Zachemski Antoni (7 II 1903 Odrowąż - 20 III 1941 Oświęcim). Góral podh.,
nauczyciel (studia pedag. na UJ 1922-26), pisarz, publicysta, działacz
regionalnego ruchu podhalańskiego.
Jego różnorodna twórczość pisarska była publikowana od 1922, gł. w "Gaz.
Podh.", od 1936 w "Ziemi Podh.", często pod pseud. i krypt., także anonimowo. Są
to m.in. opowiadania i wiersze o tematyce podh. i częściowo tatrz., pisane
przeważnie gwarą.
Wybór takich opowiadań i wierszy ogłosił Z. w zbiorku Gęśle z jawora
(Kr. 1935), a jego wiersze ukazały się też w antologii Poezja Młodego
Podhala (Kr. 1937). Z. pisał również o Kazimierzu Tetmajerze, o Władysławie
Orkanie (np. w "Wierchach" 8, 1930 i w formie osobnej broszury, 1927), o wielu
sprawach bieżących na Podhalu.
Jego broszura Ruch podhalański (Wa. 1930) przedstawia genezę, istotę i
znaczenie regionalizmu podh. O sprawach ochrony przyrody tatrz. pisał ze
stanowiska utylitaryzmu góralskiego.
W czasie II wojny świat. był aresztowany przez gestapo i zginął w niem.
obozie koncentr. w Oświęcimiu. Pojedyncze utwory lit. (gwarowe) Z. są nieraz
przedrukowywane, a po wojnie ukazały się też nowe wydania Gęśli z jawora i
Ruchu podhalańskiego.
Lit. - Włodzimierz Wnuk: Gawędy Skalnego Podhala. Wyd. 4: Kr.
1981. - "LP-PE" 2, 1987 (W. Wnuk).
KSIĘGARNIA GÓRSKA
ul. Zaruskiego 5
34-500 ZAKOPANE
tel. (018) 20 124 81
