1922-35 i w okresie tym był jednym z czołowych taterników. W Tatrach był
współodkrywcą wielu nowych dróg tatern., np. Rumanowy Szczyt nową drogą pn.-wsch. ścianą (w
1928), Lodowy...
|
|
| Doroszewski Witold (Ludzie) |
| |
Doroszewski Witold (1 V 1899 Moskwa - 26 I 1976 Warszawa). Językoznawca,
prof. UW (1930-69, w czasie wojny wykładał na tajnych kursach), kier. Zakładu
Językoznawstwa PAN w Warszawie (1954-69), czł. TNW (od 1930), PAU (1947) i PAN
(1952). Przedmiotem jego badań był głównie język polski. D. jest autorem
licznych prac nauk. i pop.-nauk. oraz red. 11-tomowego Słownika języka
polskiego (Wa. 1958-69). Po Powstaniu
Warsz. do pocz. 1945 przebywał...
|
|
| Dostál Josef (Ludzie) |
| |
Dostál Josef (20 XII 1903 Praga). Czes. botanik, od
1955 prof. uniw. w Pradze, od 1963 w Ołomuńcu. Zajmował się głównie florystyką i
taksonomią roślin naczyniowych. Autor licznych prac nauk. i pop.-naukowych.
Tatry są uwzględnione w jego pracach obejmujących cały obszar Czechosłowacji,
np. Květena ČSR (Pr. 1948-50) i Klíč k úplné květeně ČSR (Pr.
1958). Badania prowadził też w Tatrach, zwł. w Tatrach Zach., i...
|
|
