Chmielewski Jan

Chmielewski Jan (8 II 1895 Niżni Nowogród - 1 XII 1974 Warszawa). Architekt, urbanista, planista przestrz., kier. Biura Planowania Przestrz. Warszawy (od 1936), wiceprezes Gł. Urzędu Planowania Przestrz. Kraju (1945-49), prof. Politechn. Warsz. (1949-65), turysta, narciarz i żeglarz. Członek PROP od 1951.

Planowaniem przestrz. zajął się już w latach międzywoj., najpierw w odniesieniu do Zakopanego, Tatr Pol . i Podtatrza Pol., co kontynuował po II wojnie światowej. Już przed wojną przygotował (w 1930) pracę dyplomową Zakopane na tle planu zagospodarowania Skalnego Podhala, a ponadto Materiały do zagadnień form osadnictwa czasowego w Tatrach (praca z 1933, zniszczona w 1944) oraz Opracowanie koncepcyjne i programowe planu Zakopanego jako obszaru centralnego pasma wypoczynkowo-uzdrowiskowego "Witów-Bukowina" (mps i plany z 1935). Po wojnie opublikował: Perspektywiczny plan zagospodarowania przestrzennego Skalnego Podhala ("Prz. Geodez." 1951, nr 2), Skalne Podhale: Elementy zagospodarowania przestrzennego ("Prace Inst. Urb. i Archit." 1952, nr 4), Materiały metodologiczne i programowe do planu zagospodarowania przestrzennego Tatrzańskiego Parku Narodowego (tamże 1954, nr 2), Wytyczne do kompleksowego zagospodarowania regionu Tatr i Podtatrza (Wa. 1956, zesz. 46 prac Inst. Urb. i Archit.), Problemy planowania przestrzennego w regionie Tatr i Podtatrza ("Architektura" 1958, nr 8).Ch. zajął się też planowaniem przestrz. na całym pol. obszarze ziem górskich, np. w referacie Zagadnienie zagospodarowania przestrzennego ziem górskich (w pracy zbior. "Problemy gospodarki górskiej", Wa. 1958). Zarówno przed jak i po wojnie zajmował się też planowaniem przestrz. w skali ogólnokrajowej oraz specjalnie w odniesieniu do Warszawy i jej regionu (również konspiracyjnie w czasie wojny), a także doliny Wisły. We wszystkich wymienionych dziedzinach pracował sam, organizował pracę zespołową i opiekował się pracą in. osób czy zespołów.

Uważany jest za twórcę polskiej szkoły planowania regionalnego oraz za inicjatora prac nad przestrz. planem krajowym. Odegrał też duża rolę przy włączaniu geografów i badań geogr. do planowania przestrz., a dzięki własnemu umiłowaniu przyrody stworzył tradycję jej ochrony w całym procesie planowania przestrzennego. Sprawy te znalazły odbicie w wielu jego pracach, m.in. o Tatrach i Podtatrzu. Stworzył też koncepcję otuliny Tatrz. Parku Narodowego .

---