| Becker Fridolin (Ludzie) |
| |
Becker Fridolin (ok. 1854 - 1922 Zurych).
Kartograf szwajc., prof. na politechnice w Zurychu. W 1902 był rzeczoznawcą w
sporze o Morskie Oko między Węgrami a Galicją. Jego mapka spornego terytorium
ukazała się w "Pam. TT" 24, 1903.
|
|
| Bečvář Antonín (Ludzie) |
| |
Bečvář Antonín (10 VI 1901 Brandýs nad Labem k. Pragi
- 10 I, nie XII, 1965 tamże).
Czes. astronom i klimatolog. Od 1937 pracował w Obserwatorium Klimatol. przy
Szczyrbskim
Jeziorze jako klimatolog; równocześnie prowadził obserwacje astron. w
założonym tam przez siebie małym obserwatorium astronomicznym. W 1943-50 był
pierwszym kier. Obserwatorium
Astron. przy Łomnickim Stawie; położył duże zasługi przy jego budowie i...
|
|
| Bednár Štefan (Ludzie) |
| |
Bednár Štefan (15 V 1909 Myjava, okres Senica - 15 I
1976 Bratysława).
Słow. malarz, grafik, publicysta, literat, uczestnik Słow. Powstania Nar.
Jego twórczość artyst. dotyczy też Tatr, Liptowa i Orawy.
|
|
| Bednarska Anna (Ludzie) |
| |
Bednarska Anna (20 I 1925 Zakopane - 16 IV 1982 Warszawa, poch. w
Zakopanem), córka » Henryka Bednarskiego.
Architekt, długoletni czł. zarządu
Klubu Sport. "SN PTT - 1907" w Zakopanem i czł. hon. tegoż klubu. Była również
instruktorem i sędzią narc. PZN, a w 1967 została przewodnikiem tatrz. Jest
autorką broszury 70 lat SNPTT (Za.
1977).
|
|
| Bednarski Henryk (Ludzie) |
| |
Bednarski Henryk (11 XII 1882 Płock - 29 V 1945
Traunstein, Bawaria).
Wybitny narciarz, taternik i ratownik górski, z zawodu murarz. W 1903 by
uniknąć służby w wojsku carskim uciekł do Galicji, a od 1905 zamieszkał w
Zakopanem, gdzie przez wiele lat pracował jako majster murarski, m.in. w 1921-25
przy budowie schroniska Murowaniec na Gąsienicowej Hali. W taternictwie
największą sławę uzyskał zdobyciem pd. ściany » Zamarłej Turni w...
|
|
| Bednarski Jan (Ludzie) |
| |
Bednarski Jan (16 VI 1860 Bystra k. Jordanowa - 7 IV
1926 Nowy Targ).
Lekarz, zasłużony działacz nar. i społ., od 1897 zamieszkały w Nowym Targu,
od 1910 lekarz powiatowy tamże, w 1901-14 poseł na sejm krajowy we Lwowie.
Przyczynił się do budowy kolei Chabówka - Zakopane i Nowy Targ - Sucha Góra. W
czasie sporu granicznego o Morskie Oko brał aktywny udział w obronie praw pol. W
1909 wniósł w sejmie interpelację do rządu austr.-węg....
|
|
| Bednarski Tadeusz Zygmunt (Ludzie) |
| |
Bednarski Tadeusz Zygmunt (1934 Poznań).
Krak. dziennikarz i prasoznawca.
W różnych czasopismach (m.in. "Wierchy", "Światowid", "Aura", "Dunajec" i
dzienniki krak.) od 1960 uprawia publicystykę poświęconą problemom Tatr i
Pienin, gł. z dziedziny kultury, np. Tatrzańskie echa w poezji T.
Lenartowicza ("Gaz. Krak." 1982, nr 14). Ogłosił też Polskie
czasopiśmiennictwo turystyczno-krajoznawcze. Szkic bibliograficzno-informacyjny...
|
|
| Bednarz Alicja (Ludzie) |
| |
Bednarz Alicja . Krak. taterniczka i alpinistka, z zawodu ekonomistka.
W 1973 wspinała się w górach Norwegii (przejście nowych dróg), uczestniczyła
w dwóch wyprawach w Hindukusz (w 1972 wejście nową drogą na Kohe Tez 7015 m, w
1974 nową drogą na Kuhi Urgunt czyli Kohe Urgend 7038 lub 7016 m), a w 1975 w
Himalajach doszła do wys. 7350 m przy zakładaniu obozów w drodze na szczyt
Gasherbrum III (7952 m).
|
|
| Bednarz Zdzisław (Ludzie) |
| |
Bednarz Zdzisław . Leśnik, pracownik nauk. AR w
Krakowie.
Prowadził
badania w Tatrach i od 1969 ogłosił z tego terenu szereg prac, np. Reliktowy
las limbowo-świerkowy z modrzewiem pod Czubą Roztocką w Tatrzańskim Parku
Narodowym ("Chrońmy Przyr. Ojcz." 1969),
Systematyka i zmienność limby (w dziele zbior.
"Limba" 1971), Zarys ekologii limby (tamże, wsp. ze...
|
|
| Bek Dionizy (Ludzie) |
| |
Bek Dionizy (1865 Pułtusk - 25 IV 1907 Zakopane,
poch. na starym cment.). Studiował na politechn. w Rydze. Lewicowy działacz
społ. i publicysta.
Z powodu gruźlicy płuc mieszkał od 1897 w Zakopanem. W 1899-1903 i ponownie w
1904-06 redagował tu "Prz. Zakop." Przyjaźnił się ze Stanisławem Witkiewiczem,
wraz z nim propagował styl zakop. w budownictwie i walczył piórem przeciw
wszelkim objawom » "bagna zakopiańskiego".
W 1902-03...
|
|
| Bel Matej (Ludzie) |
| |
Bel Matej , po węg. Bél Mátyás, po łac. Belius
Matthias (22 III 1684 Očová, okres Zvolen - 29 VIII 1749 Altenburg w Austrii,
poch. w Bratysławie).
Słow. polihistor (historyk, geograf, etnograf, językoznawca itd.), teolog i
pedagog. Dzieła swe wydawał przeważnie po łac., ale pisał też po niem., węg.,
słow. i czesku. Uważany przez niektórych za Węgra lub Niemca, był jednak
Słowakiem. Miał po ojcu przezwisko (nie nazwisko) Funtík....
|
|
| belemnity (Geologia) |
| |
Wymarłe głowonogi, zamieszkujące ongiś tatrz. morza
głównie okresu jurajskiego i kredowego. Posiadały szkielet wewn., rodzaj muszli
o kształcie wrzecionowatym, długości od kilkunastu do kilkudziesięciu cm
(wyjątkowo paru m). Część muszli była podzielona przegrodami, podobnie jak u amonitów. B. stanowią ważne skamieliny przewodnie. Interesujące okazy
można obejrzeć w skałach na Smytniej
Polanie i nad Strążyską Doliną w
skałach...
|
|
| Bella Ján Levoslav (Ludzie) |
| |
Bella Ján Levoslav (4 IX 1843 Mikułasz Lipt. - 25 V
1936 Bratysława).
Słow. kompozytor, dyrygent, nauczyciel muzyki, organista, duchowny kat.
1866-81, potem ewangelik. Skomponował wiele muzycz. utworów kościelnych (kat. i
ewang.) i świeckich.
Jego dwie kantaty: Svadba Jánošikova (1922, 1927) i Divný
zbojník
(1923, 1933) są oparte na tatrz. motywach ludowych.
B. również pisał
dużo o...
|
|
| Bełtowski Juliusz Wojciech (Ludzie) |
| |
Bełtowski Juliusz Wojciech (1852 Nowy Targ - 17 VII
1926 Lwów).
Rzeźbiarz, malarz, drzeworytnik i medalier, od 1885 prof. w szkole przemysłu
artyst. we Lwowie, potem Państw. Szkoły Przem. tamże.
W Kościeliskiej
Dolinie wykuł w 1896 w skale przy Wypływie spod Pisanej
popiersie legendarnego śpiącego rycerza. Wykonał też plakietę mosiężną Śpiący
Rycerz, pokazaną na Wystawie Podh. we Lwowie w 1911. Rzeźbę w brązie...
|
|
| Bełz Wiesław (Ludzie) |
| |
Bełz Wiesław (16 XII 1958 Siemianowice Śląskie).
Dziennikarz (Uniw. Śląski 1983), taternik, alpinista.
Brał udział w wyprawach o charakterze tur. i alpin., m.in. w Atlas Wysoki w 1981
i góry Afryki Wsch. w 1984 (Kilimandżaro, Ruwenzori, Virunga, Mount Elgon, Mount
Kenia).
Jest redaktorem czasopisma tatern. » "Optymista" od jego
początku w 1986. Członek Klubu Wys. w
Katowicach.
|
|
| Bełza Władysław (Ludzie) |
| |
Bełza Władysław (17 X 1847 Warszawa - 29 I 1913
Lwów).
Poeta, krytyk lit., publicysta. W 1868 przebywał w Krakowie, w 1869-71 w
Poznaniu, od 1872 we Lwowie, gdzie od 1882 przez 31 lat pracował w Zakładzie
Ossolińskich.
W Zakopanem i Tatrach bywał zapewne od 1868. Wiersz Na górach ogłosił
w 1869 ("Mrówka" nr 32). Tematykę góralską, zakop. i tatrz. zawiera jego
komedyjka ze śpiewkami (z muzyką Wilhelma Czerwińskiego)...
|
|
| Benčat' František (Ludzie) |
| |
Benčat František (18 IX 1929 Kozárovce, okres
Levice).
Słow. leśnik, dendrolog, pedagog, autor wielu prac nauk. i pop.-nauk.
Tematyka tatrz. jest
poruszana w różnych jego pracach, np. Prírodné rezervácie na Slovensku
(Ma. 1956), Vplyv motorizmu na prírodné prostredie
TANAP-u (1978, współautorzy J. Supuka i P.
Vreštiak).
|
|
| Benický Vojtech (Ludzie) |
| |
Benický Vojtech (12 V 1907 Pavčina Lehota k.
Mikułasza Lipt. - 17 IX 1971 tamże). Słow. speleolog.
Jaskiniami zajmował się od 1924. W 1939 był przewodnikiem i kier. w Bielskiej
Jaskini, w 1940 sekretarzem Komisji Tatrz. KSTL w Starym Smokowcu, a potem
kierował Sekcją Jaskiniową KSTL w Mikułaszu Lipt. i pracami badawczymi w
jaskiniach, m.in. w Bielskiej Jaskini. W 1944 uczestniczył w Słow. Powstaniu
Nar.
W 1949 wrócił do...
|
|
| Benka Martin (Ludzie) |
| |
Benka Martin (21 IX 1888 Kostolište k. Bratysławy -
28 VI 1971 Malacky k. Bratysławy, poch. w Marcinie).
Słow. malarz i grafik, autor m.in.
"monumentalizowanych" pejzaży jak Rieka Orava (1920) i Jeseň na
Spiši (1921).
W jego twórczości jest też bogato reprezentowana tematyka lipt. i tatrz.,
m.in. sceny z pracy rolników, robotników leśnych i pasterzy. Serię jego 89
obrazów...
|
|
| Berbeka Krzysztof (Ludzie) |
| |
Berbeka Krzysztof (11 IV 1930 Pińsk - 1 IV 1964
Zurych, poch. w Zakopanem). Taternik, alpinista,
ratownik górski, przewodnik tatrz.
Taternictwo zaczął uprawiać w 1951 i wkrótce stał się jednym z czołowych pol.
taterników i alpinistów, w lecie i zimą. Był też instruktorem taternictwa i
przewodnikiem tatrz. Uczestniczył w pol. wyprawach alpin. w Alpy (1957, 1964),
Kaukaz (1958, 1961) i Hindukusz (1960), na wszystkich osiągając...
|
|
| Berbeka Maciej (Ludzie) |
| |
Berbeka Maciej (17 X 1954 Zakopane), starszy syn »
Krzysztofa
Berbeki.
Taternik,
alpinista, ratownik górski (Grupa Tatrz. GOPR). Studia na krak. ASP
(architektura wnętrz), nauczyciel w zakop. Liceum Sztuk Plastycznych.
Taternictwo uprawiał od 1969. Uczestniczył w wielu wyprawach alpin. w in.
góry: Kaukaz 1976-77, Alpy 1978, Himalaje 1979, Pamir 1980 (wejście na Szczyt
Komunizmu 7483 m), Himalaje 1981 (wejście nową drogą pd. ścianą...
|
|
| Berbeka Ryszard (Ludzie) |
| |
Berbeka Ryszard (12 III 1937 Mszana Dolna), brat »
Krzysztofa
Berbeki.
Taternik, czł. Klubu Wys. Przewodnik
tatrz. klasy III od 1959, II 1964, I 1966. Instruktor przewodnictwa tatrz. od
1970.
|
|
| Berdau Feliks (Ludzie) |
| |
Berdau Feliks (1826 Kraków - 24 XI 1895, nie 1888,
Warszawa).
Wybitny pol. botanik (Uniw. Krak. 1846, dr 1868), jeden z pionierów badań nad
florą Tatr. Asystent (adiunkt) przy katedrze botaniki Uniw. Krak. (1847-54),
prof. w Inst. Politechn.-Roln.-Leśnym w Puławach (1862-63) i w Inst.
Gospodarstwa Wiejskiego i Leśnictwa tamże (1869-86).
Odbył liczne wycieczki nauk., także w Karpaty i Tatry, gdzie m.in. w 1854
przeszedł przez szereg...
|
|
| Berezowski Stanisław (Ludzie) |
| |
Berezowski Stanisław (18 X 1910 Kraków - 4 II 1986
Warszawa).
Geograf, prof. SGPiS w Warszawie (1965-81), wieloletni prezes Pol. Tow.
Geogr. Prowadził m.in. studia regionalne z geografii ekonomicznej Karpat oraz badania nad pasterstwem karp. i
eur. od strony geogr. i gospodarczej. W czasie II wojny świat. był czł. AK i
uczestniczył w Powstaniu Warsz.
Opublikował szereg prac dotyczących Tatr i Karpat, np. Problemy
geograficzne...
|
|
| Berghauzen Janusz (Ludzie) |
| |
Berghauzen Janusz (24 VII 1930 - 2 IX 1977
Warszawa). Historyk, dr, adiunkt Inst. Hist. UW, badacz nowszych dziejów Podtatrza Pol. i
stosunków pol.-czechosł.
Zorganizował odpowiednie badania zbior. i zredagował dwie prace zbior.:
Podhale w czasie okupacji 1939-1945 (Wa. 1972, 1977) oraz Okupacja w
Sądeczyźnie 1939-1945 (Wa.
1974, 1979). Obie te prace (zwłaszcza wyd. 2 ostatniej) dotyczą też czasów...
|
|
| Bergwacht des KV (Organizacja) |
| |
Bergwacht des KV lub KV-Bergwacht, także
Karpathenverein-Bergwacht i Karpathenbergwacht (KBW), potocznie po prostu
Bergwacht (BW).
Organizacja ratownictwa górskiego, która powstała na Spiszu w 1940 z
istniejącej poprzednio służby ratowniczej Karpathenvereinu (KV),
przeorganizowanej teraz na wzór austriackiego Bergwacht Wien des Deutschen
Alpenvereins. Przeprowadzono tę reorganizację przy wydatnej pomocy sprzętowej i
szkoleniowej owego...
|
|
| Berkovský František (Ludzie) |
| |
Berkovský František (12 VII1890 Kardašowa, pd. Czechy - 27 IX1960 Stary
Smokowiec).
Czes. ogrodnik, od 1912 do śmierci pracownik zarządu zdrojowego (Riaditelstvo
kúpelov) w Starym
Smokowcu, zrazu jako nacz. ogrodnik, potem jako administrator gosp., ponadto
obserwator meteorologiczny.
Jako administrator urządzał parki i obiekty sport. w
Starym Smokowcu i okolicy. Był projektantem pierwszych skoczni narc. w Starym...
|
|
| Bernadzikiewicz Stefan (Ludzie) |
| |
Bernadzikiewicz Stefan (25 V 1907 Białystok - 18 lub
19 VII 1939 w Himalajach).
Taternik, polarnik
i himalaista, inż. mechanik, asystent w Zakładzie Metalurgicznym Wydz.
Mechanicznego Politechn. Warsz.
Rozpoczął poważniejszą działalność tatern. w 1929, a w
1930 i 1931 powtórzył liczne wielkie lub nadzw. trudne drogi tatrz. i był
zdobywcą dróg nowych, gł. w 1930, np. na pn.-zach. ścianie Niżniej Wysokiej
Gierlachowskiej. Od...
|
|
| Bernadzikiewicz Tadeusz (Ludzie) |
| |
Bernadzikiewicz Tadeusz (24 III 1906 Opatkowice k.
Krakowa - VIII 1944 Pruszków?), brat » Stefana
Bernadzikiewicza.
Taternik i
alpinista, z zawodu prawnik i ekonomista, autor artykułów i książek z dziedziny
ekonomii.
Tatry łącznie z ich jaskiniami poznał najpierw jako turysta (od 1922), potem
jako taternik (od 1926). W 1928 dokonał m.in. II wejścia zach. ścianą Kościelca, a od 1929
odkrywał nowe drogi, np. w 1932 środkiem...
|
|
| Bernard Jurij (Ludzie) |
| |
Bernard Jurij , pseud. Juraj Bernat, po wojnie
György Bernát (1916 Czop, Ukraina Zakarpacka).
W czasie II wojny świat. w 1944 był w radz. oddziale partyzanckim, który
działał w Tatrach Niżnich i w Tatrach Zach. po
stronie słow.; pełnił tam funkcję lekarza. Wg jednej wersji był rzeczywiście
lekarzem, wg innej felczerem czy po prostu sanitariuszem, narodowości zapewne
ukraińskiej. Jest on jedną z gł. postaci tzw. "akcji na Zwierówce"...
|
|
