cis (Taxus baccata ), z rodziny Cisowatych (Taxaceae).
Drzewo dorastające do 15 m, igły ma szerokie, płaskie jak u jodły, ale bez
białych pasków pod spodem i ciemniej zielone z wierzchu; są trujące. C. nie
wydaje szyszek, tylko czerwoną, kubeczkowatą osnówkę, podobną do jagody,
wewnątrz której tkwi czarne nasienie. Osnówkę tę chętnie zjadają ptaki - nie
jest trująca. C. jest rośliną rozdzielnopłciową i dwupienną: żeńskie kwiaty
występują na jednych okazach, a męskie na innych.
Jest to drzewo długowieczne, osiąga wiek do 1000 lat, a wg niektórych autorów
nawet więcej, choć często się przesadza w podawaniu wieku cisów. Rośnie b. wolno
i zasiany rzadko dochodzi do metra w ciągu 20-25 lat.
W Tatrach c. był niegdyś dosyć obfitą przymieszką w lasach dolnego regla, ale
ze względu na cenne, czerwonawe, b. trwałe drewno wycięto go i wyniszczono
prawie zupełnie, toteż dziś w Tatrach Pol. jest tylko kilkadziesiąt niewielkich
egzemplarzy, częściowo odroślowych, zaś na obszarze całych Tatr - sto
kilkadziesiąt okazów, także niezbyt wielkich. Najwyższy pienny okaz cisa w
Tatrach Pol. mierzy 4,15 m. Najwyżej podchodzi c. do 1380 m na stokach
Wołoszyna. Po słow. stronie Tatr c. nie przekracza granicy 950 m,wg opinii
tamtejszych leśników.
Cis jest rośliną chronioną ustawowo w całej Polsce. W Tatrach zagraża mu
poważnie całkowite wyginięcie.
KSIĘGARNIA GÓRSKA
ul. Zaruskiego 5
34-500 ZAKOPANE
tel. (018) 20 124 81
